Quên lòng se điếu đi, còn đầy món ngon khác từ lòng lợn mà ta có thể ăn; cớ sao phải cứ nặng lòng với một mét lòng mà chưa rõ đường đi nước bước của nó?
Cùng với tiết canh, trứng vịt lộn, mắm tôm…, các món ăn từ nội tạng lợn (hay lòng lợn) khiến một bộ phận du khách nước ngoài 'chạy xách dép' nhưng lại khiến nhiều người Việt mê tít.
Từ Bắc chí Nam, đếm không xuể các quán lòng lợn. Các bộ phận nội tạng đó còn theo chân các bà nội trợ về nhà, vào bếp, lên mâm.
Trong lúc lòng se điếu (còn gọi là phèo hai da, một dạng lòng non của lợn) hiếm, khó tìm nhưng lại được bán tràn lan ngoài thị trường và Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đang truy nguồn gốc, thì cùng điểm lại "muôn vị nhân gian" từ các bộ phận khác của lòng lợn.
Đệ nhất lòng lợn, tiết canh, cháo lòng
Theo nhà văn Vũ Bằng, đây là "một món ăn bình dân mọi lớp người trong xã hội đều có thể ăn chơi thong thả, nhưng trái lại, lại là món ăn chơi thanh lịch bậc nhất".
Theo ông, lòng lợn, tiết canh và cháo lòng là một tam đầu chế, thiếu một thứ thì mất cả sự nhịp nhàng, tiết tấu. Nói tới cháo lòng, phải nói đến lòng lợn, tiết canh. Mà phải ăn đúng thứ tự, chứ không "mang tiếng cả lòng lợn, tiết canh, cháo lòng".
Bánh mướt xáo lòng ngon quên lối về
Đây là đặc sản của xứ Nghệ, nổi tiếng khắp nước. Bánh mướt xứ Nghệ vừa giống bánh cuốn ngoài Bắc lại vừa khác. Bánh không nhân, mềm mướt, ăn cùng bát xáo lòng, đặc biệt trong tiết trời se lạnh thì "ngon quên lối về".
Để có xáo lòng ngon, phải ninh nước dùng từ xương tủy từ 5-6 tiếng. Bát xáo lòng "quê choa" đẫm màu huyết dụ (từ tiết lợn) và đủ các bộ phận lòng non, lòng già, tim, cật, dải…
Bánh tráng tại lò còn nóng hổi, xếp vào bát tô, cho xáo lòng vào, khi ăn mềm mềm, sật sật, đậm đà hương vị, kết hợp cùng các loại rau thơm, đảm bảo ăn một lần nhớ mãi.
Lòng thuôn hành răm cho một ngày "mát giời"
Chị Vũ Thị Tuyết Nhung - tác giả sách Hà thành hương xưa vị cũ, một trong những thành viên của nhóm Hà thành hương xưa vị cũ với gần 30.000 người - từng giới thiệu món này. Đọc và tưởng tượng thôi cũng đã muốn chạy ngay ra chợ mua đồ.
Gồm một gang lòng non, một miếng gan, miếng lá lách, miếng nõn đuôi, miếng dạ dày với tí tiết lợn cùng miếng thịt dải con con kèm khúc lòng già sát khấu đuôi. Nhớ mớ hành răm nhé.
Các thứ làm sạch, thái nhỏ, ướp chút nước mắm hạt tiêu cho có mùi thơm. Đun bát ô tô nước cho sôi rồi lấy dao xắt tiết vào om cho chín tới. Hớt bọt cho nước trong.
Phi hành khô với chút mỡ cho vàng rồi xào tất đám lòng gan ấy, sau đó trút vào nồi tiết luộc. Đun sôi lại là nhắc ra, thả hành răm lên trên.
"Khi ăn cho thêm mấy lát ớt, vắt thêm chanh tươi, rắc chút hạt tiêu. Ối dồi ôi, ngon chết mất", chị nói.
