Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh dỡ bỏ trừng phạt với Syria

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/6 ký sắc lệnh hủy bỏ "tình trạng khẩn cấp quốc gia" áp dụng từ năm 2004, vốn là cơ sở pháp lý cho các biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với chính phủ Syria, bao gồm cả Ngân hàng Trung ương nước này.

Trong sắc lệnh, Nhà Trắng cho rằng Syria đã có "những chuyển biến tích cực" dưới thời Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa, trong đó có hàng loạt cải cách nhằm nâng cao minh bạch chính phủ và đổi mới toàn diện.

"Mỹ cam kết ủng hộ Syria ổn định, thống nhất và chung sống hòa bình trong nước cũng như với các nước láng giềng", ông Trump viết. "Một Syria thống nhất, không chứa chấp các tổ chức khủng bố và bảo đảm an ninh cho mọi cộng đồng tôn giáo và sắc tộc thiểu số, sẽ góp phần củng cố an ninh và thịnh vượng của cả khu vực".

Bộ Tài chính Mỹ sau đó thông báo đã loại 518 cá nhân và thực thể tại Syria khỏi danh sách trừng phạt. Washington vẫn giữ nguyên các lệnh trừng phạt nhắm vào nhiều cá nhân trong chính quyền cũ của Syria, bao gồm cựu tổng thống Bashar al-Assad.

Brad Smith, quan chức Bộ Tài chính phụ trách chế tài, cho biết động thái này sẽ giúp "chấm dứt tình trạng bị cô lập của Syria khỏi hệ thống tài chính quốc tế, tạo nền tảng cho thương mại toàn cầu và thu hút đầu tư từ các nước láng giềng cũng như từ Mỹ".

Ông Trump lần đầu thông báo về việc dỡ bỏ trừng phạt Syria trong chuyến công du Trung Đông hồi tháng 5, sau nỗ lực vận động ngoại giao từ Arab Saudi và Thổ Nhĩ Kỳ.

Giới quan sát nhận định động thái này sẽ mở đường cho Syria tái hòa nhập nền kinh tế toàn cầu, sau gần hai thập kỷ bị phương Tây cô lập. Ngoại trưởng Syria Assaad al-Shibani gọi ngày 30/6 là "bước ngoặt lớn" đối với lịch sử đất nước.

Ông nhận định các lệnh trừng phạt từ Mỹ là một trong những rào cản lớn nhất đối với mục tiêu phục hồi kinh tế, tái thiết và phát triển đất nước của chính quyền Tổng thống Sharaa. Quyết định của Tổng thống Trump cũng tạo điều kiện thuận lợi cho người Syria đang tị nạn ở nước ngoài có thể "trở về quê hương trong danh dự".

Một số quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump còn cho rằng việc dỡ bỏ trừng phạt sẽ khuyến khích Israel đẩy mạnh đàm phán với Syria. Truyền thông Trung Đông cuối tuần qua đưa tin Syria và Israel đang khởi động đối thoại, hướng đến thỏa thuận hòa bình và bình thường hóa quan hệ theo mô hình Hiệp định Abraham do Mỹ bảo trợ.

Dù đã được gỡ trừng phạt kinh tế, Syria còn nằm trong danh sách "quốc gia tài trợ khủng bố" của Mỹ, khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại hệ lụy pháp lý. Giới chức Mỹ cho biết quá trình loại Syria khỏi danh sách này có thể cần thêm thời gian. Washington kiên quyết yêu cầu Syria phải cải thiện tình hình nhân quyền và bảo vệ người thiểu số trước khi quan hệ song phương có thêm bước tiến.

Thanh Danh (Theo AFP, Al Jazeera)