Trả lại 'khoảng trời' cho trẻ thơ - Bài 3: Con công nhân lao động chơi ở đâu?

TP - Với không ít gia đình công nhân lao động ở những thủ phủ công nghiệp như TPHCM, Bình Dương, nghỉ hè là thời gian ám ảnh nhất. Bởi, con trẻ nghỉ hè nhưng phụ huynh vẫn đến nhà máy. Không ít phụ huynh buộc phải để con ở nhà một mình tại khu trọ, số khác đưa con cùng vào nhà máy hoặc gửi về quê.

Muôn kiểu gửi con

Những ngày đầu tháng 6, chúng tôi tìm đến những khu trọ có đông công nhân lao động ở Bình Dương. Tại một khu nhà trọ ở phường Hòa Lợi (TP Bến Cát), có rất nhiều trẻ nhỏ con công nhân tụ tập vui chơi. Bà Nguyễn Thị Lan (45 tuổi, quê Long An) ở trọ cùng con gái để trông coi cháu ngoại. “Ở đây có hơn 10 đứa trẻ đang nghỉ hè nên tự chơi trong khu nhà trọ để cha, mẹ đi làm. Công nhân đi làm, biết có tôi ở nhà nên họ nhờ coi trẻ giúp”- bà Lan nói.

Con em công nhân ở trọ tại Bình Dương. Ảnh: H.Chi

Chị Bùi Thu Hiền (quê Nam Định, công nhân làm việc tại một công ty may mặc trên địa bàn TP Bến Cát) nói rằng, kể từ khi con nghỉ hè, chị đến nhà máy làm việc nhưng trong lòng luôn bất an, lo lắng con nhỏ một mình ở phòng trọ. “Mình tôi nuôi hai con nhỏ, lương chỉ tầm 10 triệu đồng/tháng nên không đủ khả năng gửi con. Mỗi ngày, tôi dậy sớm nấu sẵn đồ ăn cho các con rồi mới đi làm. Đứa lớn 10 tuổi và bé 7 tuổi tự chăm sóc nhau trong khu trọ”- nữ công nhân bộc bạch.

Khu vui chơi trẻ em trong khu nhà trọ Kim Hằng, quận 8. ảnh: U.P

Khu cư xá Hưng Lợi 2 (phường Uyên Hưng, TP Tân Uyên, Bình Dương) có hơn 1.000 phòng trọ, người thuê hầu hết là công nhân lao động đến từ các tỉnh khác. Tại cư xá này, việc các con trẻ tụ tập chơi đùa trong hành lang đã trở nên quen thuộc nhiều năm qua mỗi khi hè đến. Cư xá rộng, cửa cổng chốt, đám trẻ ở đây thỏa sức chạy nhảy vui đùa.

“Sáng con ngủ dậy thì cha, mẹ đã đi làm. Con tự chế mì gói ăn sáng, đến trưa thì có cơm mẹ nấu sẵn. Mẹ nói, cuối tuần sẽ cho con về quê chơi với ông, bà nội”- bé Minh ở trọ tại phường Uyên Hưng (TP Tân Uyên), nói.

Hai năm nay, cứ hè đến là anh Hà Anh Dũng (phường Định Hòa, TP Thủ Dầu Một) lại gửi con cho giáo viên dạy lớp của bé trông coi cả ngày. Vợ chồng anh Dũng quê Nghệ An, vào Bình Dương làm ở công ty may mặc. Vợ chồng anh Dũng sống xa quê, không có người thân bên cạnh nên chỉ có cách gửi con cho giáo viên mới an tâm. Anh đem gửi 2 con nhỏ, cho đứa lớn nhất (8 tuổi) đến nhà máy với mình. “Ba đứa con mới nghỉ hè, vợ chồng thay nhau nghỉ để trông con. May nhờ có một giáo viên nhận giữ học sinh tại gia đình, tôi mới yên tâm làm việc”- anh Dũng nói.

TPHCM hiện có hàng trăm nghìn công nhân lao động làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất... Sống trong các khu trọ chật hẹp, thu nhập hạn chế, nhiều gia đình không có điều kiện cho con tham gia trại hè, học kỹ năng hay đi chơi xa như nhiều gia đình khác.

