TP.HCM: Vì sao xe đạp công cộng bị 'thất sủng'?

Sau gần 4 năm triển khai, dịch vụ xe đạp công cộng tại TP.HCM, từng được kỳ vọng góp phần giảm phương tiện cá nhân, xây dựng lối sống xanh, nay đang đối mặt với tình trạng vắng khách rõ rệt, chỉ còn được duy trì bởi một bộ phận nhỏ người dùng. Mục đích "đi dạo, tập thể dục" dường như đã thay thế hoàn toàn cho mục tiêu giao thông công cộng ban đầu.

Từ năm 2021, khi những trạm xe đạp công cộng đầu tiên xuất hiện ở trung tâm TP.HCM, nhiều người dân háo hức trải nghiệm.

Mô hình này được kỳ vọng sẽ mở ra một hướng đi mới cho giao thông đô thị, vì sự thân thiện môi trường, tiện lợi và giúp người dân dần hạn chế sử dụng xe máy, ô tô cá nhân.

Thế nhưng sau gần 4 năm triển khai, những hình ảnh người dân rộn ràng đạp xe quanh trung tâm nay đã thưa vắng. Dịch vụ xe đạp công cộng đang dần rơi vào tình trạng "trầm lắng", chỉ còn được duy trì bởi một bộ phận nhỏ người dùng.

Theo số liệu từ đơn vị vận hành, năm 2022 ghi nhận gần 320.000 lượt thuê xe, nhưng đến năm 2024, con số này chỉ còn khoảng 80.000 lượt – giảm gần 4 lần so với giai đoạn ban đầu.

Thực tế cho thấy, dù mô hình xe đạp công cộng vẫn đang được duy trì hoạt động mỗi ngày, song mục tiêu giảm phương tiện cá nhân, thúc đẩy giao thông xanh vẫn chưa được như kỳ vọng.

Theo người dân, nguyên nhân lớn nhất khiến dịch vụ xe đạp công cộng chưa được ưu tiên sử dụng là bởi hệ thống trạm xe hiện nay còn quá ít, lại chỉ tập trung tại khu vực P.Sài Gòn nơi quy tụ nhiều địa điểm tham quan, du lịch. 

Việc thiếu các điểm đặt xe ở những khu vực đông dân cư, trường học hay toà nhà văn phòng khiến những người đi làm, sinh viên khó tiếp cận. Trường hợp, trạm xe cách xa điểm đến, người thuê còn phải mất thêm thời gian và công sức đi bộ để đến nơi.

Ngoài ra, tình trạng xe xuống cấp sau nhiều năm vận hành cũng khiến trải nghiệm người dùng bị ảnh hưởng. Với tình hình giao thông phức tạp ở TP.HCM, việc sử dụng xe đạp, nhất là xe đã cũ, càng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng.

Khi phương tiện không đảm bảo, hạ tầng không thuận lợi và thói quen di chuyển bằng xe máy đã ăn sâu, việc duy trì sức hút của xe đạp công cộng quả thật là một bài toán khó. Nhiều người dân vẫn bày tỏ mong muốn dịch vụ này được duy trì và cải thiện.

Dịch vụ xe đạp công cộng, là một trong những biểu tượng của một thành phố văn minh, xanh và hiện đại vẫn đang loay hoay tìm lại chỗ đứng. Khi thói quen, hạ tầng và sự tiện lợi chưa được đồng bộ, "bánh xe xanh" ấy khó lòng lăn xa. 

Dẫu vậy, với sự quan tâm và đầu tư đúng hướng, niềm hy vọng về một thành phố thân thiện với môi trường, nơi người dân có thể thong dong đạp xe giữa lòng đô thị, vẫn chưa hẳn đã tắt.