Chung cư cấm xe điện: Cư dân có thể khởi kiện ban quản lý

'Lệnh' cấm giữ xe điện tại một chung cư ở TP.HCM mới đây không chỉ khiến các cư dân hoang mang mà còn đi ngược với chủ trương giao thông xanh của Chính phủ.

Ban Quản lý lạm quyền, vi phạm luật pháp

Ban Quản lý chung cư Tân Phước (TP.HCM) hôm 23.7 vừa phát đi thông báo không nhận giữ xe điện tại hầm chung cư Tân Phước kể từ 23.7 với lý do "việc gửi xe ô tô điện tại hầm xe tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về phòng cháy chữa cháy do đặc thù liên quan tới hệ thống pin, ắc quy và việc sạc điện không đúng quy định".

Ban Quản lý yêu cầu công ty thực hiện dịch vụ giữ xe tại chung cư này không nhận giữ các phương tiện sử dụng điện (bao gồm xe đạp điện, xe máy điện, ô tô điện tại khu vực hầm xe. Đáng chú ý, đơn vị trên còn ra "tối hậu thư" sẽ kiểm tra và xử lý nếu phát hiện có xe điện tại hầm chung cư. 

Thông báo bất ngờ trên khiến nhiều cư dân đang sinh sống tại chung cư Tân Phước hoang mang. "Tôi đi ô tô điện đã 2 năm nay rồi, không có vấn đề gì, giờ tự nhiên không nhận giữ xe chúng tôi biết để ở đâu? Không thể để xe qua đêm ngoài đường được. Chung cư sợ cháy nổ thì kiểm soát việc sạc điện chứ sao lại cấm gửi xe?" - anh T.T.Đ, một cư dân chia sẻ bức xúc trên trang Facebook cá nhân.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài thương mại luật gia Việt Nam khẳng định, hành động cấm của Ban Quản lý chung cư Tân Phước là vi phạm luật Nhà ở, quy định quản lý nhà chung cư. Theo luật, người dân thuê, mua nhà ở trong chung cư phải có diện tích tối thiểu để xe, bất kể là xe xăng hay xe điện. Không có quy định nào cho phép cấm người dân sử dụng xe điện hoặc để xe điện trong chung cư. Do đó, nếu chiếu về luật, Ban Quản lý chung cư Tân Phước đã lạm quyền, làm trái quy định pháp luật, cần phải bị xử lý và người dân hoàn toàn có thể khởi kiện Ban Quản lý.

Bên cạnh đó, chủ trương chung của Chính phủ cũng như của TP.HCM nói riêng hiện nay là khuyến khích người dân chuyển đổi phương tiện sang xe sử dụng nhiên liệu sạch, xây dựng môi trường xanh. Bộ Xây dựng còn đang xây dựng quy định phải bố trí chỗ đỗ xe điện có lắp trụ sạc tại các bãi đỗ xe nhằm thúc đẩy người dân sử dụng xe điện, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về cơ sở hạ tầng sạc cho phương tiện xanh.

"Hành vi cấm giữ xe điện tại chung cư Tân Phước đi ngược với chủ trương của thành phố, của Chính phủ. Nếu những hành vi như vậy không được xử lý triệt để và thấu đáo sẽ khiến người dân mất niềm tin vào các chính sách quyết tâm chuyển đổi xanh của nhà nước. Chính phủ, thành phố vận động người dân chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp đồng lòng góp sức hỗ trợ người dân các phương án tài chính để người dân đổi sang xe điện nhưng ở dưới lại có những thành phần lạm quyền cản trở. Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược, người dân sẽ ngần ngại không dám chuyển đổi, hậu quả là mục tiêu Net Zero của nhà nước sẽ bị kéo thụt lùi" - luật sư Nguyễn Văn Hậu nhìn nhận.

Xe điện có thật sự dễ gây cháy nổ?

