TP.HCM lập vùng phát thải thấp LEZ, ưu tiên chuyển đổi ở Cần Giờ, Côn Đảo

Đó là khẳng định của ông Bùi Hòa An - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - tại buổi nghe báo cáo giải pháp chuyển đổi giao thông xanh ở Côn Đảo và Cần Giờ (cũ); đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn vào sáng 8-8.

Trước đó, liên doanh Công ty cổ phần Phát triển đô thị bền vững Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường (đơn vị tư vấn) phối hợp các đơn vị liên quan tiến hành khảo sát, đánh giá thực tế.

Lập khu vực LEZ, chuyển đổi ở Cần Giờ, Côn Đảo ra sao?

Theo đại diện liên doanh Công ty cổ phần Phát triển đô thị bền vững Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường, căn cứ vào cơ sở pháp lý từ định hướng của Chính phủ, nghị quyết 98, đơn vị này đề xuất giải pháp chiến lược là thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ), kèm theo đó hệ sinh thái hỗ trợ để quá trình chuyển đổi sang xe năng lượng sạch.

Theo đó, phân vùng LEZ qua các giai đoạn và lộ trình thực hiện:

Vành đai 1:

Đoạn 1: Ngã tư Linh Đông (nút giao Phạm Văn Đồng - vành đai 2) - vòng xoay Nguyễn Thái Sơn dài 8,5km, 12 làn xe. Đoạn này đã hoàn thành, trùng với đường Phạm Văn Đồng.

Đoạn 2A: Vòng xoay Nguyễn Thái Sơn - ngã tư Bảy Hiền dài 4,8km. Đoạn này đi trùng với các tuyến đường Bạch Đằng - Hồng Hà; Trường Sơn; Trần Quốc Hoàn (lộ giới 50m); Hoàng Văn Thụ.

Đoạn 2B: Ngã tư Bảy Hiền - Hương Lộ 2 dài 4,7km gồm các tuyến đường: Phóng mới 1 đoạn nối từ ngã tư Bảy Hiền đến đường Thoại Ngọc Hầu, đường Thoại Ngọc Hầu, đường Hương Lộ 2.

Đoạn 3: Hương ộ 2 - Nguyễn Văn Linh dài 8,4km gồm các tuyến đường vành đai trong, vành đai trong nối dài (đoạn 1 từ Hương Lộ 2 đến đường số 29; đoạn 2 từ đường Kinh Dương Vương đến đường Nguyễn Văn Linh). Đoạn này chỉ mới hoàn thiện đoạn vành đai trong thuộc Khu dân cư Tên Lửa (quận Bình Tân cũ).

Lộ trình thực hiện triển khai từng bước từ năm 2026 đến 2032, bắt đầu với nhóm xe dễ quản lý như xe tải, xe thương mại, nâng cao nhận thức và xây dựng lòng tin của công chúng.

Đồng thời xây dựng hệ thống giao thông công cộng thay thế mở mới 72 tuyến xe buýt, đầu tư 1.108 xe buýt điện mới (2025-2030). Tối thiểu có 8.000 xe đạp công cộng trong trung tâm. Ở phân vùng phát thải thấp, người dân chuộng đi bộ và xe buýt giảm gánh nặng trợ giá.

Về trạm sạc, xây dựng 750-1.338 trạm sạc công cộng từ nay đến năm 2030, xã hội hóa đầu tư với chính sách mạnh (miễn/giảm tiền thuê đất, hỗ trợ tài chính) thu hút tư nhân.

Bên cạnh đề án kiểm soát khí thải phương tiện, đơn vị tư vấn đưa ra một số giải pháp chuyển đổi giao thông xanh trên địa bàn Cần Giờ, Côn Đảo.

Đây là 2 khu vực biệt lập, hiện trạng giao thông thông thoáng, đường kết nối thấp, xe máy chiếm phần lớn. Trong đó lộ trình kiểm định khí thải xe mô tô trên địa bàn huyện Cần Giờ và Côn Đảo đề xuất thực hiện từ 1-7-2026. Từ 1-1-2030, xe gắn máy, mô tô lưu thông tại 2 khu vực này phải đáp ứng quy định khí thải từ mức 2 trở lên.

Về giải pháp kỹ thuật, cần phân vùng hoạt động kiểm soát lưu thông đối với ô tô, mô tô, xe gắn máy có tiêu chuẩn khí thải thấp vào Cần Giờ như lắp camera giám sát xử phạt…

Để kiểm soát, tư vấn đề xuất lắp thiết bị kiểm tra khí thải phương tiện tại chỗ, thiết bị giám sát di động như cảm biến laser, camera nhận diện phương tiện; phần mềm phân tích, cảnh báo thông qua hệ thống AI…

Đảm bảo công bằng cho dân, không để ai khó khăn sau chuyển đổi xe xăng

Sau khi nghe báo cáo, ông Bùi Hòa An - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - nhận định net zero đang là định hướng Chính phủ đặt ra đến năm 2050. Hà Nội và TP.HCM đang tiên phong chuyển đổi kiểm soát khí thải giao thông, bảo vệ môi trường.

"Trong đó, việc cần làm gì, làm thế nào, thời gian thực hiện ra sao là nhóm vấn đề được nhà quản lý xác định là vấn đề xã hội cần phải lo. Quá trình chuyển đổi mong muốn đem lại cuộc sống xanh tốt hơn cho người dân, các chính sách đảm bảo công bằng, không để ai khó khăn khi chuyển đổi.

Ví dụ sẽ có những người có điều kiện chủ động đổi, người thu nhập thấp hơn thì ưu đãi (thuế, phí, cho vay); thậm chí hỗ trợ mạnh hơn (hộ nghèo, cận nghèo) Nhà nước phải lo.

Chúng ta triển khai dựa trên kinh nghiệm quốc tế, có chính sách phù hợp kết hợp tuyên truyền, chế tài vi phạm hợp lòng dân", ông An nhấn mạnh.

Cũng theo ông An, TP.HCM có một số điều kiện thuận lợi từ cơ chế, sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo TP.HCM. Đặc biệt là điều kiện lớn bởi vùng Cần Giờ, Côn Đảo quá phù hợp để bắt đầu chính sách chuyển đổi, phân vùng phát thải thấp.

"Từ nay đến giữa năm 2026, TP.HCM cần hoàn thiện chính sách, điều kiện chuyển đổi. Không thể chần chừ đến khi ô nhiễm rồi mới chuyển đổi được.

Như vậy, TP.HCM cần chuẩn bị hệ thống trạm sạc, chính sách phù hợp cho từng đối tượng, tính toán thêm hạ tầng điện... để người dân an tâm chuyển đổi xe xăng sang xe nhiên liệu sạch", ông An nói thêm.