Ai hại Mỹ Tâm, Sơn Tùng

Vấn nạn AI giả mạo người nổi tiếng để lừa đảo gây nhức nhối showbiz Việt. Hàng loạt nghệ sĩ thay nhau lên tiếng để bảo vệ bản thân và cảnh báo người hâm mộ.

Một buổi tối đầu tháng 11, khi đang lướt điện thoại, nghệ sĩ Hạnh Thúy (49 tuổi) bàng hoàng khi đọc được tin nhắn. Từ những bức ảnh cô đăng tải trên mạng xã hội, ai đó đã lấy về và lập nên một tài khoản giả mạo rồi nhắn tin cho nhiều đồng nghiệp của Hạnh Thúy để mượn tiền.

Ngay lập tức, Hạnh Thúy đăng tải lên trang cá nhân của mình, thông báo khẩn về tình trạng đang gặp phải. Cô cũng vội vã trình báo cơ quan chức năng để xử lý vụ việc.

“Thủ đoạn của kẻ lừa đảo rất tinh vi. Họ bắt chước từng cách nhắn tin, nói chuyện của tôi để lừa gạt các đồng nghiệp. May mắn tôi phát hiện kịp thời. Ngay khi tôi đăng bài thông báo khẩn, nhiều nghệ sĩ khác cũng bức xúc và cho biết từng hơn một lần gặp phải trường hợp này. Gần nhất, diễn viên Bá Thắng khóc ròng vì bị lừa 35 triệu đồng với thủ đoạn tương tự”, nữ nghệ sĩ kể lại.

Không chỉ riêng Hạnh Thúy, hàng loạt sao Việt, từ Mỹ Tâm đến Hòa Minzy, Đức Phúc, Việt Hương… liên tiếp có các bài đăng để cảnh báo người hâm mộ. Trong khi Sơn Tùng bị làm giả hình ảnh tham gia một show thực tế, khiến ê-kíp của ca sĩ phải lập tức đính chính.

Showbiz Việt tràn ngập lời cảnh báo

Thời gian qua, nhiều người nổi tiếng đã trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo trực tuyến thông qua việc mạo danh trên mạng xã hội. Vụ việc mới nhất liên quan đến BTV Hoài Anh.

Tối 11/11, nữ BTV có bài đăng dài trên trang cá nhân để thông báo khẩn về việc bị nhiều tài khoản giả mạo hình ảnh để đi lừa đảo. Những trang này đặt tên giống cô và đăng lại gần như toàn bộ hình ảnh, bài viết của nữ BTV trên trang chính chủ.

Hoài Anh cho biết những ngày qua, cô nhận được rất nhiều tin nhắn từ bạn bè, đồng nghiệp cảnh báo về các trang giả mạo này. Đặc biệt, một trang trong số đó còn kêu gọi khán giả chuyển tiền để đầu tư chứng khoán. Cô khẳng định chỉ sử dụng một tài khoản Facebook cá nhân có tích xanh với tên "Nguyen Hoai Anh", cùng một fanpage "Biên tập viên Hoài Anh" mới lập hồi tháng 10.

"Có khá nhiều trang giả mạo, nhưng trang này có vẻ là đang giả danh Hoài Anh kêu gọi mọi người chuyển tiền để đầu tư chứng khoán. Điều này khá nghiêm trọng vì tài khoản này không chỉ dừng lại ở việc giả mạo nội dung hay lấy lượng view, like, mà đã có hơi hướng lừa đảo", Hoài Anh nói thêm.

Mỹ Tâm, Sơn Tùng và nhiều ngôi sao bị mạo danh. Ảnh: FBNV.

Cách thức mà kẻ lừa đảo áp dụng với Hoài Anh cũng giống nhiều ngôi sao khác. Những đối tượng này sử dụng deepfake, cho phép tạo video và âm thanh của người nổi tiếng đến mức không thể nhận ra. Những sản phẩm AI này sau đó bị lợi dụng để lừa đảo, quảng bá hàng hóa trái phép, đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng hoặc lừa người dùng tải xuống các phần mềm độc hại.

