Vai trò của con rể ông Trump trong kế hoạch hòa bình Ukraine

Từ các buổi ăn tối kín đáo ở Miami, Jared Kushner nổi lên như một trong những "kiến trúc sư" định hình kế hoạch hòa bình Ukraine - Nga đang gây xôn xao những ngày vừa qua.

Những ngày cuối tháng 10 đầy nắng ấm ở Miami dường như chẳng liên quan gì đến cuộc chiến khốc liệt ở Đông Âu. Thế nhưng, chính tại đây, trong những buổi tối kín đáo tại dinh thự của doanh nhân Steve Witkoff, một bản kế hoạch hòa bình Ukraine - Nga đầy tranh cãi đã được định hình.

Và một trong những người đóng vai trò trung tâm của tiến trình này không ai khác chính là Jared Kushner - con rể của Tổng thống Donald Trump.

"Thừa thắng xông lên" sau kế hoạch hòa bình Gaza

Theo Wall Street Journal, Jared Kushner cùng doanh nhân Steve Witkoff đã đề xuất với ông Trump rằng Washington nên tận dụng “đà thành công” ở Trung Đông để thử phác thảo một thỏa thuận chấm dứt xung đột Ukraine, theo một quan chức Nhà Trắng.

Nhiều nguồn tin cho biết sau khi được ông Trump đồng ý và giao toàn quyền triển khai cho cả hai, Kushner đã tiếp cận nhiệm vụ mới với sự quyết liệt tương tự như kế hoạch hòa bình Gaza.

Trong mọi vòng trao đổi, Kushner được mô tả là người giữ nhịp thảo luận, kết nối nhân vật từ Washington, Kyiv cho đến Moscow - dù không có cương vị chính thức trong ngành ngoại giao.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (thứ hai từ phải sang) gặp con rể Tổng thống Mỹ Donald Trump, Jared Kushner (thứ hai từ trái sang), tại văn phòng của Thủ tướng ở Jerusalem ngày 10/11. Ảnh: GPO.

Những ngày sau đó, hai người có các cuộc gặp kín và nhiều bữa tối tại Miami với Kirill Dmitriev - đặc phái viên của Tổng thống Nga Vladimir Putin về đầu tư và hợp tác quốc tế.

WSJ cho biết Dmitriev được đưa tới Miami vào cuối tuần trước Halloween để tham gia ba ngày trao đổi chuyên sâu tại tư dinh của Witkoff.

“Ông được đưa tới Miami vào cuối tuần trước Halloween để tham gia ba ngày thảo luận chuyên sâu, từ bàn ăn tối cho tới những cuộc trò chuyện kéo dài tại tư dinh của Witkoff”, các quan chức Mỹ và những người am hiểu vấn đề cho biết.

Trong tuyên bố hôm 24/10, Dmitriev nói ông tới Mỹ để đối thoại với “các quan chức nước này”, nhưng không nêu danh tính cụ thể. Chuyến đi, theo ông, đã được sắp xếp từ trước và theo lời mời của phía Washington.

“Tới ngày thứ ba, chúng tôi vẫn đang đàm phán với đại diện chính quyền Mỹ”, Dmitriev viết trên Telegram hôm 26/10, đồng thời nhấn mạnh rằng “một giải pháp cho xung đột Ukraine chỉ có thể đạt được nếu chạm tới những nguyên nhân gốc rễ của nó”.

Theo các nguồn tin, cả ba bên - giới chức Mỹ, phía Nga và nhóm soạn thảo - có nhiều điểm tương đồng trong cách hình dung về cấu trúc bản kế hoạch, trong đó Dmitriev đặc biệt đóng góp nhiều ý tưởng cụ thể.

Từ những buổi họp kín tại Miami

Các nguồn tin tiết lộ, chính Dmitriev là người thúc ép đưa các điều khoản như việc Ukraine từ bỏ NATO và nhượng lại lãnh thổ vào dự thảo. Ông cũng đề xuất hạn chế quân đội Ukraine và xây dựng các thỏa thuận kinh tế song phương giữa Washington và Moscow.

