TP.HCM quyết liệt bứt tốc đường vành đai

TP.HCM đặt mục tiêu trước năm 2030 sẽ hoàn thành mạng lưới xương sống quan trọng nhất của giao thông, đòi hỏi tiến độ các tuyến Vành đai 2, 3, 4 phải được quyết liệt đẩy nhanh nhất có thể.

Xử lý nghiêm nhà thầu chậm

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được vừa yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (TCIP - chủ đầu tư) rà soát, xử lý các nhà thầu không đáp ứng tiến độ thi công dự án Vành đai 3. Chỉ đạo được đưa ra sau khi Sở Xây dựng báo cáo tiến độ đoạn hơn 47 km đường Vành đai 3 qua địa bàn TP, trong đó có hơn 32 km Vành đai 3 phía tây đoạn qua Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh hiện thi công rất chậm so với mục tiêu đề ra. 

Trước áp lực giữ đúng cam kết với Chính phủ hoàn thành toàn bộ dự án vào 2026, lãnh đạo UBND TP giao TCIP lập kế hoạch chi tiết từng gói thầu, đảm bảo tính khả thi, đủ nhân sự có năng lực để điều hành dự án. Đồng thời, kiểm tra, đánh giá toàn bộ các nhà thầu, đề xuất biện pháp xử lý đơn vị chậm trễ để tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ công trình.

Đại diện phía chủ đầu tư cho biết hiện nay, 5 gói thầu thuộc dự án Vành đai 3 phía đông TP.HCM đoạn qua địa bàn TP.Thủ Đức có chiều dài 14,8 km đang được phía chủ đầu tư và nhà thầu bám sát tiến độ, cam kết thông xe vào cuối năm nay. Các gói thầu này đều thuận lợi trong hạ tầng thi công nên đang tiến nhanh về đích. Khi hoàn thành, tuyến đường sẽ kết nối với nút giao Tân Vạn và cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Đồng thời, kết nối với gói thầu 1A Vành đai 3, trong đó có hạng mục cầu Nhơn Trạch (Đồng Nai).

Tuy nhiên, các gói thầu thuộc khu vực phía tây tại Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh vẫn đang phải thi công cầm chừng vì thiếu vật liệu đắp nền, tiến độ khá chậm. Đơn cử, gói thầu XL10 đoạn qua Bình Chánh đang "đội sổ" khi đến hết tháng 5 mới đạt 21,9% dù đã trôi qua 44,1% thời gian. Xếp thứ 2 về độ chậm là gói thầu XL8 đoạn qua Hóc Môn với tổng khối lượng thi công chưa được 25%. Khối lượng thi công tỷ lệ thuận với độ nhộn nhịp trên công trường. Trong khi các gói thầu khác, công nhân, máy móc ì ầm làm việc "3 ca, 4 kíp" thì trên công trường đường Vành đai 3 các đoạn qua Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi lại khá ảm đạm. Máy móc, công nhân thưa thớt, một số đoạn còn chưa có dấu hiệu san ủi, cỏ mọc um tùm.

Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc TCIP, thừa nhận thiếu cát đang thực sự là khó khăn rất lớn. Hiện dự án đang còn thiếu khoảng 3,7 triệu m³ cát cho toàn tuyến, riêng phía tây cần khoảng 5 triệu m³ nhưng mới đưa được 1,5 triệu m³. Muốn đảm bảo tiến độ, trong tháng 5, tháng 6 phải có thêm ít nhất 2 triệu m³ nữa.

2 năm qua, TP.HCM đã làm việc với các địa phương như Bến Tre, Vĩnh Long, Tiền Giang để hỗ trợ cấp mỏ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã tổ chức nhiều cuộc họp, chỉ đạo cung cấp vật liệu cho dự án. Đến nay, các địa phương đã cấp phép 14 mỏ cát nhưng chậm hơn so với cam kết ban đầu, lệch pha tiến độ từ 3 - 4 tháng. Ngoài ra, một số mỏ khi hút cát lên bị bẩn, vướng bùn đất cần phải xử lý kỹ thuật nên lượng cát về TP.HCM bị chậm trễ.

