Dấu hiệu hạ huyết áp tư thế - Báo VnExpress

ThS.BS Đỗ Thị Thảo, Khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết hạ huyết áp tư thế (orthostatic hypotension) là tình trạng huyết áp giảm đột ngột khi người bệnh đứng dậy từ tư thế ngồi hoặc nằm. Tình trạng này được xác định khi huyết áp tâm thu giảm ít nhất 20 mmHg hoặc huyết áp tâm trương giảm từ 10 mmHg trong vòng 3 phút sau khi chuyển từ nằm hoặc ngồi sang đứng.

Biểu hiện thường gặp là choáng váng, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu hoặc mất ý thức tạm thời. Những triệu chứng này thường kéo dài dưới vài phút, giảm khi người bệnh ngồi hoặc nằm xuống. Người bệnh có thể cảm thấy quay cuồng, mất thăng bằng, lú lẫn, khó tập trung, mờ mắt, mệt mỏi, hụt hơi hoặc đau ở ngực, lưng, cổ, vai hay chi dưới.

Khi đứng dậy, máu dồn xuống chi dưới khiến lượng máu lên não giảm tạm thời. Ở người khỏe mạnh, cơ thể nhanh chóng co mạch, tăng nhịp tim để ổn định huyết áp. Tuy nhiên, khi cơ chế này bị rối loạn, huyết áp tụt nhiều, kéo dài hơn bình thường, người bệnh dễ bị hạ huyết áp tư thế.

Hạ huyết áp tư thế phổ biến, thường xảy ra ở người lớn tuổi (từ 65 tuổi trở lên) do khả năng điều hòa huyết áp kém dần theo thời gian. Bệnh cũng dễ gặp ở người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, Parkinson hoặc bệnh tim, người phải nằm lâu trên giường vì ốm yếu hoặc sau phẫu thuật. Sử dụng nhiều loại thuốc như thuốc hạ huyết áp, thuốc lợi tiểu, thuốc an thần hoặc thuốc trầm cảm... cũng là yếu tố nguy cơ.

Bác sĩ Thảo cho hay không phải ai bị choáng khi đứng dậy cũng do hạ huyết áp tư thế. Triệu chứng này có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân lành tính như thiếu máu, hạ đường huyết, rối loạn tiền đình hoặc thoái hóa cột sống cổ... Một số bệnh lý tim mạch như rối loạn nhịp tim, hẹp động mạch cảnh cũng gây triệu chứng tương tự.

Để hạn chế hạ huyết áp tư thế, bác sĩ Thảo khuyến cáo mọi người nên hình thành thói quen thay đổi tư thế từ từ. Khi thức dậy, nên nằm hoặc ngồi vài phút rồi mới đứng lên. Uống đủ nước mỗi ngày giúp duy trì lưu thông máu ổn định. Người bệnh cũng nên ăn chia nhỏ bữa, tránh ăn quá no. Người lớn tuổi là nhóm người dễ bị hạ huyết áp tư thế dẫn đến ngã, vì vậy nên giữ an toàn trong sinh hoạt như đi dép có ma sát, tránh thay đổi tư thế đột ngột vào ban đêm.

Nếu tình trạng choáng váng, chóng mặt xảy ra thường xuyên hoặc ngày càng nặng, người bệnh nên đi khám sớm. Nếu nghi ngờ thuốc đang dùng là nguyên nhân, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc thay thuốc.

Trường hợp kèm theo dấu hiệu nguy hiểm như đau ngực, khó thở, yếu hoặc tê nửa người, nói khó... người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu vì có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch hoặc đột quỵ.

Ly Nguyễn