Xét nghiệm gene và miễn dịch ung thư phổi tác dụng gì? - Báo VnExpress

Trả lời:

Trước đây, ung thư phổi được điều trị bằng phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Những năm gần đây, có thêm phương pháp điều trị mới là liệu pháp nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch. Liệu pháp nhắm trúng đích với các thuốc đặc hiệu có thể sử dụng cho bệnh nhân có đột biến gene, ví dụ đột biến gene EGFR, ALK, ROS1... trong ung thư phổi.

Khác với hóa trị là thuốc độc tế bào, tác dụng cả tế bào bệnh và tế bào lành, thuốc nhắm trúng đích chỉ tiêu diệt chính xác các tế bào ung thư, do đó giảm tác dụng phụ, nâng cao hiệu quả điều trị và chất lượng sống cho người bệnh.

Hiện có hơn 10 loại thuốc nhắm trúng đích dành cho bệnh nhân ung thư phổi được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép nhưng mỗi loại thuốc chỉ hiệu quả với một đột biến gene nhất định gây ung thư. Do đó, bác sĩ thường tư vấn người bệnh xét nghiệm gene để biết người bệnh có bộc lộ gene nào trong số các gene đã có thuốc điều trị.

Với thuốc miễn dịch, các bác sĩ cần kiểm tra xem bệnh nhân có phù hợp để điều trị hay không qua các xét nghiệm miễn dịch, cụ thể là xét nghiệm đánh giá bộc lộ dấu ấn PD-L1. PD-L1 là các protein trên bề mặt tế bào ung thư phổi, có khả năng ngăn chặn sự tấn công của hệ miễn dịch với khối u.

Xét nghiệm PD-L1 được thực hiện trên mẫu mô khối u để đo lường mức độ biểu hiện của protein này. Kết quả thường được báo cáo dưới dạng tỷ lệ phần trăm, cho biết tỷ lệ tế bào ung thư biểu hiện PD-L1. Nếu mức PD-L1 cao, trên 50%, bệnh nhân có khả năng đáp ứng với các thuốc miễn dịch ngăn chặn PD-L1. Tỷ lệ càng cao, khả năng đáp ứng thuốc miễn dịch càng tốt.

Hiện, các xét nghiệm gene và miễn dịch đã được thực hiện thường quy tại nhiều bệnh viện lớn, trong đó có bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội. Bệnh nhân chỉ cần lấy mẫu sinh thiết một lần để làm xét nghiệm, không phải nội soi phế quản nhiều lần, giúp tiết kiệm được thời gian và chi phí so với xét nghiệm miễn dịch và từng gene đơn lẻ.

Sau khi có kết quả xét nghiệm gene và miễn dịch, bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị cá thể hóa tốt nhất cho bệnh nhân. Ví dụ, nếu bệnh nhân có đột biến gene đã có thuốc nhắm trúng đích sẽ được ưu tiên sử dụng thuốc nhắm trúng đích. Nếu bệnh nhân không có đột biến gene phù hợp với thuốc nhắm trúng đích nhưng bộc lộ dấu ấn PD-L1 cao, bác sĩ chỉ định điều trị bằng thuốc miễn dịch.

ThS.BS Vương Ngọc Dương
Phó khoa Xạ trị
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội