Trung Quốc khai thác uranium từ mỏ đá sa thạch

Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc (CNNC) thông báo kết quả hôm 12/7. Hoạt động khai thác này thuộc dự án lớn nhất trong nước mang tên "National No 1 Uranium". Dự án khởi động vào năm ngoái tại bồn địa Ordos thuộc khu vực Nội Mông ở phía bắc, có trữ lượng uranium tự nhiên lớn nhất ở Trung Quốc.

Theo Xinhua, cột mốc này đánh dấu phương pháp khai thác "xanh, an toàn, thông minh và hiệu quả". Dự kiến, đột phá mới sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh của Trung Quốc trong sản xuất uranium, hỗ trợ thúc đẩy an ninh năng lượng và đóng góp vào mục tiêu chuyển đổi rộng lớn hơn trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.

Lần đầu tiên, Trung Quốc chuyển trung tâm sản xuất uranium từ tỉnh Giang Tây ở miền trung sang các khu vực phía bắc đất nước. Trước đây, khai thác uranium tập trung vào mỏ núi lửa và đá granite gần Lạc An, Giang Tây, nhưng trong hai thập kỷ qua, nhiều mỏ uranium sa thạch lớn được phát hiện ở miền bắc Trung Quốc, đặc biệt là Nội Mông. Năm 2023, Trung Quốc công bố 10 phát hiện uranium lớn ước tính hơn 2,8 triệu tấn, trong đó có 6 mỏ nằm ở Nội Mông.

Những mỏ này từng bị coi là "vô dụng" không có tiềm năng kinh tế do hạn chế về kỹ thuật. Tuy nhiên, công nghệ hòa tan tại chỗ tiên tiến hiện nay giúp vượt qua thách thức, biến nguồn tài nguyên trước đây không thể tiếp cận thành nguồn cung cấp khả thi cho nhu cầu năng lượng hạt nhân của Trung Quốc.

Yuan Xu, chủ tịch Tập đoàn Uranium Quốc gia Trung Quốc, công ty con của CNNC, cho biết dự án đại diện cho kỷ nguyên mới trong khai thác uranium ở nước này. Dự án kết hợp các biện pháp bảo vệ môi trường nghiêm ngặt, máy móc điều khiển từ xa để giảm rủi ro cho công nhân, phân tích dữ liệu thông minh để hướng dẫn hoạt động, cải tiến quy trình nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả. Dự án được xây dựng trong thời gian kỷ lục, chỉ mất một năm từ khi khởi công đến khi hoàn thành.

Không giống mỏ sa thạch ở phía bắc, trữ lượng uranium ở Giang Tây phong phú hơn nhưng nằm trong đá granite, đòi hỏi phương pháp khai thác và xử lý truyền thống. Ngược lại, mỏ sa thạch thường chứa nồng độ uranium thấp và phân tán hơn, khiến việc khai thác không kinh tế nếu sử dụng công nghệ cũ. Theo chuyên gia từ Tập đoàn Uranium Quốc gia Trung Quốc, trong phương pháp hòa tan tại chỗ, dung dịch được bơm vào tầng quặng dưới lòng đất qua giếng khoan, hòa tan uranium trực tiếp, sau đó chất lỏng giàu uranium được bơm lên mặt đất để xử lý.

Trong khi phương pháp hòa tan bằng axit hoặc kiềm truyền thống gây thiệt hại môi trường đáng kể, phương pháp mới sử dụng hỗn hợp carbon dioxide - oxy, giảm thiểu phần lớn tác hại. Quy trình này không cần đào hầm, không gây hại cho hệ sinh thái và không thải chất phóng xạ.

An Khang (Theo Interesting Engineering, SCMP)