Cha mẹ độc hại ảnh hưởng ra sao đến sự trưởng thành của một đứa trẻ?

Sẽ thế nào nếu một ngày ta nhận ra mình đã bị bạo hành dưới danh nghĩa yêu thương? Liệu câu chuyện tổn thương của ta chỉ là nỗi đau mang tính cá nhân hay là bi kịch chung của một cộng đồng?

Stephanie Foo - một nhà báo người Mỹ gốc Malaysia, và cũng là một người trải qua chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn phức tạp - đã kể về hành trình "sống sót" của mình trong cuốn sách Nơi vết thương ánh sáng rọi vào.

Khi bạo lực núp bóng yêu thương

Stephanie Foo mới hai tuổi rưỡi khi gia đình rời Malaysia đến định cư ở California (Mỹ). Cha cô là một người đàn ông Malaysia gốc Hoa, luôn nung nấu "giấc mơ Mỹ" và nỗ lực để gia đình được sinh sống trong một ngôi nhà xinh đẹp ở San Jose, nơi có sân thượng và hồ bơi, nằm gần nhiều trường học chất lượng. 

Mọi thứ đều có vẻ rất hoàn hảo nếu chỉ nhìn bên ngoài. Nhưng khi mở cánh cửa căn hộ xinh đẹp ấy ra, ta sẽ thấy một hiện thực hoàn toàn khác.

Trong suốt thời thơ ấu, Stephanie luôn phải chịu đựng sự bạo hành về thể xác lẫn tinh thần từ cha mẹ. 

Cô luôn cố gắng là một đứa trẻ ngoan ngoãn, hiểu chuyện nhưng chỉ nhận lại được những nặng gánh của một người phải chăm sóc và xoa dịu những tổn thương tinh thần của cha mẹ mình.

Sự bạo hành về thể xác lẫn tinh thần của cha mẹ đã khiến Stephanie mắc chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn phức tạp (C-PTSD). Người mắc chứng này thường đã trải qua lạm dụng liên tục, tức là sang chấn xảy ra trong thời gian dài, trong nhiều năm.

Những trang viết miêu tả về quá khứ bị lạm dụng và bạo hành của Stephanie khiến người đọc phải nhiều lần khựng lại vì nặng nề, đau đớn. 

C-PTSD không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của Stephanie, từ việc lo lắng, khó điều tiết cảm xúc, chán ghét bản thân mà còn gây khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ, có xu hướng gây hấn với người khác… Đòn chí tử của chứng bệnh này là nó khiến bản thân cảm thấy không xứng đáng được yêu thương.

Không chỉ nhìn vào nỗi đau của riêng mình mà Stephanie còn truy vấn đến cùng gốc rễ của nỗi đau. Khi nhìn vào đó, ta không chỉ thấy nỗi đau của một cá nhân nữa mà là của nhiều thế hệ. 

Như Stephanie tâm sự: "Tôi là sản phẩm của một xứ sở. Tôi là một trong số rất nhiều người. Tất cả chúng tôi đều là nạn nhân của một cộng đồng rối loạn chức năng rất giỏi kìm nén bản thân trong khi lẩm bẩm: 'Hãy biết cười trong nước mắt. Phải biết ngậm đắng nuốt cay'".

Cho phép bản thân được sai lầm

Việc chấp nhận bản thân mắc bệnh tâm lý vốn chẳng dễ dàng nhưng hành trình để chữa trị dường như còn khó khăn gấp bội. 

Stephanie Foo đã thử nhiều phương pháp khác nhau để hồi phục bao gồm liệu pháp tâm lý, yoga, thiền và các liệu pháp dựa trên khoa học thần kinh. Có lúc cô thấy mình đã ổn rồi chẳng bao lâu sau, cô lại chìm xuống một hố sâu khác và cảm thấy bản thân là một kẻ thất bại, một "phiên bản lỗi".

Đọc sách và hiểu ra trong hành trình chữa lành, bạn không chỉ phải học cách chấp nhận vết thương của mình mà còn phải từng bước mở lòng tin tưởng, cho phép bản thân được sai lầm… 

Tất cả mọi cảm xúc đều có ý nghĩa. Nỗi buồn là cần thiết để xử lý nỗi đau. Nỗi sợ giữ cho ta an toàn. Loại bỏ hoàn toàn những cảm xúc này không những bất khả thi mà còn gây hại nữa.

Như đoạn kết của một câu chuyện cổ tích, Stephanie Foo không chỉ tái sinh từ đống tro tàn mà còn tìm thấy một người chồng yêu thương và gia đình ấm áp. 

Nhưng không phải phép màu từ một đấng thần linh nào cả, tất thảy những gì mà cô đạt được đến từ việc cô đã dũng cảm chiến đấu và kiên trì bước qua rạn nứt của quá khứ.