Để khắc phục, hiện TP đã giao Tổ công tác vật liệu làm việc với các tỉnh miền Tây như Vĩnh Long, Tiền Giang, Bến Tre nhằm bổ sung mỏ cát hoặc tăng công suất khai thác. Các vướng mắc vượt thẩm quyền sẽ được UBND TP xem xét giải quyết. Song song, các nhà thầu cũng đang phải tìm cách nhập thêm cát từ Campuchia và nghiên cứu thay đổi biện pháp thi công, bất chấp những khó khăn về tài chính, với mục tiêu lớn nhất là đưa dự án về đích đúng hẹn.

Nỗ lực khép kín toàn mạng vành đai

Trong khi Vành đai 3 đang nỗ lực bù tiến độ thì sáng 10.6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp, cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM và thống nhất để Chính phủ trình Quốc hội dự án. Theo Bộ Xây dựng, 10 dự án thành phần của tuyến Vành đai 4 TP.HCM sẽ được thực hiện theo phương thức đối tác công tư (PPP). Về tiến độ, giai đoạn chuẩn bị dự án thực hiện năm 2024 - 2025; giải phóng mặt bằng hoàn thành trong năm 2026; thi công xây dựng năm 2026 - 2029, phấn đấu hoàn thành cuối năm 2028.

Trước những khó khăn mà Vành đai 3 đang "oằn mình" gỡ vướng, không ít ý kiến lo ngại về nguồn cung vật liệu xây dựng cho tuyến Vành đai 4 TP.HCM dài tới 207 km. Trao đổi với Thanh Niên ngay sau cuộc họp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Trần Chí Trung, Trưởng phòng Kế hoạch - Đầu tư Sở Xây dựng TP.HCM, thông tin: Tuyến Vành đai 4 chủ yếu nằm trên địa phận các tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, nền đất cứng, tốt hơn khu vực thi công Vành đai 3. Vì thế, tuyến Vành đai 4 chủ yếu dùng đất đắp nền, số lượng cát san lấp cần huy động chỉ khoảng 1,7 triệu tấn. Sở Xây dựng cũng đã xác định vật liệu là một trong những vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo yêu cầu về tiến độ dự án nên ngay từ bước xây dựng chủ trương đầu tư đã đề xuất các cơ chế chính sách đặc thù về khai thác mỏ vật liệu để phục vụ, đáp ứng yêu cầu của tuyến Vành đai 4.

Cùng với đó, dự án khép kín Vành đai 2 cũng đang đón nhận nhiều tín hiệu tích cực sau 2 thập niên ì ạch. Mới nhất, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo nghị quyết đặc biệt tháo gỡ khó khăn cho đoạn 3 đường Vành đai 2 TP.HCM (kết nối từ đường Phạm Văn Đồng đến nút giao thông Gò Dưa - QL1, TP.Thủ Đức). Nội dung nghị quyết mới gần như giao toàn bộ quyền chủ động xử lý các khó khăn, vướng mắc hiện tại của dự án cho UBND TP chịu trách nhiệm. Hiện nay, đoạn này đã giải phóng mặt bằng hơn 90%, nhà đầu tư đã chuẩn bị đủ vốn, chỉ đợi TP gỡ vướng về thủ tục để cùng địa phương sớm bồi thường, giải phóng mặt bằng phần còn lại, tái thi công, đảm bảo tiến độ hoàn thiện dự án trước 2026. 

Cùng với đó, đoạn 1 (từ cầu Phú Hữu đến đường Võ Nguyên Giáp, TP.Thủ Đức) và đoạn 2 (từ đường Võ Nguyên Giáp đến đường Phạm Văn Đồng, TP.Thủ Đức) cũng đang tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng. Phía UBND TP.Thủ Đức cam kết với chủ đầu tư hoàn tất giải phóng mặt bằng vào quý 2 để giao đơn vị thi công, dự kiến khởi công vào quý 3.

Các tuyến vành đai với tổng vốn đầu tư lớn tăng tốc không chỉ "cứu" TP.HCM thoát "thế kẹt" về giải ngân vốn đầu tư công, kích hoạt kinh tế mà còn hoàn thành mạng lưới xương sống quan trọng nhất của giao thông TP, mở những con đường ngoại ô đột phá kinh tế toàn vùng.