Đằng sau cái nhìn chằm chằm của Gen Z

"Cô ấy không đáp mà nhìn chằm chằm khiến tôi bối rối và cảm thấy cơ thể đóng băng vài giây", Tam nói.

Quán cà phê khi đó rất đông khách, chỉ có hai nhân viên phục vụ. Sau vài giây im lặng, nữ nhân viên gật đầu rồi quay đi pha chế mà không nói thêm gì.

Tam Kaur sau đó chia sẻ tình huống này trên kênh YouTuber có hơn 3,2 triệu người theo dõi của mình. Cô nhận được hàng nghìn phản hồi cho thấy tình huống đó không phải hiếm.

Ở New York, Sarah, 29 tuổi, hỏi nhân viên trẻ tại cửa hàng thức ăn nhanh về thời gian chờ burger nhưng chỉ nhận lại cái nhìn kéo dài vài giây. Người này im lặng, gật đầu rồi quay đi khiến Sarah hoang mang, không hiểu mình đã làm gì sai.

James, 40 tuổi, quản lý cửa hàng ở London, hướng dẫn một nhân viên Gen Z mới cách sắp xếp hàng hóa nhưng chỉ nhận được ánh mắt trống rỗng, không phản hồi cũng không đặt câu hỏi. Vài giây sau, nhân viên quay lại làm việc lặng lẽ, khiến James băn khoăn liệu mình có đang truyền đạt sai cách.

Gen Z stare (cái nhìn chằm chằm của Gen Z) là thuật ngữ đang lan truyền mạnh mẽ và thu hút nhiều thảo luận trên mạng xã hội. Thuật ngữ mô tả gương mặt vô hồn, im lặng, thiếu phản ứng của người trẻ trong môi trường làm việc.

Hiện tượng này có hai dạng, gồm ánh nhìn của nhân viên hướng vào khách hàng khi gặp yêu cầu bị xem là vô lý và ánh nhìn của khách hàng khi im lặng với nhân viên dịch vụ. Xu hướng này bắt nguồn từ TikTok, đạt hơn 3 triệu lượt thích trên video gốc, được nhắc hơn 70.000 lần trên các nền tảng từ đầu tháng 7 đến đầu tháng 8.

Jennifer Grygiel, chuyên gia truyền thông xã hội tại Đại học Syracuse (Mỹ), nhận định hiện tượng Gen Z stare phản ánh sự khác biệt thế hệ. Đây là biểu cảm trống rỗng, mắt mở to, ít cười, thường thấy ở người trẻ. Thay vì trả lời người khác, họ thường im lặng vài giây, đôi khi lúng túng, chỉ đáp lại bằng ánh nhìn chằm chằm.

"Đây không phải biểu hiện thô lỗ mà có thể là cách họ bảo vệ cảm xúc", ông nói.

Một số nghiên cứu gợi ý rằng biểu cảm khuôn mặt trung tính có thể hoạt động như một cách điều hòa cảm xúc. Nhà xã hội học Akriti Verma ở Đại học Cornell (Mỹ) phân tích dữ liệu giao tiếp trên mạng xã hội và cho thấy việc giữ gương mặt phẳng lặng giúp cá nhân hạn chế bị phơi bày cảm xúc.

Đồng thời, họ cũng là thế hệ thiếu hụt kỹ năng. Khảo sát của Harris Poll (Mỹ) cho biết 65% Gen Z phải học lại kỹ năng xã hội sau đại dịch. Báo cáo Trung tâm Nghiên cứu Pew năm 2022 ghi nhận 48% thanh thiếu niên cho rằng mạng xã hội ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.

Tuy nhiên, trong công việc, đặc biệt ở dịch vụ khách hàng, cái nhìn này dễ bị xem là thiếu chuyên nghiệp hoặc thô lỗ, làm gia tăng căng thẳng giữa Gen Z và các thế hệ khác.

Nhiều nhà quản lý lo ngại về kỹ năng giao tiếp yếu của Gen Z, dẫn đến việc 47% trong số họ do dự khi tuyển dụng người trẻ, ảnh hưởng đến cơ hội việc làm. Ngoài ra, khoảng 51% Gen Z thừa nhận kỹ năng xã hội của họ suy giảm, khiến việc xây dựng mối quan hệ nơi làm việc trở nên khó khăn, cản trở sự phát triển sự nghiệp.

Giáo sư Megan Gerhardt ở Đại học Miami, đồng sáng lập tổ chức nghiên cứu Gentelligence, cho rằng các nhà quản lý nên tiếp cận hiện tượng Gen Z stare bằng sự thấu hiểu thay vì phê phán.

Bà khuyến nghị xây dựng môi trường khuyến khích giao tiếp cởi mở, tổ chức các buổi họp để nhân viên trẻ thoải mái đặt câu hỏi, đồng thời cung cấp đào tạo kỹ năng giao tiếp trực tiếp như cách phản hồi khách hàng hoặc đồng nghiệp.

Theo bà, điều này giúp Gen Z tự tin hơn, giảm áp lực từ môi trường kỹ thuật số và hạn chế lo âu xã hội sau đại dịch. "Cái nhìn trống rỗng này là một cách họ bảo vệ cảm xúc", bà nói. "Khi được hướng dẫn kiên nhẫn và tạo dựng lòng tin, Gen Z sẽ hòa nhập tốt hơn và thu hẹp khoảng cách thế hệ".

Ngọc Ngân (Theo Psychologytoday, BI)