Dạy học 2 buổi/ngày sao cho hiệu quả?

Cái khó ló... 2 buổi/ngày

Năm đó được sở GD-ĐT điều động về làm hiệu trưởng trường THPT X. Chỉ hai tuần "giữ ghế", tôi… thấm đòn! Học sinh thiếu tự tin khi tham gia các hoạt động giáo dục, đánh nhau là "chuyện thường ngày ở xã", cảnh quan ngổn ngang, vệ sinh trường lớp nhếch nhác… Khó khăn ở khâu dạy và học, tuyển sinh vào lớp 10 thì "chuột chạy cùng sào" mới vào trường này.

Một số học sinh học thêm với thầy cô trường khác, các em tuy cố gắng nhưng không hiệu quả vì không theo kịp các bạn trường khác. Tôi thuyết phục thầy cô, phụ huynh, học sinh, xin phép sở GD-ĐT cho dạy học 2 buổi/ngày. Trường nhỏ với ít phòng học, không có phòng học bộ môn; sân chơi, bãi tập vỏn vẹn mấy trăm mét vuông. Cơ sở vật chất tuy khó nhưng nếu chùn bước, trường sẽ khó hơn, không thể kết nối với các trường bạn trên địa bàn.

Tôi vượt rào, gửi giáo viên (và cả học sinh) "xuống núi", đến nhiều địa phương "tầm sư học đạo". Anh em trong trường cùng nhau xây dựng chương trình dạy học 2 buổi/ngày và hoàn thiện dần. Theo đặc điểm của trường, mô hình dạy học này đã giúp thầy cô và học sinh tự tin, từng bước xóa mặc cảm dạy học tại trường "vùng trũng về chất lượng". Tuy 2 buổi/ngày nhưng kế hoạch dạy học không dàn trải mà theo phương châm gọn lý thuyết; tăng thời gian rèn kỹ năng, thực hành. Đặc biệt chú trọng vừa sức học sinh. Cần nhớ, học sinh không tự tin mà "nhồi" kiến thức học buổi thứ hai thì thất bại.

"Bí kíp" dạy học 2 buổi/ngày thành công

Tôi chú trọng xây dựng văn hóa đọc, dành ra hai phòng học làm thư viện, mua sách tham khảo phục vụ học sinh. Các loại báo cần thiết đều có đủ tại phòng đọc.

Mỗi tiết chào cờ đầu tuần, các sinh hoạt chuyên đề, câu chuyện của hiệu trưởng, đề kiểm tra các môn học… đều hướng học trò vui đọc sách, chăm đọc sách, sống tử tế, học năng động, nuôi dưỡng ước mơ. Trong dạy học 2 buổi/ngày, trường tổ chức cho học sinh học đàn guitar, võ thuật, bơi lội, bóng đá...

Sau mấy năm dạy học 2 buổi/ngày (lúc cao điểm là 3 buổi/ngày), trường dần tiến bộ. Thầy trò rũ bỏ "dấu xưa", điểm chuẩn đầu vào lớp 10 hằng năm nằm trong top 10 trường THPT cao nhất của tỉnh, trường lớp khang trang, nhà vệ sinh của trường có "thương hiệu" sạch sẽ.

Qua nhiều năm thực hiện, xin đưa ra một số cách để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày hiệu quả.

Thiết kế chương trình dạy học 2 buổi/ngày: Đây là kế hoạch dạy học, giáo dục, nhằm đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện, là công cụ đổi mới phương pháp dạy học, cơ hội giúp học sinh phát triển phẩm chất, năng lực.

Có sự đồng thuận trong ban giám hiệu, giáo viên, phụ huynh, học sinh: Trọng tâm là đồng thuận trong đội ngũ giáo viên. Khi giáo viên của nhà trường "quay lưng" thì dạy học 2 buổi/ngày sẽ gặp rối rắm, nảy sinh lùm xùm, khó mang lại hiệu quả.

Mức thu học phí đủ bù chi: Tuyệt đối không tổ chức dạy học 2 buổi/ngày như một cách để nhà trường "tăng thu", thầy cô "cải thiện đời sống", có thu nhập tăng thêm. Ban giám hiệu, tập thể giáo viên bàn bạc, thống nhất đề xuất một mức thu, cơ bản đủ chi trả hoạt động giảng dạy theo quy định, trả tiền thuê mướn cơ sở vật chất… Chú trọng số học sinh có gia cảnh khó khăn, khéo động viên các em tham gia học tập 2 buổi/ngày.

Sắp xếp thời khóa biểu linh hoạt, hợp lý: Hài hòa giữa học tập và các hoạt động trải nghiệm. Linh hoạt giờ vào học, giờ tan học buổi sáng, buổi chiều, đảm bảo thuận lợi dạy, học cũng như sinh hoạt riêng của thầy cô, học sinh.

Cuối cùng, hồ sơ dạy học 2 buổi/ngày phải chỉn chu, đảm bảo yêu cầu, được cấp trên phê duyệt.

Như vậy tùy đặc điểm, các nhà trường chọn mô hình dạy học thích hợp. Dạy học 2 buổi/ngày tùy vào điều kiện từng trường tuy có ưu điểm, song không phải là chìa khóa vạn năng.