Các hành vi này ảnh hưởng trực tiếp nghiêm trọng đến hình ảnh, danh tiếng của người nổi tiếng. Không chỉ vậy, một số nghệ sĩ cũng là nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.

Vài tháng đổ lại đây, gần như mỗi ngày đều có ít nhất một nghệ sĩ lên tiếng trên trang cá nhân, để cảnh báo công chúng. Thế nhưng, vấn nạn này ngày càng trở nên nhức nhối hơn, với những thủ đoạn tinh vi, khó lường.

Ít ngày trước, ca sĩ Mỹ Tâm gặp tình trạng AI giả mạo giọng nói để quảng bá sản phẩm bất hợp pháp. Thông qua công ty quản lý, Mỹ Tâm khẳng định đang phối hợp với các nền tảng để gỡ bỏ nội dung vi phạm, đồng thời làm việc với cơ quan pháp luật để can thiệp, xử lý vụ việc.

"Mong quý khán giả cảnh giác với các nội dung không chính thức từ công ty và báo cáo khi phát hiện những nội dung, hành vi tương tự. Khán giả cảnh giác không để bị lừa mua hàng giả độc hại, dẫn đến những trường hợp đáng tiếc", nữ ca sĩ nhấn mạnh.

Cuối tháng 8, nghệ sĩ Hồng Đào cũng bày tỏ sự bức xúc về việc nhiều tài khoản mạng giả mạo hình ảnh của cô để lập ra các fanpage bán thuốc, thực phẩm giảm cân. Những trang này thu hút hàng nghìn lượt theo dõi.

Mạc Văn Khoa, MC Lại Văn Sâm, Đan Trường, Lý Hải và nhiều nghệ sĩ Việt cũng bày tỏ sự lo ngại khi bị loạt trang mạng giả mạo tên tuổi để quảng cáo thực phẩm chức năng, khóa học làm giàu, app vay nặng lãi... Trong đó, nam diễn viên Mạc Văn Khoa nói bản thân anh thực sự lo ngại khi công nghệ AI làm giả quá giống thật, dễ khiến nhiều người không để ý mà bị lừa.

“Khoa vừa được gửi xem clip AI giả mạo mình. Nó để mặt và giả luôn giọng nói với những câu từ hoàn toàn sai sự thật, mọi người cẩn thận nha. Nếu có thấy thông tin nào bất thường trên mạng, nhờ cả nhà report và báo cho Khoa biết để cảnh báo cho mọi người tránh những việc đáng tiếc xảy ra”, anh viết.

Kém may mắn nhất phải kể đến diễn viên Bá Thắng. Vì chủ quan, không kiểm tra kỹ thông tin, Bá Thắng đã chuyển ngay số tiền 35 triệu đồng cho kẻ lừa đảo, mà không hay rằng đây chỉ là tài khoản giả mạo đồng nghiệp anh.

"Khóc tiếng gì đây luôn trời. Tôi bị lừa chỉ vì quá tin người", Bá Thắng buồn bã khi chia sẻ trên trang cá nhân.

Ác mộng của các ngôi sao

Nhiều năm qua, hàng trăm ngôi sao trên toàn cầu đối mặt với nỗi ám ảnh mang tên lừa đảo bằng AI. Các hình thức trục lợi mà tội phạm mạng áp dụng gồm: lừa đảo tài chính; tạo ra nội dung độc hại và giả mạo thương mại. Phổ biến nhất phải kể tới là việc kẻ gian tạo Deepfake giọng nói hoặc video của người nổi tiếng để kêu gọi đầu tư vào các dự án giả mạo (tiền mã hóa, quỹ từ thiện) hoặc thậm chí lừa gạt bạn bè, người thân của nạn nhân.

Ngoài ra, những đối tượng này còn tạo ra các nội dung khiêu dâm, gây tổn hại nghiêm trọng đến danh dự, sự nghiệp và phá hủy hình ảnh của các ngôi sao.

