Vị thế F-35 của Mỹ có thể bị lung lay vì tiêm kích Thổ Nhĩ Kỳ

Chiến đấu cơ KAAN của Thổ Nhĩ Kỳ có thể sớm cạnh tranh với tiêm kích tàng hình F-35 do Mỹ sản xuất trong lĩnh vực bán vũ khí cho Nam bán cầu.

Theo tạp chí Newsweek, các sản phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ đang thu hút sự quan tâm từ những nền kinh tế mới nổi. Vào cuối tháng 7, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận với Indonesia về việc xuất khẩu 48 chiếc KAAN đầu tiên.

Chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 KAAN do Tập đoàn Công nghiệp hàng không vũ trụ Thổ Nhĩ Kỳ (TAI) phát triển. Máy bay này dự kiến sẽ thay thế phi đội F-16 đã cũ của Thổ Nhĩ Kỳ và trở thành lựa chọn thay thế giá rẻ cho các nước khác. Theo ban lãnh đạo TAI, KAAN sẽ có giá cả phải chăng hơn so với tiêm kích F-35 do tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ sản xuất.

Vào năm 2019, Mỹ đã dừng chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi Ankara mua hệ thống phòng không S-400 của Nga. Động thái này đánh dấu bước chuyển dịch lớn của Ankara sang khả năng tự chủ trong ngành công nghệ quốc phòng. Trước khi bị Mỹ “chặn đường”, các công ty Thổ Nhĩ Kỳ đã chế tạo hơn 900 bộ phận của F-35, từ đó tích lũy nhiều kinh nghiệm quan trọng về công nghệ tàng hình và hàng không vũ trụ.

Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên đối với chiến đấu cơ KAAN vào năm 2024. Nước này đặt mục tiêu bắt đầu triển khai KAAN vào năm 2028.

Một số nguồn tin cho hay, Ai Cập cũng đang quan tâm tới KAAN. Tuy nhiên, Cairo và Ankara chưa lên tiếng bình luận về thông tin này. 

Trên thực tế, thỏa thuận cung cấp cho Indonesia các chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 KAAN đã được Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan lần đầu tiết lộ vào tháng 6. Theo ông Erdogan, thỏa thuận với Indonesia, quốc gia có lịch sử sử dụng các thiết bị quân sự của NATO, "thể hiện sự tiến bộ và thành tựu trong ngành công nghiệp quốc phòng nội địa của Thổ Nhĩ Kỳ".

Hồi tháng 4, Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto cũng nhấn mạnh, nước này muốn tham gia vào quá trình phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 KAAN và tàu ngầm với ngành công nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ.

Điều đáng nói, các đối tác vùng Vịnh của Mỹ đã thể hiện sự quan tâm đến KAAN, giữa lúc Washington vẫn chưa muốn chuyển giao các hệ thống vũ khí tiên tiến cho khu vực này nhằm duy trì lợi thế quân sự cho Israel. Trong khi đó, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đang bất đồng về vấn đề ở Dải Gaza, bên cạnh những căng thẳng giữa Israel và Thổ Nhĩ Kỳ về Syria.

Tuy nhiên, ông Erdogan vẫn muốn trang bị tiêm kích F-35 cho không quân Thổ Nhĩ Kỳ. Cuối tháng 6, ông cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt tiến triển trong các cuộc đàm phán với Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan tới thương vụ mua tiêm kích F-35, tại hội nghị thượng đỉnh NATO.

Ngành công nghiệp vũ khí của Thổ Nhĩ Kỳ đã thu hút được sự quan tâm sau thành công ban đầu của máy bay không người lái (UAV) Bayraktar TB2 đang được quân đội Ukraine sử dụng trong cuộc xung đột với Nga.