TP.HCM chuẩn bị vận hành phường, xã mới

Các phương án về nhân sự, trụ sở vận hành phường, xã mới từ 1.7 được TP.HCM chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo phục vụ thông suốt nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

VẬN HÀNH THỬ PHƯỜNG, XÃ MỚI TỪ NGÀY 15.6

Sáng 5.6, bộ phận một cửa Văn phòng UBND Q.1, TP.HCM có hơn 20 người đến làm hồ sơ trích lục khai sinh, công chứng, sao y, đăng ký biến động nhà đất, cấp giấy phép xây dựng... Chị Mai Anh, ngụ Q.Phú Nhuận, đến làm thủ tục công chứng dịch thuật vì thời gian trả kết quả ở Q.1 nhanh hơn các quận khác. Chị sắp ra nước ngoài thăm con, muốn được cấp visa thì phải công chứng một số giấy tờ do VN cấp sang tiếng Anh. Theo quy định hiện hành, thủ tục chứng thực văn bản từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt hoặc từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài do phòng tư pháp quận, huyện thực hiện. "Sở Ngoại vụ ở gần đây nên tôi làm hồ sơ ở Q.1 để cần bổ sung gì thì chạy qua, chạy lại hoàn thiện cho nhanh", chị Mai Anh nói thêm.

Tính đến tháng 6.2025, TP.HCM có 1.873 thủ tục hành chính (TTHC) đang áp dụng, trong đó có 1.435 TTHC thuộc thẩm quyền cấp tỉnh, 286 TTHC cấp huyện và 152 TTHC cấp xã. Như vậy, khi bỏ cấp huyện thì 286 TTHC sẽ chuyển lên cấp tỉnh (thực hiện tại các sở) hoặc giao về UBND phường, xã giải quyết.

Tại buổi làm việc giữa Thường trực Thành ủy TP.HCM với các quận, huyện về sắp xếp bộ máy mới đây, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đánh giá nếu công tác chuẩn bị suôn sẻ thì các phường, xã mới có thể vận hành thử từ ngày 15.6. Từ 273 phường, xã, thị trấn hiện hữu, TP.HCM sắp xếp lại còn 102 phường, xã mới; còn các quận, huyện cũng kết thúc hoạt động. Nếu tính rộng hơn khi sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu, TP.HCM mới sẽ có 168 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 113 phường, 54 xã và đặc khu Côn Đảo.

Theo khảo sát tại một số quận, huyện tại TP.HCM, các địa phương đang tập trung chỉnh lý, số hóa hồ sơ để chuẩn bị bàn giao cho phường, xã mới, dự kiến vận hành chính thức từ ngày 1.7. "Do đây là mô hình hoàn toàn mới nên quận triển khai theo hướng dẫn của thành phố. Nhân sự các phòng ban thuộc Đảng ủy và UBND phường mới đã hoàn thành phương án, chờ ý kiến kết luận của Thành ủy TP.HCM rồi triển khai", Chủ tịch UBND một quận khu vực trung tâm chia sẻ với PV Thanh Niên.

TẬP HUẤN CÔNG CHỨC VẬN HÀNH THÀNH THẠO

Bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, cho biết Trung tâm đang phối hợp Sở KH-CN cùng các sở, ngành, quận huyện chạy hết tốc lực để chuẩn bị vận hành hệ thống phường, xã mới. Đối với TTHC, Văn phòng UBND TP.HCM sẽ tham mưu Chủ tịch UBND TP ban hành quyết định thủ tục nào chuyển bộ thủ tục do quận, huyện đang giải quyết về cấp sở; thủ tục nào chuyển về phường, xã. Điều thuận lợi là các bộ thủ tục đã được cấu hình trên hệ thống dùng chung của TP.HCM, khi bỏ cấp huyện thì trung tâm điều chỉnh lại đơn vị xử lý hồ sơ.

"Về kỹ thuật không khó, chỉ khó ở chỗ đào tạo con người vận hành hệ thống", bà Trinh nhận định, đồng thời cho biết Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM đang tập trung đào tạo để cán bộ, công chức (CBCC) vận hành thành thạo hệ thống. Đơn cử như công chức văn thư ở phường sẽ tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ thế nào, rồi hệ thống thông tin giải quyết TTHC do ai tiếp nhận, giải quyết theo từng lĩnh vực.

Thực hiện chỉ đạo của Bí thư Thành ủy TP.HCM về vận hành thử bộ máy phường, xã mới từ ngày 15.6, Trung tâm Chuyển đổi số sẽ tổ chức đào tạo sớm hơn để đảm bảo tiến độ. Đến nay, phương án bố trí công chức các quận, huyện cơ bản hoàn tất. Các quận, huyện sẽ gửi danh sách về để trung tâm cấu hình tài khoản vận hành thử hệ thống. Đơn cử như thủ tục cấp phép xây dựng hiện do phòng kinh tế, hạ tầng và đô thị quận giải quyết, sắp tới giao về UBND phường thì công chức lĩnh vực này sẽ được tập huấn cách vận hành hệ thống của phường. "Trung tâm sẽ kết hợp đào tạo trực tuyến, trực tiếp và thực hành hồ sơ thử nghiệm giả định để công chức thao tác nhuần nhuyễn", bà Trinh thông tin.

