Huyết khối tĩnh mạch đùi gây thuyên tắc phổi - Báo VnExpress

Ông Kha tháng trước được chẩn đoán căng cơ, uống thuốc kết hợp xoa bóp nửa tháng thì khỏi. Gần đây, chân đau trở lại kèm triệu chứng hụt hơi, không thể leo cầu thang, ông đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM kiểm tra.

Ngày 17/10, ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, cho biết ông Kha có những dấu hiệu đặc trưng của bệnh tim mạch. Tuy nhiên, chức năng co bóp tim tốt, không mắc bệnh van tim, có tăng áp động mạch phổi. Người bệnh có huyết khối nằm rải rác ở các nhánh động mạch phổi hai bên, cản trở phần lớn dòng máu lưu thông từ tim đến phổi. Đây chính là nguyên nhân khiến bệnh nhân khó thở, hụt hơi khi vận động gắng sức. Những cục máu đông này xuất phát từ tĩnh mạch đùi, trôi theo dòng máu đi lên gây thuyên tắc phổi cấp tính.

Theo bác sĩ Kiều, thuyên tắc phổi (còn gọi là thuyên tắc động mạch phổi) đứng hàng thứ ba trong số các nguyên nhân tử vong do bệnh tim mạch, chỉ sau nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Bệnh xảy ra khi các cục máu đông ở vị trí khác trong cơ thể, thường là ở chân hoặc tay, di chuyển qua tĩnh mạch về tim rồi trôi lên mạch máu ở phổi. Tình trạng này làm tắc nghẽn một hoặc nhiều động mạch phổi, cản trở lưu lượng máu đến phổi, làm tăng áp lực trong động mạch phổi.

BS.CKI Phạm Phong Luân, khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho hay ông Kha bị huyết khối tĩnh mạch đùi từ trước nhưng không phát hiện. Huyết khối nhiều thêm làm tắc nghẽn lòng mạch khiến chân sưng và đau nhức kéo dài. Những cục máu đông này còn trôi lên động mạch phổi gây bít tắc, cản trở lưu thông máu. Bệnh nhân đến bệnh viện, được điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy hô hấp nặng, sốc tim, đột tử.

Nhiều yếu tố gây nên tình trạng huyết khối bao gồm thay đổi về huyết động, tổn thương tế bào nội mô, khối u ác tính vùng ngực bụng, ung thư đường tiêu hóa, bệnh tự miễn... Ông Kha không có bệnh lý gây tăng đông, không có u ung thư vùng ngực bụng. Người bệnh thường xuyên ngồi làm việc nhiều giờ trong ngày, không đứng lên đi lại sau mỗi 1-2 giờ. Bác sĩ Luân cho rằng đây có thể là yếu tố nguy cơ khiến máu ứ trệ ở tĩnh mạch chi dưới, kích hoạt quá trình hình thành huyết khối.

Bác sĩ kê toa thuốc kháng đông trong ít nhất 3 tháng cho bệnh nhân để ngăn ngừa cục máu đông lớn hơn. Ông Kha giảm đau nhức chân, hết khó thở, sinh hoạt bình thường sau một tuần điều trị, được xuất viện. Ông cần giảm mức độ làm việc, tăng cường vận động để ngăn bệnh tái phát.

Tùy thuộc vào mức độ phổi bị ảnh hưởng, kích thước cục máu đông, bệnh lý mắc kèm, thuyên tắc phổi sẽ có nhiều triệu chứng khác nhau. Một số người có triệu chứng nhẹ trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần và dần nặng hơn theo thời gian. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp biểu hiện nặng của bệnh xuất hiện đột ngột vài phút, thậm chí vài giây sau khi thuyên tắc phổi ồ ạt xảy ra.

Triệu chứng phổ biến của thuyên tắc phổi bao gồm khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi và nặng hơn khi hoạt động thể chất, đau ngực (nặng hơn khi hít vào), ngất xỉu. Những dấu hiệu ít gặp hơn là ho có đờm kèm máu, nhịp tim nhanh, không đều, chóng mặt, đổ nhiều mồ hôi, sốt, sưng đau ở chân, da chuyển sang màu xanh tím.

Để phòng ngừa bệnh, các bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên vận động thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý, có chế độ ăn uống khoa học, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, tránh căng thẳng. Nếu có tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu, người bệnh cần tuân thủ tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi