Đổi mới chương trình đào tạo An toàn thông tin để phù hợp với yêu cầu mới

Để đáp ứng các yêu cầu trong tình hình mới, bắt kịp các xu thế công nghệ và chuẩn quốc tế, chương trình đào tạo ngành An toàn thông tin của các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam đã thường xuyên được đổi mới, cải tiến.

Việt Nam đang rất thiếu nhân lực an ninh mạng chất lượng cao

Chia sẻ tại lễ khai mạc vòng Sơ khảo cuộc thi “Sinh viên An ninh mạng 2025” được tổ chức ngày 18/10, Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - A05 (Bộ Công an) cho biết, công cuộc chuyển đổi số quốc gia đang được triển khai quyết liệt và toàn diện. Nền công nghiệp an ninh mạng sẽ rất phát triển trong thời gian tới.

Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đang rất thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao về an ninh mạng để đảm bảo an ninh, an toàn cho các hệ thống thông tin quan trọng quốc gia cũng như các hệ thống thông tin quan trọng của doanh nghiệp, tổ chức. Vì thế, đại diện Cục A05 cho rằng: “Chúng ta cần vun đắp, đầu tư để có đội ngũ chuyên gia giỏi đáp ứng được những yêu cầu không chỉ trong tương lai mà ngay ở thời điểm hiện tại cũng đang thiếu”.

Theo Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT) Tô Hồng Nam, việc phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng cho đất nước là một nội dung, nhiệm vụ đã và đang được Đảng, Nhà nước và xã hội đặc biệt quan tâm. Hiện tại, Việt Nam đang cần nguồn nhân lực an ninh mạng với số lượng rất lớn và chất lượng rất cao.

Ở góc độ đơn vị sử dụng nhân sự, Tổng Giám đốc VSEC Trần Thanh Long cho rằng: Hiện nay, vấn đề không chỉ là thiếu nhân sự, mà là thiếu cả những chuyên gia có kỹ năng thực chiến, tư duy điều tra và khả năng thích ứng nhanh với mối nguy mới. Nếu các trường chỉ dạy lý thuyết trên lớp mà không cho sinh viên đối mặt với tình huống thật, sẽ khó có được nguồn nhân lực sẵn sàng “vào trận” bảo vệ các doanh nghiệp, tổ chức cũng như hệ thống trọng yếu quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác "3 nhà" trong đào tạo nguồn nhân lực

Tính cấp thiết của việc đào tạo đội ngũ nhân lực an ninh mạng đáp ứng các yêu cầu bảo vệ không gian mạng quốc gia trong tình hình mới đã được ngành GD&ĐT nói chung và các cơ sở giáo dục đại học nói riêng nhận thức rõ.

Hiện Bộ GD&ĐT đang triển khai các hoạt động để thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc thúc đẩy mô hình hợp tác “3 nhà” gồm nhà nước, nhà trường và nhà doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là với các lĩnh vực công nghệ chiến lược, trong đó có an ninh mạng.

Trao đổi với VietNamNet, các chuyên gia đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo điều kiện cho sinh viên có thể tham gia vào các dự án thực tế của lĩnh vực an toàn, an ninh mạng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

“Nhà nước hiện đã và đang đẩy mạnh kế hoạch phát triển nhiều chính sách mới, tạo khung năng lực, thúc đẩy đặt hàng đào tạo và ưu tiên cho ngành an toàn, an ninh mạng. Bên cạnh đó, cần có thêm những mô hình thực tiễn – nơi doanh nghiệp, nhà trường và cơ quan quản lý cùng bắt tay, chia sẻ vai trò trong việc đào tạo nguồn nhân lực. Khi các bên cùng bắt tay: Nhà trường đào tạo cơ bản, doanh nghiệp huấn luyện thực chiến, và nhà nước tạo hành lang, tôi nghĩ rằng bài toán tưởng như rất “khó nhằn” này sẽ có lời giải”, CEO Công ty VNCS Khổng Huy Hùng nêu quan điểm.

Trên thực tế, những năm qua, do CNTT, an toàn thông tin thay đổi liên tục nên việc cập nhật, cải tiến chương trình đào tạo đã trở thành yêu cầu bắt buộc với các trường đại học, cao đẳng và Học viện có đào tạo ngành an toàn, an ninh mạng.

Đơn cử như, theo chia sẻ của Học viện Kỹ thuật Mật mã, trong hơn 20 năm tổ chức tuyển sinh và đào tạo ngành An toàn thông tin, nhà trường đã thường xuyên cải tiến, đổi mới chương trình để bắt kịp các xu thế công nghệ và chuẩn quốc tế. Hiện tại, Học viện Kỹ thuật Mật mã đào tạo 3 chuyên ngành chuyên sâu gồm: An toàn hệ thống thông tin, bảo đảm an toàn không gian mạng, công nghệ phần mềm AT.

Trao đổi tại "Chương trình gặp mặt tân sinh viên An toàn thông tin" của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông – PTIT hồi cuối tháng 9, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Xuân Dậu, Trưởng khoa An toàn thông tin PTIT cho biết: Chương trình đào tạo ngành An toàn thông tin phiên bản năm 2025 có nhiều cải tiến. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm đổi mới toàn diện nội dung đào tạo, bắt kịp các xu thế công nghệ và chuẩn quốc tế trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, với 3 chuyên ngành chuyên sâu gồm an ninh mạng, blockchain và ứng dụng, điều tra số.

“Chương trình mới hướng đến đào tạo kỹ sư An toàn thông tin có năng lực chuyên sâu, tư duy phản biện, kỹ năng thực hành vững vàng, sẵn sàng tham gia vào các vị trí then chốt trong lĩnh vực bảo mật, an ninh mạng, điều tra số và công nghệ blockchain tại Việt Nam và quốc tế”, Tiến sĩ Hoàng Xuân Dậu chia sẻ thêm.