Đối với các hồ sơ nộp trong tháng 6.2025, khi kết thúc cấp huyện từ tháng 7.2025 thì hồ sơ sẽ chuyển cho sở, ngành hoặc cấp phường giải quyết. Bà Võ Thị Trung Trinh khẳng định chuyện này không khó, TP.HCM đã có kinh nghiệm khi sáp nhập sở. Cụ thể, từ đầu tháng 3.2025, nhiều hồ sơ nộp ở Sở TT-TT nhưng nhận kết quả ở Sở VH-TT, hay lý lịch tư pháp nộp ở Sở Tư pháp nhưng nhận kết quả tại Công an TP.HCM.

SẮP XẾP TRỤ SỞ, NHÂN SỰ RA SAO ?

Bà Nguyễn Thanh Xuân, Bí thư Quận ủy Q.3, cho biết toàn quận có 471 CBCC, quận đã sắp xếp cơ hữu về 3 phường mới là Xuân Hòa, Bàn Cờ và Nhiêu Lộc theo tinh thần chỉ đạo chung. Về trụ sở, quận đang quản lý 204 địa chỉ nhà đất, sắp tới sử dụng 177 địa chỉ tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, chức năng cho 3 phường mới, còn 27 địa chỉ dôi dư sẽ báo cáo phương án xử lý. Bên cạnh đó, quận sẽ lập hội đồng xét tuyển công chức đối với 28 trường hợp.

Liên quan đến tổ chức bộ máy phường mới, các quận đều xây dựng phương án nhân sự dự kiến đối với các chức danh lãnh đạo chủ chốt và phòng ban chuyên môn. Ở khu vực trung tâm, các quận từ hơn 10 phường khi sáp nhập còn 3 - 4 phường mới dẫn đến số lượng biên chế mỗi phường khá lớn, hầu hết đều hơn 100 người, cá biệt có phường hơn 200 biên chế. Đơn cử như Q.5 từ 10 phường giảm còn 3 phường: Chợ Quán, An Đông và Chợ Lớn, tổng biên chế phường mới đều hơn 200 người. Trong đó, P.An Đông nhiều nhất với 240 biên chế, trong đó có 41 cán bộ, quản lý, 23 cộng tác viên trật tự đô thị và 50 người hoạt động không chuyên trách.

Theo thống kê của Sở Nội vụ, khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, toàn TP.HCM có 5.562 người hoạt động không chuyên trách và 354 cộng tác viên đội quản lý trật tự đô thị sẽ kết thúc hoạt động. Bên cạnh đó, địa phương cũng phải giải quyết CBCC, viên chức và người lao động dôi dư sau sắp xếp tổ chức, bộ máy. Trước mắt, toàn bộ CBCC chuyển về công tác tại phường mới, cắt giảm về khung quy định chung theo lộ trình 5 năm, tương ứng 4%/năm.

Do số lượng CBCC làm việc tại các phường mới khá đông nên phần lớn đều phải sử dụng 2 - 3 trụ sở. Lý giải việc này, lãnh đạo các quận cho biết trụ sở phường cũ ở khu vực trung tâm được xây dựng để đáp ứng chỗ làm việc cho khoảng 30 - 40 người, nên khi gom lại phường mới sẽ không đủ chỗ cho bộ máy hơn 100 người. Trong khi đó, các phường nơi đặt trụ sở quận cũ có cơ sở vật chất rộng rãi thì tận dụng làm trụ sở phường mới. Như Q.Gò Vấp giảm từ 12 phường còn 6 phường thì chỉ P.Gò Vấp và P.An Hội Tây sử dụng một trụ sở, 4 phường còn lại như Hạnh Thông, An Nhơn, Thông Tây Hội, An Hội Đông đều phải dùng 2 trụ sở riêng biệt cho khối HĐND - UBND và khối Đảng - Mặt trận - đoàn thể.

Về việc sử dụng trụ sở, đất công, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được lưu ý khi bỏ cấp huyện, trụ sở quận, huyện nên ưu tiên sử dụng làm trường học và bệnh viện. Trong đó, trường học ưu tiên hơn cả vì phần lớn trường học tại TP.HCM có diện tích nhỏ, không đạt tiêu chí, học sinh thiếu chỗ vui chơi. "Trụ sở quận to như vậy, nếu chỉ làm trụ sở phường thì sử dụng không hết", ông Nguyễn Văn Được nhận định.