Tổng thống Mỹ Donald Trump đối mặt thách thức kép

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đứng trước áp lực hoàn thành hai tham vọng đối nội lẫn đối ngoại: Thúc đẩy Hạ viện thông qua dự luật cắt giảm thuế và đạt tiến triển trong đàm phán hòa bình Ukraine.

Trong tuần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đối mặt với hai thách thức về đối nội lẫn đối ngoại, theo CNN.

Ông đang thúc ép đảng Cộng hòa tại Hạ viện nhằm thông qua “dự luật lớn, đẹp” liên quan tới các ưu tiên hàng đầu của Nhà Trắng, đồng thời loay hoay với tiến trình hòa bình trong xung đột Ukraine.

Xung đột Nga - Ukraine

Đây là thời điểm quan trọng cho nỗ lực đạt được thỏa thuận hòa bình tại Ukraine của ông Trump, đặc biệt khi vị tổng thống đã hứa hẹn nhiều điều nhưng cho tới nay chưa thực hiện được bao nhiêu.

Gần đây, có những dấu hiệu cho thấy Nhà Trắng đang ngày càng nản lòng. Phó tổng thống Mỹ JD Vance - người từng chỉ trích trực diện ông Zelensky tại Phòng Bầu dục hồi tháng 2 - đã gặp nhà lãnh đạo Ukraine tại Rome vào cuối tuần qua, vài ngày sau khi cảnh báo Nga “đang đòi hỏi quá nhiều”.

Vào tuần trước, phái đoàn Nga - Ukraine đã đàm phán trực tiếp lần đầu tiên sau gần 3 năm tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phớt lờ đề xuất gặp mặt trực tiếp của người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Sau đó, ông Trump tuyên bố tiến trình hòa bình sẽ không có tiến triển cho đến khi chính ông ngồi cùng nhà lãnh đạo Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Phó tổng thống Mỹ JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio tại Rome hôm 18/5. Ảnh: Ukrainian Presidential Press Service.

Do đó, cuộc điện đàm vào ngày 19/5 chính là phép thử cho mức độ uy tín và chân thành, cũng như sẵn sàng gây áp lực lên Nga của ông chủ Nhà Trắng trong đàm phán về Ukraine. CNN nhận định ông Trump luôn tin rằng chỉ có mình mới có thể tác động đến ông Putin, đồng thời thường xuyên “thanh minh” cho hành động của Nga. Đặc phái viên tổng thống Steve Witkoff đôi khi cũng gặp mặt ông Putin để tìm kiếm và củng cố lập trường của Nga trong xung đột.

Đàm phán đi vào ngõ cụt chính là lúc chờ đợi xem ông Trump có thể tạo ra khác biệt như bản thân luôn tuyên bố. Ví dụ, nếu ông Trump thẳng thắn đe dọa về lệnh trừng phạt mới hoặc đề nghị cung cấp lô vũ khí mới cho Ukraine, có lẽ Nga sẽ phải thay đổi tính toán chiến thuật hoặc nhượng bộ một chút.

Tuy nhiên, ý tưởng Nga đột ngột chấp nhận mọi yêu cầu chỉ vì ông Trump là điều khó xảy ra. Ngay cả khi Nga đồng ý tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Ukraine như ông Trump mong muốn từ lâu, đây sẽ chỉ là khởi đầu cho một quá trình dài khác.

Cuộc chiến tại Hạ viện

Ông Trump đang khát khao một dự luật “lớn và đẹp” nhằm thúc đẩy những cải cách chính sách của chính phủ. Dự luật gồm cắt giảm chi tiêu ít nhất 1.500 tỷ USD để bù đắp vào các đợt cắt giảm thuế từ nhiệm kỳ đầu tiên, đồng thời hiện thực hóa cam kết trong chiến dịch tranh cử như miễn thuế thu nhập từ tiền boa và tiền làm thêm giờ và tăng mức khấu trừ tiêu chuẩn. Dự luật đẩy mạnh chương trình đóng tàu trong bối cảnh cạnh tranh leo thang với Trung Quốc và đặt cọc cho hệ thống phòng thủ tên lửa "Vòm Vàng" trong không gian, trong khi hệ thống kiểm soát không lưu đang quá tải sẽ nhận được hàng tỷ USD để nâng cấp. Dự luật cũng đổ tiền vào an ninh biên giới và các cơ sở giam giữ để hỗ trợ kế hoạch nhập cư cứng rắn.Tuy nhiên, đi kèm dự luật này là cái giá rất đắt, thậm chí định hình cục diện chính trị trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026 tới. Dự luật sẽ siết chặt chi tiêu và áp đặt những giới hạn mới lên chương trình Medicaid và hỗ trợ lương thực liên bang. Đáng lo ngại hơn, theo một số nhà phân tích, dù phần lớn người nộp thuế được hưởng lợi từ các ưu đãi thuế, những lợi ích đó có thể bị xói mòn bởi tình trạng giá cả leo thang do chiến tranh thương mại khơi mào bởi ông Trump. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson. Ảnh: Reuters. Ngoài ra, nhiều chuyên gia cho biết một số điều khoản của dự luật, như cắt giảm thuế mạnh tay và tăng chi tiêu quốc phòng, sẽ làm trầm trọng thêm tình hình tài chính quốc gia. Ủy ban về Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm nhận thấy dự luật sẽ khiến nợ quốc gia tăng thêm từ 3.300 tỷ USD đến 5.200 tỷ USD trong thập niên tới. Và giới phê bình chỉ ra việc cắt giảm thuế trong nhiệm kỳ đầu tiển của ông Trump đã khiến thâm hụt ngân sách tăng vọt.Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent khẳng định dự luật sẽ tạo đủ hoạt động kinh tế để xoa dịu những lo ngại này. Tuy nhiên, đảng Dân chủ, vốn tìm kiếm khe hở để tấn công chính quyền mới, đang tập trung vào điều khoản về Medicaid. Thượng nghị sĩ Chris Murphy chỉ trích dự luật là "thảm họa tuyệt đối" tước đoạt dịch vụ chăm sóc sức khỏe của nhóm nghèo khó nhất. “Chúng tôi đang cản đường cuộc chuyển giao tài sản lớn nhất từ người nghèo và tầng lớp trung lưu sang nhóm giàu có trong lịch sử đất nước”, ông nói. Tuy nhiên, do đảng Cộng hòa kiểm soát lưỡng viện, đảng Dân chủ gần như không nắm quyền lực nào trong tay để ngăn chặn dự luật này.Trong khi đó, những hệ lụy từ dự luật đang đè nặng lên đa số mong manh của đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã tìm ra giải pháp tạm thời xoa dịu những người theo đường lối cứng rắn, và dự luật đã được Ủy ban Ngân sách Hạ viện thông qua vào ngày 18/5 sau cuối tuần đàm phán căng thẳng.Nhưng dự luật này còn nhiều rào cản lớn khác trước khi toàn thể Hạ viện bỏ phiếu. Những thay đổi làm hài lòng nhóm bảo thủ có thể khiến những thành viên ôn hòa, phụ thuộc vào cử tri dao động, tức giận.Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước MỹMục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.