Tranh cãi viễn cảnh loài người bị quét sạch bởi đại dịch

"28 years later" khắc họa một thế giới hậu đại dịch zombie, nơi con người gần như biến mất. Tác phẩm chia rẽ ý kiến khi đi lệch khỏi mô-típ phim xác sống quen thuộc.

Genre: Kinh dị, Giật gân
Director: Danny Boyle
Cast: Alfie Williams, Aaron Taylor-Johnson, Ralph Fiennes...
Rating: 7.5/10
*Lưu ý: Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim.

28 years later lấy bối cảnh nước Anh 28 năm sau đại dịch Rage - loại virus biến con người thành những xác sống khát máu, hung hãn tột độ. Hàng triệu người đã bị lây nhiễm hoặc thiệt mạng, khiến "đảo quốc sương mù" hiện tại chỉ là một vùng đất hoang tàn, đổ nát. Ở đó, nguy hiểm rình rập ở khắp nơi, bởi lũ zombie sau gần ba thập kỷ đã tiến hóa – giờ đây chẳng khác gì thú dữ, với khả năng ẩn nấp và truy đuổi con người.

Tác phẩm là phần tiếp theo của 28 days later (2002) và 28 weeks later (2007), những dự án được xem là đã mở đường cho phim zombie hiện đại phát triển. 28 days later kể về quá trình Rage Virus bị phát tán từ phòng thí nghiệm, lây lan nhanh chóng và khiến xã hội sụp đỗ. Trong khi đó, 28 weeks later tiếp nối với bối cảnh bảy tháng sau đó, khi một khu vực an toàn được thiết lập nhằm bảo vệ những người sống sót khỏi những đợt bùng phát mới.

Ở phần phim mới nhất, con số “28 năm” - theo chia sẻ của đạo diễn - là một cột mốc đủ dài để đại dịch trở thành một phần của lịch sử, từ đó có thể khai thác những hậu quả xã hội kéo dài cũng như cách con người sinh sống trong một thế giới hậu tận thế.

Một bộ phim xác sống khác biệt

Bấy giờ, chỉ có đảo Thánh - một ngôi làng giữa biển, được kết nối với đất liền bằng con đê thủy triều - là nơi duy nhất tồn tại sự sống. Chuyện phim của 28 years later xoay quanh cậu bé tên Spike (Alfie Williams), con trai của một thủ lĩnh săn zombie sống trên hòn đảo này.

Như một phần của nghi lễ trưởng thành, ở tuổi 12, Spike được cha đưa sang đất liền để học cách đối mặt với zombie. Tại đây, lần đầu tiên cậu được chứng kiến thế giới ngoài đảo Thánh - nơi có thể đi xa đến mức không nhìn thấy biển. Tuy nhiên, cũng ở đó, Spike không khỏi kinh hãi trước thứ sinh vật ẩn mình trong bụi cây - những xác sống đã biến quê hương cậu thành đống hoang tàn.

Trở về nhà, Spike nhận ra bệnh tình của mẹ ngày càng trầm trọng, khi những cơn đau liên tục hành hạ thể xác bà từ ngày này qua tháng nọ. Nghe tin có một bác sĩ còn sống sót ở bên kia cánh rừng, Spike quyết định đưa mẹ đến đó để cầu cứu. Tuy nhiên, để tới được nơi ấy, cậu phải băng qua vùng đất đầy rẫy xác sống - thậm chí đối mặt với Alpha, một biến thể zombie đột biến: thông minh và mạnh mẽ hơn những con khác gấp nhiều lần.

Spike và cha trong cuộc đi săn zombie đầu tiên.

28 years later không sử dụng nhiều những tình huống máu me đậm màu sắc kinh dị giật gân thường thấy của thể loại zombie. Thay vào đó, tác phẩm tập trung vào việc gieo rắc cảm giác bất an cho người xem về một thế giới hậu tận thế, nơi hiểm nguy luôn rình rập khắp nơi. Phim khai thác mạnh yếu tố tương phản: vẻ yên bình của thiên nhiên vắng bóng người đôi lúc lại đan xen với sự tàn bạo của bạo lực và cái chết. Chính sự đối lập này tạo nên nỗi bất an dai dẳng suốt mạch phim.

Ngoài ra, tác phẩm cũng phảng phất màu sắc folk horror (kinh dị dân gian), khi gieo vào người xem nỗi sợ đến từ những nghi lễ huyền bí. Sử dụng nhiều góc máy nhập vai thụ động (immersive camera), 28 years later cho phép khán giả lặng lẽ hiện diện trong thế giới nước Anh hậu tận thế. Chính tại nơi ấy, những nghi lễ kỳ quái bắt đầu xuất hiện, hé lộ sự bất thường đang âm thầm diễn ra bên dưới vẻ ngoài bình yên của ngôi làng.

