Vì sao Quang Dương sẵn sàng quay lưng với PPA?

Quang Dương vừa ký hợp đồng với Mumbai Smashers để tham dự giải đấu pickleball IPBL tại Ấn Độ, nối dài hành trình thi đấu tại châu Á. Trong số những sự kiện tài năng 19 tuổi tham dự, tuyệt nhiên không có sự kiện nào của PPA. Vào thời điểm nhiều tay vợt như Lý Hoàng Nam, Trương Vinh Hiển, Trịnh Linh Giang, Phúc Huỳnh... đang thống trị bảng xếp hạng PPA Asia Tour, ngôi sao số 1 của pickleball Việt Nam lại vắng mặt. Nhưng đó là sự vắng mặt có tính toán.

Hai năm gần đây, Quang Dương đã gây tiếng vang tại PPA Tour với sự thăng tiến chóng mặt. Anh vươn lên top 10 thế giới chỉ sau một năm cầm vợt và nhanh chóng trở thành ngôi sao. Trong khi nhiều tay vợt Mỹ khác chỉ thi đấu trong nước, Quang Dương đã bay sang Việt Nam, Malaysia, Australia... và thu hút lực lượng CĐV khổng lồ tại châu Á. Với không ít người, chàng trai sinh năm 2006 tại California chính là người gác cửa của pickleball.

Với danh tiếng đó, Quang Dương thoải mái mở lớp, biểu diễn, giao lưu,... với mức thu nhập đáng mơ ước đối với bất cứ tay vợt nào. Đi đến đâu, anh kéo theo đám đông đến đó. Đó là lúc một kế hoạch lớn được thai nghén.

Vào cuối tháng 5, trong lúc cả nước Mỹ nướng thịt BBQ kỷ niệm Memorial Day, Quang Dương lại về Việt Nam thi đấu. Câu chuyện tưởng đơn giản, nhưng thực tế thì không. Nó đã chọc tức Hiệp hội pickleball Mỹ (UPA), đơn vị chủ quản của hệ thống PPA Tour. Quang và UPA có hợp đồng độc quyền. Mọi hoạt động, từ thi đấu cho tới biểu diễn, giao lưu, hay thậm chí là các buổi dạy đều cần được UPA phê duyệt.

Quang và đội ngũ của anh biết rõ điều đó, nhưng họ vẫn làm công khai, không hề có nỗ lực che đậy nào. UPA phát hiện vụ việc qua một bài đăng trên Instagram. Án phạt chấn động được đưa ra: 50.000 USD, cấm thi đấu một sự kiện PPA và 4 trận Major League Pickleball (sự kiện đồng đội của UPA). Đó là mức phạt lớn nhất lịch sử môn thể thao non trẻ này.

Phản ứng của Quang Dương và ê-kíp thậm chí gây sốc hơn nữa. Cha anh phản pháo rằng 50.000 USD là "quá nhỏ bé" so với giá trị mà thị trường châu Á đem lại.

Giữa tâm bão, hãng vợt Selkirk chấm dứt hợp tác với Quang Dương, vì tay vợt gốc Việt dùng vợt thương hiệu khác ngay trong một sự kiện PPA Tour. Hầu hết VĐV khác sẽ hoảng sợ khi nhà tài trợ quay lưng. Tuy nhiên, Quang thuộc về số ít. Anh ký hợp đồng mới trị giá 800.000 USD mỗi năm với Sypik, một thương hiệu Việt. Con số đó cao gấp đôi thu nhập trung bình của các tay vợt hàng đầu nước Mỹ. Cú bắt tay lịch sử giữa một thương hiệu non trẻ và tài năng tuổi teen là lời tuyên bố đanh thép về những gì mà thị trường châu Á có thể mang lại cho pickleball.

Giọt nước tràn ly rơi xuống vào tháng 7 năm nay. Tại giải MLP ở Michigan, mọi VĐV hàng đầu đều có mặt, trừ Quang Dương. Anh chụp hình, giao lưu với người hâm mộ trên một bãi biển ở Việt Nam. Khi đồng đội tại LA Mad Drops phải chiến đấu giành suất playoff, Quang bận rộn với việc xây dựng thương hiệu cá nhân.

Sự kiên nhẫn của UPA đi tới giới hạn. Họ gửi thư chấm dứt hợp đồng, cáo buộc Quang cố ý vi phạm, nói dối về việc cần tình trạng sức khỏe để tham dự sự kiện thương mại. Tay vợt 19 tuổi không phản hồi, không xin lỗi, không biện minh. Sự im lặng cho thấy mọi thứ đều nằm trong kế hoạch. Thay vì "trừng phạt", UPA vô tình giải phóng anh khỏi mọi ràng buộc - lịch thi đấu tại Mỹ, điều khoản độc quyền, sự kiểm soát.

Hiệp hội pickleball Mỹ có lý. Tuy nhiên, họ không thể phủ nhận rằng, Quang Dương đã giúp môn thể thao này phát triển nhanh hơn nhiều. Số lượng sân pickleball ở Việt Nam tăng vọt và lúc nào cũng đông nghịt. Sự chênh lệch về quy mô tổ chức giữa các giải PPA Tour tại Việt Nam và Australia là một trời một vực. Có những tay vợt khác phản ứng với hành động của Quang Dương, nhưng những gương mặt hàng đầu vẫn đang tìm cách đến Việt Nam để khuếch đại hình ảnh.

Đây không chỉ là câu chuyện về một tay vợt 19 tuổi nổi loạn - đây là tương lai của pickleball chuyên nghiệp. Hệ thống độc quyền của UPA chỉ hiệu quả nếu họ trả thù lao cao nhất. Tuy nhiên, những thương hiệu châu Á đang có hầu bao lớn hơn, đồng thời tạo ra ít rào cản hơn. Việt Nam là một trong những thị trường pickleball phát triển nhanh nhất thế giới và UPA vừa cấm cửa ngôi sao lớn nhất đúng lúc họ cần anh hơn bao giờ hết.

Bây giờ, Quang hoàn toàn tự do. Anh có thể tham dự bất cứ sự kiện nào, làm thương hiệu, mở học viện, thậm chí lập cả hệ thống giải đấu mới. Mọi thương hiệu pickleball đều muốn có anh. Cắt hợp đồng với Quang Dương là cách UPA bảo vệ thương hiệu, nhưng hành động ấy cũng tạo ra đối thủ lớn nhất của chính họ.

Đây mới chỉ là khởi đầu cho một chương mới của pickleball. Ben Johns và các siêu sao hàng đầu nước Mỹ sẽ nhìn vào lựa chọn của Quang Dương. Và các vận động viên UPA khi nhìn vào tiền ở thị trường châu Á sẽ nhớ đến những gì Quang đã làm. Khi bạn có hàng triệu cổ động viên, hợp đồng tài trợ 800.000 USD mỗi năm và sự tự do tuyệt đối, chẳng có lý do gì để tiếp tục ràng buộc bản thân với Hiệp hội pickleball Mỹ.

Câu hỏi không phải là liệu Quang Dương có đúng hay không, mà là: ai sẽ là người tiếp theo nối gót anh?

Vy Anh