Trường hợp không đăng ký hộ kinh doanh vẫn phải nộp thuế

Dù thuộc diện không phải đăng ký kinh doanh, trong nhiều trường hợp cá nhân vẫn phải kê khai, nộp thuế nếu doanh thu vượt 100 triệu đồng/năm.

Hộ và cá nhân kinh doanh vẫn có nghĩa vụ khai thuế đầy đủ, chính xác, trung thực và nộp hồ sơ đúng thời hạn. Ảnh: Châu Dương.

Theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP, nhóm đối tượng không phải đăng ký hộ kinh doanh (trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện) bao gồm: Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối; những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp (UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương).

Thực tế, nhiều người cho rằng nếu không thuộc trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh thì sẽ không cần kê khai, nộp thuế. Tuy nhiên, theo pháp luật hiện hành, trong một số trường hợp dù thuộc diện không phải đăng ký hộ kinh doanh, cá nhân vẫn phải kê khai, nộp thuế.

Quy định này được nêu tại Điều 2, Thông tư 40/2021/TT-BTC, xác định một số trường hợp không đăng ký kinh doanh nhưng vẫn phải đóng thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Cụ thể, hộ, cá nhân kinh doanh là cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Nhóm đối tượng này bao gồm cả những người hành nghề độc lập trong những lĩnh vực, ngành nghề được cấp giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề hợp pháp. Ngoài ra, cá nhân làm đại lý bán đúng giá đối với đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp của cá nhân trực tiếp ký hợp đồng với doanh nghiệp xổ số, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp bán hàng đa cấp cũng thuộc nhóm phải kê khai, nộp thuế VAT và thuế TNCN.

Bên cạnh đó, trường hợp cá nhân hợp tác kinh doanh với tổ chức; sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản mà không đáp ứng điều kiện được miễn thuế theo quy định; cá nhân hoạt động thương mại điện tử bao gồm cả trường hợp có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số theo quy định của pháp luật về thương mại điện tử, cũng sẽ phải kê khai, nộp thuế.

Thêm vào đó, các hộ và cá nhân kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam; cá nhân cho thuê tài sản; cá nhân chuyển nhượng tên miền Internet quốc gia Việt Nam “.vn”; tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân; tổ chức, cá nhân khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân; doanh nghiệp xổ số, bảo hiểm, bán hàng đa cấp trả thu nhập cho cá nhân trực tiếp ký hợp đồng đại lý bán đúng giá, cũng thuộc diện phải thực hiện khai thuế, nộp thuế.

Cũng tại Điều 4, Thông tư 40, nguyên tắc tính thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được quy định rõ ràng.

Trong đó, hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế VAT và thuế TNCN. Tuy nhiên, các hộ và cá nhân kinh doanh này vẫn phải có nghĩa vụ khai thuế đầy đủ, chính xác, trung thực và nộp hồ sơ đúng thời hạn. Đồng thời, họ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực và chính xác của những thông tin trong hồ sơ thuế đã kê khai.

Đối với hình thức kinh doanh theo nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình, mức doanh thu 100 triệu đồng/năm làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế cũng được áp dụng cho một người đại diện duy nhất của nhóm hoặc hộ trong năm tính thuế.

Còn lại, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng đều phải nộp thuế VAT và thuế TNCN. Từ ngày 1/1/2026 trở đi, mức này sẽ được nâng lên là 200 triệu đồng/năm.