Điều gì xảy ra khi dừng uống thuốc tránh thai hàng ngày? - Báo VnExpress

Thạc sĩ, bác sĩ Dương Ngọc Hưng, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp kế hoạch hóa gia đình phổ biến, tiện lợi. Tuy nhiên, khi phụ nữ ngừng sử dụng đột ngột có thể dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể.

Thay đổi nội tiết tố

Thuốc tránh thai kết hợp thường chứa estrogen và progestin. Đây là những hormone tổng hợp có tác dụng ức chế rụng trứng, làm đặc dịch nhầy cổ tử cung để tinh trùng khó tiếp cận trứng. Khi ngừng thuốc, cơ thể ngừng nhận hormone từ bên ngoài, buồng trứng dần khôi phục hoạt động tự nhiên. Quá trình điều hòa lại nội tiết này có thể diễn ra trong vài tuần đến vài tháng tùy từng người. Một số phụ nữ cảm thấy cơ thể thay đổi rõ rệt như xuất hiện mụn trứng cá, tóc nhờn, dao động về tâm trạng do hormone tự nhiên chưa ổn định.

Chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường

Uống thuốc tránh thai có thể gây mất kinh hoặc làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Sau khi ngừng thuốc, phụ nữ sẽ có kinh nguyệt trở lại tự nhiên như trước khi sử dụng trong vòng 4-6 tuần, nhiều trường hợp mất vài tháng mới ổn định. Tuy nhiên, nếu sau 6 tháng vẫn chưa có kinh nguyệt hoặc gặp triệu chứng bất thường như chảy máu âm đạo kéo dài, đau bụng dữ dội, nổi mụn nặng, rụng tóc nhiều..., phụ nữ nên đi khám.

Nguy cơ mang thai ngoài ý muốn

Theo bác sĩ Hưng, khả năng sinh sản có thể quay trở lại ngay sau khi ngừng thuốc, kể cả khi người phụ nữ vừa bỏ thuốc một vài ngày. Ước tính khoảng 80% phụ nữ có thể mang thai trong vòng một năm sau khi dừng thuốc, tỷ lệ tương tự so với những người không dùng biện pháp này. Tuy nhiên, sự phục hồi nhanh hay chậm phụ thuộc vào cơ địa, độ tuổi và tình trạng sức khỏe sinh sản trước đó.

Tác động đến làn da và vóc dáng

Một số phụ nữ dùng thuốc tránh thai để kiểm soát mụn trứng cá hoặc giảm các triệu chứng hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Khi ngừng thuốc, mụn tái phát do nồng độ androgen tự nhiên trong cơ thể tăng cao. Thuốc tránh thai giúp ổn định cân nặng ở một số người. Khi dừng uống, nhất là loại thuốc chỉ chứa progestin dẫn đến tăng cân nhẹ, tùy cơ địa.

Ảnh hưởng đến hội chứng tiền kinh nguyệt

Thuốc tránh thai làm dịu các triệu chứng khó chịu trước kỳ kinh như đau bụng, căng ngực, đau đầu, thay đổi tâm trạng. Khi ngừng thuốc, hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) có thể quay trở lại, thậm chí nặng hơn ở những người vốn có tiền sử khó chịu nhiều trong kỳ kinh.

Thay đổi về lông và tóc

Một số phụ nữ nhận thấy tóc rụng nhiều hơn sau khi ngừng thuốc, do tình trạng rụng tóc tạm thời telogen effluvium làm ảnh hưởng đến chu kỳ phát triển của nang tóc. Telogen effluvium thường giảm dần trong vòng 6 tháng sau khi ngừng thuốc. Những người có xu hướng mọc lông rậm do cơ thể sản xuất quá nhiều nội tiết tố nam androgen (cường androgen) cũng nhận thấy tình trạng tăng lên, nhất là ở vùng mặt, ngực hoặc bụng.

Tác động đến tâm trạng

Trong thời gian dùng thuốc tránh thai, nhiều phụ nữ cảm thấy tâm trạng ổn định hơn do hormone được kiểm soát đều đặn. Khi dừng thuốc, cảm xúc có thể trở nên thất thường, dễ lo âu hoặc căng thẳng hơn. Ngược lại, có một số người lại thấy tinh thần thoải mái hơn vì không còn chịu tác dụng phụ như đau đầu, mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục do thuốc gây ra.

Tăng khả năng tái phát một số bệnh phụ khoa

Thuốc tránh thai được chỉ định điều trị lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng cơ năng, rong kinh hoặc đau bụng kinh. Do đó, khi ngừng thuốc, các triệu chứng này có thể quay trở lại. Chẳng hạn, phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có thể thấy đau bụng dữ dội hơn, chu kỳ kinh nguyệt nhiều máu hoặc kéo dài.

Tăng ham muốn tình dục

Khi dùng thuốc tránh thai hàng ngày, những thay đổi trong quá trình sản xuất nội tiết tố có thể làm giảm ham muốn tình dục. Khi dừng sử dụng, nữ giới thường tăng ham muốn tình dục.

Bác sĩ Hưng khuyến cáo phụ nữ trước khi ngừng thuốc tránh thai hàng ngày nên cân nhắc mục đích và tình trạng sức khỏe. Chú ý đến dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi hợp lý giúp cơ thể nhanh chóng lấy lại cân bằng hormone.

Trịnh Mai