Xét nghiệm nước tiểu có giúp phát hiện nhiễm HPV không? - Báo VnExpress

Trả lời:

Virus HPV (Human papilloma virus) không xâm nhập vào máu hay xuất hiện ở đường tiết niệu, do đó các xét nghiệm trên mẫu nước tiểu không giúp phát hiện tình trạng nhiễm HPV.

Thay vì đường tiết niệu, HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, tiếp xúc da kề da và niêm mạc nhiễm virus của người bệnh. Virus sẽ xâm nhập và cư trú tại các tế bào biểu mô ở da, niêm mạc ở vùng sinh dục, hậu môn, hầu họng. Mầm bệnh bám vào tế bào đáy của biểu mô, nhân lên và gây biến đổi cấu trúc tế bào, tạo ra các tổn thương như sùi mào gà, biến đổi tiền ung thư.

Ở nữ giới, hiện có ba phương pháp chính để sàng lọc HPV, gồm xét nghiệm Pap (phết tế bào cổ tử cung), xét nghiệm DNA HPV và xét nghiệm kết hợp HPV/Pap. Nữ giới có thể bắt đầu xét nghiệm Pap từ 21 tuổi, thực hiện mỗi ba năm một lần. Nếu 30-65 tuổi, nữ giới có thể chọn một trong các phương pháp sàng lọc như xét nghiệm HPV mỗi 5 năm, kết hợp xét nghiệm HPV và Pap mỗi 5 năm hoặc xét nghiệm Pap mỗi 3 năm.

Với người trên 65 tuổi, nếu kết quả xét nghiệm trước đây bình thường và đã sàng lọc đều đặn, có thể ngừng xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu có kết quả bất thường hoặc chưa được sàng lọc đều đặn, phụ nữ có thể tiếp tục sàng lọc.

Nam giới hiện chưa có khuyến nghị chính thức về xét nghiệm sàng lọc HPV định kỳ. Người nghi ngờ nhiễm HPV có thể được lấy mẫu trực tiếp ở vùng tổn thương hoặc lấy dịch ở lỗ sáo để xét nghiệm tìm DNA của virus nếu không tìm thấy tổn thương.

HPV có hơn 200 chủng khác nhau, trong đó khoảng 40 chủng gây bệnh ở cơ quan sinh dục. Nếu nhiễm chủng nguy cơ cao có khả năng tồn tại lâu dài trong cơ thể, HPV sẽ gây nhiễm trùng dai dẳng, nguy cơ phát triển thành ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, sùi mào gà... Khoảng 85% nữ và 91% nam giới có quan hệ tình dục sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời khi có ít nhất một bạn tình.

Do đó, mọi người nên chú ý các dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục để thăm khám bệnh kịp thời. Để nâng cao thể trạng và tránh lây nhiễm virus, mọi người cần ăn uống đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, thường xuyên vận động, quan hệ chung thủy, tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân.

Bệnh do virus HPV gây ra có thể phòng ngừa nhờ vaccine. Hiện vaccine HPV có hai loại là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, Gardasil phòng được 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26 với lịch tiêm ba mũi. Vaccine Gardasil 9, phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi 9-45.

Hiệu quả bảo vệ trên 90%. Trẻ từ 9 đến dưới 15 tuổi chỉ cần tiêm hai mũi Gardasil 9, từ 15 tuổi trở lên cần tiêm ba mũi.

Bác sĩ Bùi Công Sự
Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC