Trung ương ban hành quy định mới về thi hành Điều lệ Đảng

Thay mặt Ban chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Quy định 294 về thi hành Điều lệ Đảng với nhiều điểm mới.

Quy định số 294 đề cập tuổi đời và trình độ học vấn của người vào Đảng; quyền của đảng viên; giới thiệu và kết nạp người vào Đảng; thời hạn tổ chức lễ kết nạp đảng viên, xét công nhận đảng viên chính thức, tính tuổi đảng của đảng viên; đảng tịch của đảng viên...

Về hệ thống tổ chức của Đảng, Quy định 294 nêu rõ hệ thống tổ chức của Đảng được lập tương ứng với hệ thống tổ chức hành chính của Nhà nước. Hệ thống tổ chức của Đảng được tổ chức theo đơn vị hành chính cấp xã (gồm: xã, phường, đặc khu); cấp tỉnh, thành trực thuộc Trung ương và cấp Trung ương.

Đây là hệ thống tổ chức cơ bản của Đảng có chức năng lãnh đạo toàn diện ở mỗi cấp và của toàn Đảng.

Như vậy, so với quy định cũ, hệ thống tổ chức của Đảng không còn cấp huyện.

Quy định 294 cũng đề cập việc thí điểm tổ chức các đảng bộ xã, phường trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy là đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng. Cấp ủy tỉnh, thành quyết định tổ chức đảng ở đặc khu là cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng hoặc là tổ chức cơ sở đảng sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Ban Tổ chức Trung ương.

Bộ Chính trị quyết định thành lập và quyết định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các đảng bộ: các cơ quan Đảng Trung ương; Quốc hội; Chính phủ; Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương trực thuộc Trung ương. Ban Tổ chức Trung ương giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý về hoạt động, hướng dẫn về tổ chức và biên chế cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của các đảng ủy trực thuộc Trung ương. 

Các đảng bộ trực thuộc Trung ương bao gồm các tổ chức đảng ở các cơ quan, tổ chức, bộ, ngành, đơn vị, doanh nghiệp tương ứng về các lĩnh vực công tác và nhiệm vụ chính trị, theo quyết định của Bộ Chính trị.

Đảng ủy trực thuộc Trung ương quyết định thành lập các tổ chức đảng trực thuộc. Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội quyết định thành lập, quyết định chức năng, nhiệm vụ và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của tổ đảng ở đoàn đại biểu Quốc hội (hoạt động tại các kỳ họp của Quốc hội).

Ở cấp tỉnh thì thành lập đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh, thành và đảng bộ UBND tỉnh, thành trực thuộc cấp ủy cấp tỉnh.

Cấp ủy cấp tỉnh quyết định thành lập, còn ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quyết định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy các cơ quan đảng tỉnh, thành và đảng ủy UBND tỉnh, thành theo quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn về tổ chức và biên chế cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của đảng ủy các cơ quan đảng tỉnh, thành phố và đảng ủy UBND tỉnh, thành.

Đảng bộ các cơ quan đảng tỉnh, thành phố và đảng bộ UBND tỉnh, thành bao gồm các tổ chức đảng ở các cơ quan, tổ chức, sở, ngành, đơn vị, doanh nghiệp tương ứng về các lĩnh vực công tác và nhiệm vụ chính trị theo quy định, hướng dẫn của Trung ương. Đảng ủy các cơ quan đảng tỉnh, thành và đảng ủy UBND tỉnh, thành quyết định thành lập các tổ chức đảng trực thuộc.

Quy định 294 nêu rõ không lập đảng bộ khối cấp cơ sở.

Thí điểm đại hội chi bộ 5 năm/lần

Một điểm đáng chú ý nữa là quy định về nhiệm kỳ chi bộ. Quy định 294 nêu thí điểm đại hội chi bộ 5 năm một lần. Hiện nay, chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở đang thực hiện đại hội 5 năm 2 lần.

Quy định 294 quy định cụ thể về Đảng ủy quân khu, Đảng ủy Quân sự địa phương; Quan hệ giữa Đảng ủy Công an Trung ương với tỉnh ủy, thành ủy; cơ quan đảm nhiệm công tác Đảng, công tác chính trị và công tác quần chúng trong Công an nhân dân; Nhiệm vụ tham mưu của Đảng ủy Công an đối với cấp ủy địa phương cùng cấp.

Việc quy định số lượng cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, ủy viên ủy ban kiểm tra của cấp ủy mỗi cấp căn cứ vào nhiệm vụ chính trị, vị trí, đặc điểm của mỗi cấp, vào số lượng đơn vị trực thuộc và số lượng đảng viên của mỗi đảng bộ.

Số lượng ủy viên ban thường vụ cấp ủy mỗi cấp không quá 1/3 tổng số cấp ủy viên. Đối với các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương mới thành lập (không bao gồm Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương) trong nhiệm kỳ 2020-2025, nhiệm kỳ 2025-2030 thì số lượng ủy viên ban thường vụ có thể nhiều hơn 1/3 nhưng dưới 1/2 tổng số cấp ủy viên và do Bộ Chính trị quyết định. Đối với các đảng ủy xã, phường, đặc khu thì thực hiện theo quy định của Bộ Chính trị.

Trước mỗi kỳ đại hội đảng bộ các cấp, căn cứ nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị ra chỉ thị, Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn cụ thể về việc chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, có quy định về số lượng (tối đa, tối thiểu) cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, ủy viên ủy ban kiểm tra của cấp ủy mỗi cấp.

Trên cơ sở đó, cấp ủy từng cấp tiến hành công tác chuẩn bị nhân sự khóa mới trình đại hội đảng bộ cấp mình xem xét, quyết định số lượng cấp ủy viên trước khi tiến hành công tác bầu cử.

Sau khi được bầu, cấp ủy khóa mới thảo luận và quyết định số lượng ủy viên ban thường vụ và số lượng ủy viên ủy ban kiểm tra cấp mình trước khi bầu cử các chức vụ đó theo quy định hiện hành.