Trung Đông chờ cú hích

Nhiều chuyển động đáng chờ đợi về tình hình Trung Đông khi xuất hiện các giải pháp mới cho xung đột tại Dải Gaza và vấn đề hạt nhân Iran.

Gaza sẽ thế nào ?

Tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng ngày 28.5, ông Steve Witkoff, Đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông, cho biết Washington đang gửi bản điều khoản mới về xung đột tại Dải Gaza cho các bên. Ông Witkoff tỏ ra lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời mới và một giải pháp lâu dài cho xung đột ở Gaza, theo trang Axios.

Cùng ngày, Hamas thông báo đã đạt được thỏa thuận với Đặc phái viên Witkoff về một khuôn khổ chung cho thỏa thuận ngừng bắn và đang chờ phản hồi cuối cùng. Theo kênh truyền hình Al Ghad ngày 29.5, bản phác thảo bao gồm lệnh ngừng bắn kéo dài 60 ngày, cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza trong thời gian ngừng bắn và quân đội Israel rút về các ranh giới theo thỏa thuận. Hamas sẽ thả 10 con tin Israel và 18 thi thể để đổi lấy một nhóm tù nhân Palestine.

Bình luận về thông tin trên, Bộ trưởng Phụ trách các vấn đề di cư của Israel Amichai Chikli và Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich ngày 29.5 đều lên tiếng phản đối đề xuất mới của Mỹ về lệnh ngừng bắn theo từng giai đoạn và thỏa thuận con tin với Hamas, theo The Times of Israel. Trong khi đó, lãnh đạo phe đối lập Israel Yair Lapid cho rằng Israel nên "công khai và ngay lập tức" chấp nhận đề xuất trên. Giờ đây, bóng được cho là đang chuyền về sân Israel và quyết định của Israel có thể thay đổi tình hình hoặc tiếp tục kéo dài thế bế tắc và khủng hoảng ở Dải Gaza.

Tiến triển đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran

Cũng tại khu vực Trung Đông, Mỹ và Iran dự kiến ký kết thỏa thuận hạt nhân tạm thời trong vòng đàm phán tiếp theo, theo CNN ngày 29.5 dẫn các nguồn thạo tin. Iran và Mỹ chưa bình luận về thông tin trên. Song Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28.5 cho biết ông đã yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hoãn mọi hành động quân sự chống lại Iran trong bối cảnh Washington và Tehran đang đàm phán hạt nhân. Ông Trump cũng nhấn mạnh rằng một thỏa thuận với Iran có thể đạt được trong vài tuần tới.

Trong khi đó, Iran có thể tạm dừng làm giàu uranium trong một năm để đổi lấy việc Mỹ giải phóng các khoản tiền bị đóng băng của Iran và công nhận quyền tinh chế uranium để sử dụng cho mục đích dân sự. Theo Reuters, những điều kiện trên có thể được đưa ra trong "thỏa thuận chính trị" vốn có thể dẫn đến thỏa thuận hạt nhân rộng lớn hơn. Việc tạm dừng làm giàu uranium sẽ là một cách để vượt qua bế tắc về những lằn ranh đỏ mâu thuẫn sau 5 vòng đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran.

Ngày 28.5, ông Rafael Mariano Grossi, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, mô tả các cuộc đàm phán liên tục giữa Mỹ - Iran là một dấu hiệu tốt và cho thấy hai bên sẵn sàng đi đến một thỏa thuận, theo AP. Cùng ngày, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ - Iran đang đi đúng hướng và có hy vọng.