Chị Nguyệt Hằng (công nhân khu chế xuất Linh Trung, TP Thủ Đức) nói: “Hai vợ chồng tôi làm theo ca, không có thời gian trông con. Mỗi dịp hè là phải gửi con về quê nhờ ông bà chăm giúp. Xa con mấy tháng trời, nhớ lắm mà không còn cách nào khác”.

Anh Nguyễn Văn Thanh (42 tuổi, ngụ quận Tân Phú) kể, lúc con chưa vào tiểu học, hè nào anh cũng gửi con về Hưng Yên nhờ ông bà ở quê trông hộ. Tuy nhiên, do con trẻ thiếu gắn bó với cha mẹ nên đã ảnh hưởng đến tâm lý, trong khi ông bà lớn tuổi khó đảm bảo chăm sóc tốt cho các cháu. Để các con ở lại thành phố cũng không yên tâm. Hai năm nay, cứ đến hè anh Thanh lại đưa bố mẹ vào TPHCM du lịch và... trông cháu hộ. “Cách này khá hiệu quả, ít nhất là với gia đình tôi” - anh Thanh nói.

Cần mở rộng mô hình trại hè miễn phí

Một giáo viên tiểu học ở TP Thủ Dầu Một (Bình Dương) cho biết, hè đến cô và một số đồng nghiệp muốn nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe nhưng do nhiều phụ huynh thấy nhà rộng rãi, tin tưởng nên muốn gửi con cả ngày. Cô nhận giữ các em, kết hợp cho học sinh ôn tập lại kiến thức cũ để phụ huynh yên tâm làm việc.

Đại diện Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Bình Dương cho biết, đã chỉ đạo các cấp Công đoàn quan tâm hỗ trợ con em công nhân lao động, nhất là những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn. Tổ chức công đoàn vừa hỗ trợ vật chất, vừa tạo không gian vui chơi an toàn cho các em. Trung tâm Văn hóa lao động tỉnh khai thác tối đa không gian để làm nơi sinh hoạt hè cho con em công nhân lao động. Nơi đây còn có hồ bơi, nhà thi đấu đa năng, khu tập múa hát, sân tập võ... tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, an toàn cho con em công nhân.

TPHCM triển khai một số chương trình trại hè đáng chú ý như Trại hè Thanh Đa do LĐLĐ TPHCM tổ chức. Trại hè Thanh Đa năm 2025 mang chủ đề “Tự hào là măng non TPHCM” dành cho con em đoàn viên công đoàn, người lao động đang công tác tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố, có độ tuổi từ 10 - 15. Trại hè diễn ra từ ngày 9/6 đến 3/7 gồm 7 đợt, mỗi đợt 5 ngày với 400- 500 em/đợt. Riêng các em thuộc diện khó khăn, các công đoàn cơ sở có thể đề xuất hỗ trợ 100% kinh phí tham gia trại hè. Không chỉ là sân chơi bổ ích, chương trình trại hè còn kết hợp nhiều hoạt động giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, tình yêu quê hương, lòng nhân ái và tinh thần tự lực.

Ông Lưu Kim Hồng, Chủ tịch Công đoàn Công ty Nidec Việt Nam (Khu Công nghệ cao, TPHCM) cho rằng, thiếu sân chơi cho con em công nhân lao động là chuyện quanh năm, không riêng mùa hè. Ông Hồng đề xuất tận dụng hệ thống nhà văn hóa công đoàn, nhà văn hóa quận huyện, kết nối với khu dân cư, khu trọ... để tổ chức sân chơi gần nơi ở; các hoạt động vừa học vừa chơi, kết hợp thể thao, văn nghệ, kỹ năng sống để thu hút con trẻ.

“Nếu tổ chức tại nơi ở, cha mẹ không phải đưa con đi xa. Các con được vui chơi an toàn. Các địa phương cần tổ chức thêm nhiều sân chơi giống như mô hình Trại hè Thanh Đa nhưng miễn hoặc giảm chi phí cho con công nhân lao động để các em có điều kiện được tham gia nhiều hoạt động vui chơi, giải trí hơn trong dịp hè” - ông Hồng đề xuất.