Quyết định vô lý của Ban Quản lý chung cư Tân Phước được cho rằng xuất phát từ nỗi sợ gây cháy nổ của các phương tiện sử dụng năng lượng điện. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu của AutoInsuranceEZ cho thấy, khả năng xảy ra cháy nổ của ba dòng xe Hybrid, xe chạy xăng, dầu và xe "thuần" điện lần lượt là 3.474,5/100.000, 1.529,9/100.000 và 25,1/100.000. Nghĩa là, so với xe chạy xăng, dầu truyền thống thì tỷ lệ cháy của xe điện chạy bằng pin chỉ bằng 1/61 lần.

Trên thực tế, xăng, dầu rất dễ cháy do điểm chớp cháy của xăng là -43 độ C, của dầu diesel là 52 độ C. Chỉ cần có tác động ma sát hoặc nhiệt lượng vừa đủ đến điểm chớp cháy là sẽ gây hỏa hoạn. Trong khi đó, đối với xe điện chạy pin, bao gồm cả ô tô điện và xe máy điện, bộ phận quan trọng nhất là pin lithium được bảo vệ trong khối kim loại chắc chắn nên rất khó cháy nổ. Cho dù gặp ngọn lửa, pin lithium cũng cần một khoảng thời gian và nhiệt lượng cần thiết mới bị cháy.

Theo các chuyên gia về kỹ thuật ô tô, đa số các dòng xe điện và bộ sạc phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của nhà sản xuất, phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế thì mới được lưu hành. Tỷ lệ lỗi pin trong quá trình sản xuất ước tính là 1/40 triệu. Các yếu tố như sạc quá mức, ảnh hưởng của nguồn nhiệt từ bên ngoài hoặc các tác động cơ học có thể làm tăng xác suất lỗi pin, nhưng tỷ lệ vẫn rất thấp.

Bên cạnh đó, khi sạc pin thì hệ thống của chiếc xe sẽ điều khiển dòng điện sạc. Khi đủ mức điện năng đã cài đặt hoặc đầy pin thì hệ thống sẽ tự ngắt. Nếu xảy ra hiện tượng quá dòng thì cả xe và bộ sạc cũng đều có cơ chế tự ngắt để bảo vệ thiết bị. Cơ chế tự ngắt này cũng tương tự các ổ điện, hộp điện có rơ le, aptomat. Tuy nhiên, nếu người tiêu dùng mua xe máy điện không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng, hoặc tự ý lắp đặt pin, phụ kiện trôi nổi sẽ đe dọa nghiêm trọng đến an toàn của xe.

Ông Lê Thanh Hải - Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) cho biết, qua quá trình khảo sát ý kiến các chuyên gia chuyên môn về năng lượng điện thì nguyên nhân chủ yếu gây cháy nổ phương tiện điện thời gian qua do đường truyền ở các khu nhà nhọ, khu chung cư cũ không đảm bảo, còn quá trình chuyển điện từ phích cắm tới ổ sạc xe, cho tới phương tiện có độ đảm bảo an toàn rất cao. Do đó, trong thiết kế chính sách các đề án chuyển đổi xanh của TP.HCM, HIDS đã đưa đề xuất chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, khuyến nghị các chủ nhà trọ thiết kế lại hệ thống điện đồng bộ để đảm bảo các xe cho tài xế sạc qua đêm và có kiểm tra, giám sát để đảm bảo an toàn.

Riêng đối với các chung cư cũ, thành phố sẽ lập đội liên ngành bao gồm Công ty Điện lực, Sở Xây dựng, cơ quan phòng cháy chữa cháy... để thiết lập một bản đồ tổng: các chung cư cũ đủ tiêu chuẩn sẽ tự động được phê duyệt đầu tư lắp đặt trạm sạc hoặc tự động kết nối điện sinh hoạt tới các tài xế xe 2 bánh tại các bãi xe. Từ đó, giảm thủ tục xin phép, nhanh chóng phát triển hạ tầng trạm sạc để đáp ứng các mục tiêu. Quan điểm xuyên suốt của TP.HCM là "quyền sạc điện" của người dân không những phải đảm bảo thuận tiện ở mọi nơi mà còn phải được ưu tiên thúc đẩy để tăng tốc công cuộc chuyển đổi giao thông xanh.