Song thực chất, 28 years later chỉ là phần mở đầu trong bộ ba phim lấy bối cảnh 28 năm sau đại dịch xác sống. Ở phần này, tác phẩm chủ yếu tập trung vào việc giới thiệu thế giới, đặt nền móng cho câu chuyện sẽ được tiếp tục ở các phần sau. Cũng vì thế, không ít tình tiết trong bộ phim được đưa ra mà không có những lý giải rõ ràng.

Gây chia rẻ giới chuyên môn và khán giả

Dù không dày đặc các cảnh hành động, nhưng nhìn chung, những phân đoạn đối đầu zombie trong 28 years later vẫn có chất lượng cao, nhờ kỹ thuật bậc thầy của đạo diễn gạo cội Danny Boyle. Boyle đã tận dụng iPhone để ghi lại các cận cảnh bằng góc máy dựng đứng, rung lắc, tạo cảm giác chân thực nhất có thể.

Chưa kể, các cảnh rượt đuổi giữa Spike, Jamie và biến thể Alpha được nhấn nhá chuyển động chậm ở những thời điểm then chốt, giúp kích thích adrenaline cực độ, như thể khán giả đang chạy cùng nhân vật.

Một cảnh sử dụng 20 chiếc Iphone để quay phim.

Phim còn sử dụng ánh sáng tự nhiên để tạo nên những khung hình thơ thẩn, nhất là trong những khoảnh khắc không có zombie - như chút “bình yên trước cơn bão”. Thậm chí, cái chết trong phim đôi khi cũng được khắc họa có phần thi vị, không quá đau buồn mà thay bằng cảm giác nhẹ nhàng, thanh thản. Chính điều ấy góp phần truyền tải thông điệp sau cùng của phần này: rằng sự sống và cái chết vốn chỉ là hai mặt của hành trình đời người.

28 years later có nhiều đoạn cắt siêu ngắn, thậm chí có những khung hình dưới một giây được chèn vào mạch phim đang diễn ra. Một số jumpcuts (cắt cảnh đột ngột) cũng được sử dụng để thể hiện sự hoảng loạn trong tâm lý nhân vật. Dù đây là thủ pháp có chủ đích, nhưng đôi lúc vẫn khiến khán giả cảm thấy bối rối, tạo cảm giác thiếu mạch lạc.

Bên cạnh đó, cách bộ phim kết thúc cũng gây nhiều tranh cãi. Việc sử dụng một tình huống cliff-hanger (câu chuyện kết thúc ngay tại một thời điểm gây cấn), nhưng thiếu cao trào và độ dứt khoát cần thiết, khiến cảm giác đọng lại khá nửa vời. Ngoài ra, do lồng ghép các nhân vật sẽ xuất hiện trong phần tiếp theo, đoạn kết còn tạo cảm giác nghiêng nhiều về hướng giới thiệu hơn là hoàn thiện câu chuyện hiện tại.

Bàn về diễn xuất, đây rõ ràng là một trong những điểm sáng nổi bật của tác phẩm. Alfie Williams, ở tuổi 13, trong lần đầu đóng chính, không chỉ thành công mang đến hình ảnh một cậu bé sinh tồn giữa đại dịch zombie, mà còn khắc họa sâu sắc quá trình trưởng thành trong sợ hãi, mất mát và khao khát được kết nối.

Ba diễn viên còn lại: Jodie Comer, Aaron Taylor-Johnson và Ralph Fiennes - đều có màn thể hiện vững vàng. Jodie Comer hóa thân thuyết phục thành Isla, người mẹ vừa tổn thương vừa mạnh mẽ. Aaron Taylor-Johnson khắc họa trọn vẹn hình ảnh người cha nghiêm khắc, đầy mâu thuẫn nội tâm. Trong khi đó, Ralph Fiennes mang đến sự lạnh lùng và bí ẩn cần thiết cho vai bác sĩ Kelson.

Phim thu về gần 5 tỷ đồng sau gần 3 ngày tại thị trường Việt Nam.

Đến hiện tại, 28 years later gây chia rẽ sâu sắc giữa giới phê bình và khán giả. Trên Rotten Tomatoes, phim đạt 92% điểm phê bình nhưng chỉ nhận khoảng 67% từ người xem đại chúng.

Sự chia rẽ này phần lớn đến từ cách tiếp cận khác biệt của đạo diễn, khi thay vì khai thác yếu tố kinh dị truyền thống với các cao trào rùng rợn, tác phẩm lại tập trung nhiều hơn vào chiều sâu chủ đề. Chính lựa chọn này khiến một bộ phận khán giả - vốn kỳ vọng vào trải nghiệm căng thẳng, thót tim khi xem phim kinh dị - cảm thấy chưa được thỏa mãn hoàn toàn.