Dệt may, da giày, thủy sản, gỗ,… xuất khẩu vào EU có thể phải mua chứng chỉ carbon

Tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính... là xu hướng chung của nhiều nước trên thế giới.

Sau khi nghe nhiều ý kiến từ chuyên gia và doanh nghiệp tại tọa đàm "Giảm phát thải, lọc không khí" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 22.8, bà Đỗ Thị Minh Trâm, Cục phó Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công thương) chia sẻ: Vấn đề tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính, giảm dấu vết carbon trong các hoạt động sản xuất hàng hóa, dịch vụ đang là xu hướng chung của toàn cầu.

Một số quốc gia trên thế giới đã đưa ra nhiều hàng rào kỹ thuật chặt chẽ hơn liên quan đến phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu như Thỏa thuận xanh của Liên minh châu Âu (EU) đặt ra các quy định để thực hiện mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 như giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng, thực hiện kinh tế tuần hoàn, phát triển nông nghiệp bền vững, bảo tồn thiên nhiên, áp dụng chính sách thuế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Những quốc gia khác như Mỹ, Anh, Úc đang dự kiến cũng áp dụng cơ chế chính sách tương tự như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của châu Âu. 

Chính sách điều chỉnh biên giới carbon của EU sẽ áp dụng đối với một số ngành như thép, phân bón, xi măng, nhôm và điện năng. Theo đó, hàng hóa khi nhập khẩu vào châu Âu sẽ phải mua "chứng chỉ CBAM", tương ứng với lượng carbon phát thải từ hàng hóa nhập khẩu và trong thời gian tới cơ chế này có thể áp dụng mở rộng sang các ngành hàng khác đang xuất khẩu vào thị trường châu Âu như dệt may, da giày, thủy sản, gỗ,…

Để đáp ứng các quy định mới của các quốc gia trên thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nghiên cứu, triển khai các giải pháp kiểm soát và giảm phát thải khí nhà kính như chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, áp dụng sản xuất sạch hơn chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh.

Bà Đỗ Thị Minh Trâm cho hay với vai trò quản lý nhà nước, thời gian qua Bộ Công thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều cơ chế chính sách để giúp cộng đồng doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí nhà kính. Cụ thể, chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030 hỗ trợ doanh nghiệp về kiểm toán năng lượng, thiết lập hệ thống quản lý năng lượng, đề xuất các giải pháp công nghệ và quản lý để giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm tiêu hao năng lượng trên đơn vị sản phẩm. 

Song song đó, chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 - 2030 đã cung cấp các hướng dẫn kỹ thuật, các giải pháp tối ưu hóa quá trình sản xuất nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên, nguyên nhiên vật liệu theo hướng tái chế, tái sử dụng và tuần hoàn cho các ngành công nghiệp. Bộ cũng đã ban hành các quy định kỹ thuật về đo đạc, báo cáo và thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, kiểm kê khí nhà kính của các đơn vị ngành công thương để kiểm soát và thực hiện các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính để giảm dấu vết carbon trong quá trình sản xuất, kinh doanh...

Ngoài ra Bộ Công thương còn là đầu mối thực hiện một số chương trình hợp tác với các tổ chức quốc tế để góp phần thúc đẩy tiến trình giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng, giúp doanh nghiệp xác định lộ trình, định hướng trong quá trình sản xuất kinh doanh phát triển theo hướng tăng trưởng xanh, phát thải carbon thấp...