Việt Nam cam kết bảo vệ đại dương

Với đường bờ biển dài, Việt Nam có sinh kế và mối liên hệ sâu sắc với hệ sinh thái biển. Việc Thủ tướng Việt Nam lần đầu tiên dự Hội nghị đại dương Liên hợp quốc cho thấy cam kết và trách nhiệm của ta trong bảo vệ đại dương.

Từ ngày 9 đến 13-6, Hội nghị đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 (UNOC 3) sẽ diễn ra tại thành phố Nice (Pháp) với chủ đề "Đẩy nhanh hành động và huy động tất cả các bên tham gia bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương".

Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự và sẽ có bài phát biểu quan trọng, đại diện cho tiếng nói của ASEAN.

Trách nhiệm toàn cầu

Hội nghị UNOC diễn ra trong bối cảnh đại dương tiếp tục đối mặt nhiều nguy cơ do biến đổi khí hậu, axit hóa, ô nhiễm nhựa và quá trình thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững 14 về bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương, biển và nguồn lợi biển (SDG 14) còn gặp nhiều khó khăn.

Tình trạng này rất đáng báo động bởi đại dương bao phủ hơn 2/3 diện tích Trái đất và mỗi sự thay đổi của biển cả đều ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia.

Mặc dù diễn ra tại Nice, UNOC 3 được đồng chủ trì bởi cả Pháp và Costa Rica, một quốc gia Trung Mỹ có hai bờ đông - tây giáp cả hai đại dương lớn của thế giới là Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.

Vai trò đồng chủ trì của Costa Rica được kỳ vọng sẽ giúp các tiếng nói tại UNOC 3 đa dạng và sát sườn hơn với nhu cầu, lợi ích của những nước đang phát triển và bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng.

Theo hai nước tổ chức, UNOC 3 sẽ thúc đẩy nỗ lực thực hiện SDG 14, vốn là mục tiêu ít nhận được tài trợ nhất trong tất cả các mục tiêu SDG của Liên hợp quốc. Hội nghị có ba mục tiêu ưu tiên nhằm đưa ra một dự thảo thỏa thuận đầy tham vọng.

Trong đó đầu tiên là hướng tới hoàn tất các tiến trình đa phương liên quan đến đại dương, nhằm thúc đẩy tham vọng bảo vệ đại dương.

Thứ hai, huy động các nguồn tài chính để bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và tài nguyên biển vì SDG 14, từ đó hỗ trợ phát triển nền kinh tế xanh bền vững.

Cuối cùng, tăng cường và phổ biến tốt hơn kiến thức liên quan đến khoa học biển để nâng cao hiệu quả hoạch định chính sách.

Kế hoạch hành động Nice về đại dương, bao gồm tuyên bố chính trị và danh sách các cam kết tự nguyện từ các bên liên quan, dự kiến được thông qua sau các cuộc thảo luận dịp này.

Cam kết của Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết đây là lần đầu tiên một Thủ tướng Việt Nam dự UNOC, qua đó thể hiện mạnh mẽ cam kết của Việt Nam là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, sẵn sàng tham gia các sáng kiến toàn cầu để bảo vệ đại dương và coi trọng vai trò của Liên hợp quốc cùng việc tuân thủ luật pháp quốc tế.

Trong nhiều năm trước đây, Việt Nam đã bị nêu tên trong danh sách là các nước xả rác thải nhựa ra đại dương hàng đầu thế giới. 

Nền kinh tế đang phát triển và quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã góp phần làm tăng lượng rác thải, phần lớn trong số đó đổ ra biển.

Để ứng phó và thể hiện trách nhiệm với nhân loại, Việt Nam đã phát động các sáng kiến như nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, khuyến khích các doanh nghiệp giảm sự phụ thuộc vào nhựa dùng một lần.

Các tỉnh, thành phố ven biển Việt Nam như Đà Nẵng, Quảng Ninh đã trở thành mô hình thí điểm về giảm thiểu rác thải nhựa thông qua sự tham gia của cộng đồng và hệ thống quản lý rác thải.

Bên cạnh các sáng kiến, Việt Nam cũng đã triển khai khuôn khổ pháp lý mạnh mẽ để giải quyết vấn đề bảo vệ đại dương, các chiến lược cụ thể như Chiến lược quốc gia về bảo vệ môi trường đến năm 2030, trong đó nhấn mạnh đến kiểm soát ô nhiễm và bảo tồn hệ sinh thái biển.

Nói thêm về vấn đề này, Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng cho biết Việt Nam còn có Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó đặt ra những định hướng lớn nhằm đưa Việt Nam thành một quốc gia mạnh về biển và giàu từ biển.

Bên cạnh đó Việt Nam cũng đang đẩy mạnh phát triển kinh tế biển xanh, khuyến khích các ngành thân thiện với môi trường biển như du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo từ biển.

Tập trung mạnh mẽ vào quản lý và bảo tồn bền vững tài nguyên biển, Việt Nam đã thành lập và mở rộng các khu bảo tồn biển, đặc biệt quan tâm việc chống đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đồng thời khuyến khích chuyển đổi sang các mô hình nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững.