Việt Nam sẽ có nhà máy sản xuất vật liệu thiết yếu trong lĩnh vực 1.000 tỷ USD

Nhà máy này sẽ giúp Việt Nam phát triển ngành công nghiệp trị giá 1.000 tỷ USD, đồng thời thúc đẩy quá trình phi carbon hóa ở các khu công nghiệp.

Đó là nhà máy sản xuất silicon đa tinh thể dùng cho chất bán dẫn tại Việt Nam.

Thông tin này được công bố tại Diễn đàn hợp tác Việt Nam - Nhật Bản vào chiều 28/4 ở Hà Nội. Diễn đàn được đồng chủ trì bởi Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru.

Tại Diễn đàn, Thủ tướng Ishiba Shigeru nhận định rằng, Việt Nam là điểm đến đầu tư đầy hứa hẹn, với thị trường 100 triệu dân và nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao.

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới bất ổn, Thủ tướng Nhật Bản đánh giá đây là cơ hội để hai quốc gia thúc đẩy hợp tác phát triển công nghiệp công nghệ cao, đồng thời tăng khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài.

Thủ tướng Nhật Bản cho biết, quốc gia này sẽ hỗ trợ Việt Nam đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, tiếp nhận 250 nghiên cứu sinh trình độ tiến sĩ về bán dẫn. Đặc biệt, lãnh đạo Nhật Bản cam kết giúp Việt Nam phát triển công nghiệp công nghệ cao, giảm phát thải carbon, xây dựng nhà máy sản xuất silicon đa tinh thể, loại vật liệu không thể thiếu trong bán dẫn.

Ngoài ra, trong lĩnh vực hợp tác phi carbon và năng lượng giữa Nhật Bản và Việt Nam, nhiều dự án đang được triển khai tích cực, chẳng hạn như như điện gió ngoài khơi, phát triển mạng lưới truyền tải điện và điện sinh khối. Theo đó, Nhật Bản sẽ nỗ lực thực hiện các dự án này và cùng với Việt Nam (đối tác trong khuôn khổ Cộng đồng không phát thải châu Á (AZEC)) nhằm dẫn dắt quá trình chuyển dịch năng lượng tại khu vực châu Á.

Thủ tướng Ishiba Shigeru nhấn mạnh tiềm năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản là không giới hạn. Chính phủ hai nước sẽ đồng hành cùng với các doanh nghiệp để mối quan hệ hợp tác này đóng góp cho sự hòa bình, phát triển của khu vực và thế giới.

Về phía Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, đồng thời là đối tác cung cấp vốn ODA và hợp tác lao động lớn nhất, đối tác đầu tư lớn thứ ba, đối tác thương mại, du lịch lớn thứ tư của Việt Nam.

Tại Diễn đàn, Thủ tướng cho biết, Việt Nam đang cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh với tinh thần "3 thông" là thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người thông minh.

Đồng thời, Việt Nam thực hiện "bộ tứ chiến lược" , bao gồm cách mạng về tổ chức bộ máy và sắp xếp đơn vị hành chính; đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để phát triển kinh tế số; coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất cho phát triển kinh tế quốc gia; hội nhập quốc tế sâu rộng.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đề nghị Chính phủ Nhật Bản đồng hành, tăng cường hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình ODA thế hệ mới, đặc biệt là với các công nghệ chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo. Thủ tướng mong muốn Nhật Bản chuyển giao công nghệ tài chính xanh, chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn, AI... cho Việt Nam.

Ngoài ra, tại diễn đàn này, hai Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), đóng vai trò như một đầu mối "hạt nhân" về hợp tác đổi mới sáng tạo giữa hai nước.

Tính đến tháng 3/2025, Nhật Bản có 5.500 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam, với tổng số vốn gần 80 tỷ USD, trải rộng trên 59 tỉnh thành. Những dự án của nước này chủ yếu tập trung vào công nghiệp chế biến, năng lượng, công nghệ cao, y tế và giáo dục. Trong quý I/2025, vốn đầu tư từ Nhật tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Đây được coi là tín hiệu tích cực cho giai đoạn hợp tác mới.

Doanh nghiệp nào xây dựng nhà máy silicon đa tinh thể dùng cho bán dẫn?

Tại Diễn đàn, các doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam và Nhật Bản đã chia sẻ về kế hoạch kinh doanh, đầu tư, hợp tác trong lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn.

Trong đó, Nhật Bản có các doanh nghiệp như Tokuyama (bán dẫn), Nipro (chăm sóc sức khỏe), Panasonic (điện tử), Tromso (nông nghiệp sinh học), IHI (năng lượng). Về phía Việt Nam, có các doanh nghiệp như T&T (năng lượng), CMC (công nghệ thông tin), FPT (bán dẫn, công nghệ).

Các doanh nghiệp Nhật đều đánh giá cao môi trường đầu tư, kinh doanh ngày càng được cải thiện của Việt Nam, đồng thời cho biết nhận được sự hỗ trợ rất tích cực của các cơ quan phía Việt Nam trong quá trình hoạt động tại Việt Nam.

Trong số đó, Công ty Tokuyama, doanh nghiệp thuộc top đầu thế giới về silicon tinh thể dùng trong chất bán dẫn, cho biết đang chuẩn bị triển khai một cơ sở sản xuất tại Việt Nam.

Đại diện Tokuyama cho biết: "Với các chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp bán dẫn của Việt Nam, chúng tôi quyết định xây nhà máy silicon đa tinh thể ở Bà Rịa - Vũng Tàu ".

Trong khi đó, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình, cho biết, vào tuần trước, Sumitomo Corporation và SBI Holdings đã hợp tác với FPT xây nhà máy trí tuệ nhân tạo cùng Nvidia tại Nhật Bản. Theo lãnh đạo FPT, Việt Nam có thể bổ khuyết cho Nhật bằng nguồn nhân lực trẻ, tài năng và đầy khát vọng.

Ông Taka Fujino, Tổng giám đốc Panasonic Việt Nam, cho biết trung tâm R&D tại Việt Nam được thành lập từ sớm. Đến nay, trung tâm hiện có 180 nhân viên tài năng người Việt. Đây là nơi được định hướng để "trở thành công ty phát triển phần mềm với công nghệ tiên tiến nhất, cung cấp giải pháp chuyển đổi số cho các nhà máy".

Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn T&T Nguyễn Thị Thanh Bình cho biết, Tập đoàn đang cùng các đối tác Nhật Bản triển khai nhiều dự án năng lượng xanh tiêu biểu, chẳng hạn như cùng Tập đoàn Marubeni (Nhật Bản) hợp tác nghiên cứu phát triển các dự án điện gió ngoài khơi với mục tiêu tổng công suất 3.000 – 4.000 MW tại khu vực Vịnh Bắc Bộ.

Trước đó, vào ngày 28/3, tại lễ khai trương Trung tâm ươm tạo và phát triển bán dẫn (VSIC) và Không gian ươm tạo start-up về bán dẫn FPT-ALCHIP, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh rằng, ngành công nghiệp bán dẫn đang có sự phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình 14%/năm trong giai đoạn từ năm 2001 - 2021, đạt gần 600 tỷ USD vào năm 2023 v à dự kiến chạm mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030.