Video quảng cáo khiến đàm phán thương mại Mỹ - Canada đổ vỡ

Video quảng cáo ở Canada dựng lại bài phát biểu của cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan về thương mại tự do, nhưng cách cắt ghép và sắp xếp lại câu chữ đã khiến phía Mỹ phản ứng gay gắt về mức độ “giả mạo”.

Ảnh cắt từ đoạn quảng cáo của chính quyền Ontario.

Đoạn quảng cáo, do chính quyền tỉnh Ontario (Canada) tài trợ và được công bố vào tuần trước, trích đoạn từ bài phát biểu của cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan về thương mại quốc tế.

Tổng thống Trump gọi đoạn quảng cáo này là “giả mạo”, trong khi Quỹ Ronald Reagan Foundation cho rằng nó “bóp méo” thông điệp gốc.

Theo BBC, video quảng cáo dài một phút kể trên trích dẫn một số đoạn trong bài phát biểu gốc dài 5 phút, không hề thay đổi lời nói của ông Reagan. Tuy nhiên, nó đã thay đổi thứ tự xuất hiện của các câu nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Sự khác biệt

Bài phát biểu gốc có tên “Address to the Nation on Free and Fair Trade” (Diễn văn trước quốc gia về Thương mại Tự do và Công bằng) được thu tại trại nghỉ Camp David vào năm 1987, ngay trước khi ông Ronald Reagan gặp thủ tướng Nhật Bản thời điểm đó.

Dư luận Mỹ lúc bấy giờ ngày càng gay gắt khi các công ty Nhật Bản như Toyota và Sony ồ ạt đưa xe hơi và thiết bị điện tử giá rẻ, chất lượng cao vào thị trường nước này. Động thái trên đã gây tổn hại đến hoạt động kinh doanh của một số thương hiệu Mỹ.

Trước bài phát biểu gốc, ông Reagan cũng tăng thuế đối với một số mặt hàng Nhật Bản nhằm trả đũa việc nước này xuất khẩu quá nhiều chip bán dẫn giá rẻ vào Mỹ.

“Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng rằng một số công ty Nhật đã thực hiện hành vi thương mại không công bằng, vi phạm thỏa thuận giữa Nhật Bản và Mỹ”, ông cho hay.

Tuy vậy, ông Reagan vẫn nhấn mạnh ông “miễn cưỡng” khi phải áp đặt hàng rào thương mại, vì tin rằng thuế cao gây tổn hại cho người lao động và nền kinh tế Mỹ.

Theo Al Jazeera, đội ngũ của Thủ hiến tỉnh Ontario, ông Doug Ford, dường như đã chắp vá các phần khác nhau trong bài phát biểu này để làm cho lập luận của họ mạnh mẽ hơn và mạch lạc hơn.

Chẳng hạn, trong bản gốc, ông Reagan mở đầu bằng việc nhắc đến chuyến thăm sắp tới của thủ tướng Nhật Bản tại Nhà Trắng thời điểm đó và “những bất đồng gần đây” về thương mại sẽ được thảo luận.

Tuy nhiên, câu mở đầu trong đoạn quảng cáo lại được trích dẫn ở đoạn khác.

“Khi ai đó nói rằng ‘hãy áp thuế lên hàng nhập khẩu nước ngoài’, nghe có vẻ họ đang thể hiện lòng yêu nước bằng cách bảo vệ hàng hóa và việc làm của người Mỹ. Đôi khi, trong một thời gian ngắn, điều này có tác dụng. Nhưng chỉ trong thời gian ngắn mà thôi", quảng cáo mở đầu bằng lời ông Reagan.

"Về lâu dài, những rào cản thương mại như vậy sẽ gây tổn hại đến mọi người Mỹ, cả người lao động và người tiêu dùng", ông cho biết.

Trên thực tế, mặc dù lời này được trích nguyên văn, phải đến khoảng giữa bài phát biểu gốc, cựu tổng thống Mỹ mới nói vậy.

Đoạn "Về lâu dài..." được nối vào ngay sau đó nhưng trong bài phát biểu gốc, hai phần không liên quan đến nhau.

Chúng cách nhau hơn một phút, và câu này thực ra được đặt trước. Trong bản gốc, cựu tổng thống Mỹ dùng nó để giải thích vì sao ông không muốn áp thuế, trừ khi buộc phải làm vậy.

Phần còn lại của đoạn quảng cáo tiếp tục trích lời ông Reagan, cảnh báo rủi ro của thuế quan cao như "sự trả đũa của các nước" và "thị trường thu hẹp, doanh nghiệp đóng cửa, hàng triệu người mất việc làm".

Dù vậy, đoạn này cũng được cho đã cắt bỏ vài câu ở giữa của bản gốc, khiến mạch video trở nên kịch tính hơn, theo BBC.

Tranh cãi

Đoạn quảng cáo sau đó được phát nhiều lần trong các sự kiện nổi bật, bao gồm loạt trận Giải vô địch Liên đoàn Mỹ (American League Championship).

Bài đăng Truth Social của ông Trump. Ảnh: Reuters.

Thủ hiến Ford hôm 14/10 cho biết chính quyền của ông đã đặt quảng cáo trên hầu hết kênh truyền hình lớn của Mỹ.

Tuy nhiên, tối 23/10, ông Trump bất ngờ tuyên bố chấm dứt “mọi cuộc đàm phán thương mại” với Canada.

“Quỹ Ronald Reagan Foundation vừa thông báo rằng Canada đã gian dối sử dụng một đoạn quảng cáo giả mạo, trong đó cắt ghép hình ảnh (cựu) Tổng thống Reagan phát biểu tiêu cực về thuế quan”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

“Họ làm vậy chỉ để can thiệp vào quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ và các tòa khác”, ông cho hay. “Thuế quan là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia và nền kinh tế Mỹ. Do hành vi sai trái nghiêm trọng của họ, mọi cuộc đàm phán thương mại với Canada chính thức bị chấm dứt”.

Một số quan chức Canada đã lên tiếng bảo vệ thông điệp của đoạn quảng cáo.

“Quảng cáo của tỉnh Ontario hoàn toàn không bóp méo bài phát biểu phản đối thuế quan của cựu Tổng thống Reagan", Jason Kenney, cựu bộ trưởng của Canada, chia sẻ.

"Nó chỉ đơn giản là phát lại nội dung bài phát biểu, được điều chỉnh để phù hợp với định dạng quảng cáo dài một phút”, ông cho biết.