Chữa vô sinh trước khi kết hôn - Báo VnExpress

Anh Hùng mắc bệnh quai bị từ năm 2016, biến chứng viêm tinh hoàn hai bên. Trước khi kết hôn với bạn gái, anh đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội (IVF Tâm Anh) điều trị. Xét nghiệm tinh dịch đồ không tìm thấy tinh trùng, tinh hoàn hai bên đều teo nhỏ, trọng lượng chỉ bằng 1/6 bình thường. BS.CKII Cao Tuấn Anh chẩn đoán anh Hùng vô tinh không tắc nghẽn do teo tinh hoàn - biến chứng thường gặp ở nam giới sau mắc quai bị.

Bác sĩ Tuấn Anh giải thích virus gây bệnh quai bị có thể tấn công tinh hoàn, làm tổn thương không hồi phục các tế bào mầm. Trường hợp nặng, các tế bào sinh tinh bị phá hủy, tinh hoàn xơ hóa và teo nhỏ dần, kéo theo suy giảm về số lượng, hình dạng và khả năng di chuyển của tinh binh.

"Dù khó điều trị, người bệnh vẫn có cơ hội làm cha vì quá trình sinh tinh có thể còn diễn ra ở một vùng nhỏ nào đó trong tinh hoàn", bác sĩ Tuấn nói, thêm rằng vi phẫu mổ tinh hoàn thu tinh trùng (micro-TESE) là phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

So với kỹ thuật TESE truyền thống, micro-TESE cho tỷ lệ tìm thấy tinh trùng cao hơn, đạt khoảng 60% ở các ca vô tinh nói chung và gần 100% ở trường hợp vô tinh do biến chứng quai bị. Lượng mô lấy ra chỉ bằng 1/10 so với trước, giảm tổn thương tinh hoàn và hạn chế các biến chứng sau mổ như chảy máu, nhiễm trùng, sang chấn hay suy giảm chức năng và nội tiết nam. Tinh trùng thu được qua micro-TESE cho kết quả thụ tinh ống nghiệm (IVF) gần tương đương với tinh trùng lấy từ mẫu tinh dịch.

Sau một tháng dùng thuốc nội tiết, anh Hùng được mổ tìm tinh trùng. Bác sĩ sử dụng kính vi phẫu phóng đại 30 lần để tìm các ống sinh tinh tiềm năng còn hoạt động, sau đó chuyển mẫu sang phòng Labo. Tại đây, chuyên viên phôi học dùng kính hiển vi đảo ngược có độ phóng đại trên 200 lần tách được lượng tinh trùng đủ trữ đông 2 ống bằng kỹ thuật thủy tinh hóa.

Có "vốn liếng" để dành, anh Hùng và bạn gái kết hôn. Sau 6 tháng, vợ chồng trở lại thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm để có con.

Chị Thu, 23 tuổi, bị suy giảm dự trữ buồng trứng sớm nên bác sĩ kích trứng và thực hiện phác đồ gom phôi nhiều chu kỳ để tăng tỷ lệ đậu thai. Các chuyên viên phôi học rã đông tinh trùng của anh Hùng trong dung môi chuyên biệt, sau đó lọc rửa, chọn ra những tinh binh khỏe mạnh nhất tiêm vào bào tương noãn (kỹ thuật ICSI). Kết quả nuôi cấy sau hai chu kỳ được một phôi ngày 3 và 7 phôi ngày 5. Chị Thu đậu thai ở lần chuyển phôi thứ hai và hạ sinh con gái đầu lòng vào tháng trước, nặng 2,8 kg.

Theo bác sĩ Tuấn Anh, khoảng 20-25% nam giới mắc quai bị sau tuổi dậy thì gặp biến chứng viêm tinh hoàn - mào tinh, khoảng một nửa bị teo tinh hoàn. Viêm tinh hoàn do biến chứng quai bị thường khởi phát sau khi sưng tuyến mang tai khoảng 5-10 ngày, có khi 1-2 tuần. Người bệnh nên đi khám sớm để được đánh giá và điều trị phù hợp.

Bệnh thường chỉ ảnh hưởng đến một bên tinh hoàn. Trường hợp viêm teo cả hai bên như anh Hùng xảy ra ở khoảng 10-30% người bệnh, gây suy giảm chức năng sinh lý, giảm ham muốn, rối loạn cương và vô sinh. Quá trình suy giảm sinh tinh thường diễn ra âm thầm, khó nhận biết. Vì vậy, nam giới có tiền sử quai bị, chấn thương bìu, bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc biểu hiện bất thường như suy sinh dục, đau, giảm ham muốn... nên tầm soát sức khỏe sinh sản định kỳ, kể cả khi chưa lập gia đình. Trữ tinh trùng khi cần thiết nhằm bảo tồn khả năng sinh sản và hạn chế phải phẫu thuật về sau.

Bác sĩ Tuấn Anh khuyến cáo tiêm vaccine là cách tốt nhất tránh nguy cơ mắc bệnh quai bị, giảm nguy cơ biến chứng.

Trịnh Mai

* Tên người bệnh đã được thay đổi