WSJ nhận định ba nhân vật Witkoff, Kushner và Dmitriev có “cách nhìn tương đồng” về định hướng tổng thể của kế hoạch.

Từ các báo cáo tình báo và tham vấn với quan chức Mỹ cũng như nước ngoài, Witkoff đi đến kết luận rằng Ukraine đang ở vào vị thế yếu hơn Nga. Từ đó, ông và Kushner cho rằng bản kế hoạch nên được xây dựng theo hướng “nghiêng” nhiều hơn về các mục tiêu của Moscow để tăng cơ hội được chấp nhận.

Khi dự thảo bị rò rỉ vào tuần trước, nó gây chấn động trong giới ủng hộ nỗ lực hỗ trợ Ukraine, bao gồm nhiều nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ.

Tuy vậy, các quan chức Mỹ cho rằng kế hoạch phản ánh “nỗ lực thiện chí” của Witkoff và Kushner nhằm tìm kiếm sự ủng hộ từ phía ông Putin mà không hoàn toàn bỏ rơi Ukraine.

Trong quá trình soạn thảo, Witkoff và Kushner đã có ít nhất hai cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Cố vấn an ninh quốc gia Ukraine, ông Rustem Umerov, cũng bay tới Miami để tham gia đối thoại.

Thậm chí, sau khi hai quan chức Mỹ gọi điện thông báo cho ông Zelensky về kế hoạch ngày 16/11, Tổng thống Ukraine cảm ơn Witkoff và Kushner đã nỗ lực trung gian một thỏa thuận hòa bình.

Tuy nhiên, theo báo cáo, Umerov “thẳng thắn” nhận định bản kế hoạch ban đầu “nghiêng về Moscow hơn là Kyiv”.

Đáng chú ý, phần lớn các điều khoản được đánh giá là gây tranh cãi đã được viết ra trước khi nhóm soạn thảo trao đổi trực tiếp với cả phía Nga và Ukraine, theo New York Post.

Thu xếp họp kín tại Geneve

Jared Kushner - con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, trước khi Bộ trưởng Lục quân Dan Driscoll trình bày kế hoạch hòa bình với ông Zelensky, thông tin về một bản kế hoạch hòa bình 28 điểm bị rò rỉ trên truyền thông Mỹ.

Trước sức ép từ nhiều phía, Kushner cùng ông Rubio và Steve Witkoff đã nhanh chóng thu xếp một cuộc họp với các quan chức Ukraine và châu Âu tại Thụy Sĩ. Mục tiêu là điều chỉnh những điều khoản gây tranh cãi, hướng tới một bản dự thảo mà Kyiv có thể chấp nhận.

Trong số những thay đổi quan trọng có việc nâng trần quân số cho Ukraine và xem xét lại điều khoản liên quan đến tư cách thành viên NATO. Các quan chức Mỹ khẳng định phiên bản cuối cùng sẽ bảo đảm những lợi ích cốt lõi của Ukraine.

Theo kế hoạch, Washington sẽ gửi bản dự thảo đã chỉnh sửa cho Moscow. Phía Nga đánh giá phiên bản gốc của Mỹ “có thể làm nền tảng” cho một thỏa thuận hòa bình, đồng thời bác bỏ bản sửa đổi có sự tham gia của các nước châu Âu.

Về phần mình, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết ông sẽ thảo luận “những vấn đề nhạy cảm” trong bản kế hoạch trực tiếp với ông Trump, nhưng hiện chưa có lịch điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo.

Tuần trước, tổng thống Trump đặt hạn chót 27/11 để Ukraine đưa ra quyết định về kế hoạch hòa bình. Tuy nhiên, một quan chức Nhà Trắng tiết lộ rằng phía Mỹ hiện không còn coi đây là “hạn chót cứng”.