Bức tường chặn UAV của châu Âu trước nguy cơ ‘thủng’ chính giữa

Giới lãnh đạo châu Âu đang tức tốc xây dựng kế hoạch “bức tường” chặn máy bay không người lái ở biên giới với Nga và Belarus, song dự án còn thiếu sót do chưa có cái gật đầu từ Hungary.

Châu Âu đang gấp rút tìm cách xây dựng hệ thống phòng không. Ảnh: Reuters.

Khi những chiếc máy bay không người lái bí ẩn lượn lờ khắp sân bay Đan Mạch và Na Uy vào tuần trước, nhu cầu phòng không tại châu Âu trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Theo Telegraph, châu Âu đang loay hoay tìm cách bảo vệ bầu trời, với “bức tường chặn máy bay không người lái” đứng đầu danh sách mua sắm và dự kiến được giới lãnh đạo thảo luận vào ngày 3/10.

Các quan chức mong mỏi sẽ thống nhất được cách thức kết hợp hàng loạt hệ thống phòng không, radar và camera để ngăn chặn hoặc bắn hạ vũ khí của đối phương. Một số người tỏ ra phấn khích bởi đây là bước tiến lớn thể hiện sự cứng rắn của khu vực.

Tuy nhiên, một vấn đề mới nảy sinh, khi Hungary không muốn tham gia, đồng nghĩa dự án đầy tham vọng này có nguy cơ “thủng một lỗ” rộng 96.000 km2 ở chính giữa.

Phòng tuyến Maginot hiện đại

Các chuyên gia an ninh EU nhận định quyết định của Hungary đặt Brussels vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Một chuyên gia cảnh báo “bức tường chặn máy bay không người lái” có thể trở thành "phòng tuyến Maginot" hiện đại, đặc biệt nếu vạch ra nhiều quy định cứng rắn, như sẵn sàng bắn hạ máy bay không người lái trước khi chúng xâm nhập không phận NATO và EU.

Phòng tuyến Maginot khét tiếng - gồm các boongke, vị trí súng máy, đồn trú quân hiện đại và bãi mìn dọc biên giới của Pháp với Đức, Thụy Sĩ, Italy, Luxembourg và Bỉ - được cho là nhằm đảm bảo an ninh trước khả năng tiến công của Đức.

Tuy nhiên, khi quân đội Hitler mở cuộc tấn công vào Pháp năm 1940, họ bỏ qua phòng tuyến Maginot, tiếp cận qua rừng Ardennes và Bỉ. Do đó, phòng tuyến Maginot giờ đây trở thành phép ẩn dụ cho các hệ thống phòng thủ trông có vẻ ấn tượng nhưng lại có những sai sót cơ bản.

Trong tuần này, ít nhất 7 quốc gia thành viên EU, gồm một số nước có chung biên giới với Nga và Belarus, sẽ thảo luận chi tiết lần đầu tiên về kế hoạch xây dựng bức tường chặn máy bay không người lái.

Bản đồ các vụ máy bay không người lái xâm nhập vào lãnh thổ châu Âu thời gian gần đây. Đồ họa: Telegraph. Việt hóa: Trí Ân.

Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy Hungary sẽ tham gia, mặc dù quốc gia Trung Âu này có chung đường biên giới trên bộ với Ukraine. Hungary ngày càng xích gần Nga trong những năm gần đây dưới thời Thủ tướng Viktor Orban.

“Nếu không có Hungary, bức tường máy bay không người lái của EU không khác gì phòng tuyến Maginot trên trời”, Jessica Berlin, thành viên cấp cao tại Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu, nói.

“Bức tường chặn máy bay không người lái sẽ bổ sung cho hệ thống phòng không của châu Âu, nhưng không thể thay thế chiến lược phòng thủ toàn diện trước Nga”, bà nói thêm.

Các chuyên gia an ninh châu Âu cũng cảnh báo về kịch bản Hungary chặn toàn bộ dự án.

“Dù liên quan đến các quyết định quân sự của EU, như tăng cường phòng không hay trừng phạt Nga, hiển nhiên Hungary là mối quan ngại lớn vì họ có quyền phủ quyết”, Carlo Masala, cựu Phó giám đốc Học viện Quốc phòng NATO tại Rome, nhận định.

Ông nói thêm rằng việc Hungary ngày càng gần gũi với Nga đã để lại nhiều hệ quả lâu dài, khiến những quyết định quan trọng phải được đưa ra ngoài khuôn khổ EU, thông qua các liên minh tự nguyện nhằm tránh nguy cơ bị Hungary chặn lại.

"Mất bò mới lo làm chuồng"?

Các quan chức đang đặc biệt quan tâm về hình dạng của bức tường chặn máy bay không người lái. Họ hình dung về một hệ thống nhiều lớp, gồm máy dò tần số vô tuyến, camera, radar và thiết bị vô hiệu hóa máy bay không người lái.

Bộ trưởng Quốc phòng John Healey cho biết máy bay không người lái do Anh sản xuất sẽ đóng góp vào dự án. Trong dự án Octopus - chương trình máy bay không người lái giữa Anh với Ukraine, nhà máy của Anh sẽ chế tạo máy bay không người lái đánh chặn chỉ trong vài tuần, sau đó phương tiện sẽ được triển khai trên thực địa.

Dự án Eirshield do Latvia và Estonia đồng phát triển dự kiến cũng góp phần vào bức tường máy bay không người lái. Hệ thống này được cho là dựa vào trí tuệ nhân tạo để nhận dạng máy bay không người lái, nên có thể tự động hóa hoàn toàn. Một quan chức cho biết hệ thống có đầu đạn di chuyển tới 200 km/h cho phép bắn hạ thiết bị của đối phương.

Phác thảo bức tường chặn máy bay không người lái của EU. Đồ họa: Telegraph. Việt hóa: Trí Ân.

Ngành công nghệ khởi nghiệp của châu Âu, vốn đang hướng tới các dự án quốc phòng, cũng quan tâm đến việc tham gia bức tường máy bay không người lái.

"Châu Âu cần đoàn kết. Chúng ta vẫn chưa sẵn sàng nếu xung đột nổ ra", Karl Rosander, chuyên gia công nghệ máy bay không người lái và giám đốc điều hành Nordic Air Defence, cho biết.

Nhìn chung, vấn đề lớn nhất của châu Âu là tốc độ. Do chưa đến 10 quốc gia EU họp bàn về bức tường máy bay không người lái vào ngày 3/10 tới, một số người cho rằng điều này không khác gì “mất bò mới lo làm chuồng”, khi những đợt xâm nhập máy bay không người lái đã diễn ra sâu bên trong lãnh thổ châu Âu.

“Vấn đề là tốc độ, tốc độ, tốc độ. Tôi phát điên khi nghĩ về tốc độ. Chúng ta phải thay đổi”, ông Rosander nói thêm.