Tháng 10/2024, công ty phần mềm an ninh McAfee công bố danh sách top 10 người nổi tiếng bị mạo danh nhiều nhất, trong đó có những cái tên đình đám như Scarlett Johansson, Kylie Jenner và Taylor Swift.

Trong đó, ngôi sao nhạc pop Taylor Swift thường xuyên là mục tiêu của các vụ lừa đảo liên quan đến việc sử dụng trái phép tên tuổi và hình ảnh. Những vụ lừa đảo này bao gồm việc giả mạo nữ ca sĩ để quảng bá cho các sản phẩm trái phép, lừa đảo vé xem hòa nhạc, lừa gạt người hâm mộ mua vé không có thật hoặc tặng sản phẩm giả mạo.

Đầu năm nay, một nhà thiết kế nội thất người Pháp 53 tuổi tên Anne, lần đầu tiên kể lại trải nghiệm của mình trong một cuộc phỏng vấn với Seven to Eight trên kênh TF1 của Pháp. Anne cho biết cô được một người tự xưng là mẹ của Pitt liên lạc lần đầu trên Instagram. "Bà ấy nói với tôi rằng con trai bà ấy cần một người như tôi", Anne nói.

Nhiều đối tượng giả mạo Brad Pitt để lừa đảo tiền người hâm mộ. Ảnh: CGV.

Vài ngày sau, một tài khoản tự xưng là Pitt đã liên lạc. "Ban đầu tôi tự nhủ rằng đó là giả, thật lố bịch. Nhưng tôi không quen dùng mạng xã hội và thực sự không hiểu chuyện gì đang xảy ra với mình", Anne nhớ lại.

Những kẻ lừa đảo nói với Anne rằng Pitt cần tiền để chi trả cho việc điều trị thận, nhưng anh không thể tự chi trả do thủ tục ly hôn đã đóng băng tài khoản ngân hàng. Để thuyết phục Anne rằng Pitt thực sự đứng sau tài khoản này, những kẻ lừa đảo đã gửi hình ảnh nam diễn viên nằm trên giường bệnh đã được chỉnh sửa và tạo ra bằng AI để xác minh danh tính. Tin rằng mình và Pitt đang có mối quan hệ lãng mạn, Anne cuối cùng đã gửi cho những kẻ lừa đảo 850.000 USD.Tương tự, Johnny Depp cũng lên tiếng cảnh báo người hâm mộ việc anh bị kẻ gian dùng AI mạo danh để lừa đảo. Nam diễn viên cho biết nhiều tài khoản mạng xã hội, email giả dạng anh và các thành viên thuộc ê-kíp để tiếp cận, từ đó dụ dỗ mọi người chuyển tiền.Theo People, vào năm 2018, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đã khuyến cáo về vấn nạn mạo danh giới nghệ sĩ trên mạng xã hội. Không ít ngôi sao đã can thiệp đến pháp luật để trừng trị những đối tượng lừa đảo. Song với những thủ đoạn ngày càng tinh vi cùng sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, vấn nạn nói trên vẫn chưa được giải quyết triệt để. Điều này trở thành cơn ác mộng đối với hàng trăm ngôi sao trên thế giới. Câu chuyện về những chiếc nhãn dán bệnh lý và bản ngã bị đánh mất được khắc họa trong cuốn Người lạ với chính ta của nhà báo Rachel Aviv. Một tác phẩm đã tạo ra nhiều tranh luận vì sự sắc bén, khách quan và đầy tính nhân văn. Tác giả không đơn thuần ghi chép những hồ sơ bệnh án khô khan, mà mở ra cho độc giả một hành trình khám phá sự mong manh của tâm trí khi đứng trước những định nghĩa được gắn nhãn bởi y khoa.

Người lạ với chính ta không đưa ra đáp án đơn giản. Nó mời độc giả bước vào vùng biên giới mong manh giữa "ý nghĩa" và "bằng chứng", nơi đôi khi cả hai không gặp nhau. Và trong ranh giới ấy, điều đáng sợ nhất không phải là căn bệnh, mà là khoảnh khắc ta không còn nhận ra chính bản thân mình.