Lòng xào dưa gây thương nhớ
Nếu có một món lòng quốc dân vừa khiến dân nhậu thích mà vẫn được lòng chị em thì đích thị là lòng xào dưa.
Đây là món ăn dễ nấu nên không chỉ có bán ở các quán nhậu, quán lòng, mà các bà nội trợ cũng hay nấu ở nhà, nhất là trong mùa lạnh.
Trên kênh YouTube Cùng cháu vào bếp, chuyên gia ẩm thực Nguyễn Phương Hải nhận xét "món ăn này có vị ngọt, mềm mịn và thơm ngon, được chế biến từ lòng lợn cùng với dưa chua và nhiều gia vị đậm đà. Nếu các cụ mợ là người yêu thích ẩm thực Việt Nam, không thể bỏ qua".
Để nấu món này, đừng quên chọn dưa cải sen muối, lòng non hoặc lòng già, hành khô, hành hoa, gừng, cà chua, rau mùi tàu nhé các "sát thủ diệt mồi".
Bánh hỏi lòng heo công phu như bài quyền đất võ
Không chỉ là món ăn quen trong những ngày Tết hay những dịp quan trọng, ngày nay bánh hỏi lòng heo đất Bình Định "quảy gánh băng đồng" đi khắp nơi.
Bánh hỏi ngon nhất là khi ăn cùng lòng heo nóng hổi. Khi ăn, chấm một miếng lòng vào chén nước mắm tỏi ớt đậm đà kiểu miền Trung, ăn kèm chút rau thơm, hòa quyện các hương vị béo, bùi, thanh, chua, cay khó cưỡng.
Ngày nay, bánh hỏi lòng heo được biến tấu với nhiều món ăn khác như bánh hỏi thịt nướng, bánh hỏi chả giò, bánh hỏi chạo tôm, bánh hỏi gà nướng hay thậm chí là bánh hỏi heo quay...
Tuy nhiên với nhiều người, bánh hỏi lòng heo vẫn "số dzách". Có cái gì ngon bằng thuở ban đầu lưu luyến ấy!
Cũng trong con lợn mà mỗi thứ ngon một phách
U là trời, kể đến đây thôi đã thấy sốt cả ruột, chỉ muốn vào bếp ngay.
Mà đâu chỉ lòng lợn luộc/hấp, tiết canh, cháo lòng, xáo lòng, lòng thuôn hành răm, lòng xào dưa…, người Hà Nội những năm gần đây còn phát triển một món mới là lòng chần cháo.
Ngoài ra chưa kể lẩu lòng cay cay, dồi lợn bùi bùi, lòng nướng ngon vô đối, phá lấu lòng, cháo tim cật... Quá trời món ngon từ lòng. Kể sao mà xuể!
Nhà văn Vũ Bằng lúc còn sống từng dành những câu chữ rất ưu ái cho cái gọi là "lòng lợn".
Ông viết "không có nước nào lại có một thức ăn lạ như lòng lợn của ta". Bởi "cũng là trong con lợn cả, mà mỗi bộ phận ăn ngon một phách".
"Gan thì ngòn ngọt mà lại đăng đắng, ăn với rau mùi lại thấy thơm thơm, tim nhai vào trong miệng mềm cứ lừ đi; cổ hũ giòn tanh tách; lòng tràng sậm sựt, còn ruột non thì quả là đáo để, mới cắn tưởng là dai nhưng kỳ thực lại mềm, ăn cứ lo nó đắng thành thử đến lúc thấy nó ngọt và bùi thì cái bùi cái ngọt ấy càng có giá trị.
Tất cả những thứ đó, cùng một vài miếng phổi và mấy miếng dồi mỡ thái bằng một con dao thật bén và xếp đặt lớp lang như một bản tuồng diễm tuyệt, à, trông quý lắm, thưa cô!".
Nghe Vũ Bằng tả thế, có người nước ngoài nào hồ nghi chính mình, "quay xe" sang lại Việt Nam gấp?
Tin liên quan
