Tổng giám đốc VRG Lê Thanh Hưng: Chuyển đổi xanh là 'chìa khóa' vươn tầm thế giới

Dù phải đối mặt với những thách thức về vốn, con người và đồng bộ hóa hệ thống, người đứng đầu Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) khẳng định chuyển đổi xanh và phát triển bền vững là khoản đầu tư chiến lược để định vị lại thương hiệu.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Thanh Hưng - tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) - cho biết: Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững đang là xu thế tất yếu, và là thước đo năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên trường quốc tế.

Từ tầm nhìn đến lộ trình hành động

* Thưa ông, đâu là động lực nội tại thúc đẩy VRG quyết tâm theo đuổi con đường tăng trưởng xanh?

- Ông Lê Thanh Hưng: Chúng tôi nhận ra rằng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững thì không thể chỉ chăm chăm vào lợi nhuận. Phát triển phải đi cùng bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống người lao động và đóng góp cho cộng đồng.

VRG hiện hoạt động ở 6 lĩnh vực chính: trồng, chăm sóc và chế biến cao su; chế biến gỗ; sản phẩm công nghiệp từ cao su; khu công nghiệp; nông nghiệp công nghệ cao; và năng lượng sạch - tái tạo. Chúng tôi muốn các lĩnh vực này gắn kết thành chuỗi tuần hoàn, tối ưu hóa từ vườn cây đến thành phẩm để giảm phát thải carbon.

Cây cao su là cây đa mục tiêu - vừa hấp thụ carbon vừa bảo vệ môi trường. Sản phẩm từ cao su thiên nhiên sẽ thân thiện hơn, có thể phân hủy sinh học hoặc tái chế. Gỗ cao su không bỏ phí, được chế biến thành đồ dùng hoặc năng lượng tái tạo như biochar. Chúng tôi sẽ ứng dụng công nghệ để tiết kiệm tài nguyên, đặc biệt là nước và năng lượng.

Ngoài ra chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các chương trình an sinh xã hội, góp phần cải thiện đời sống của bà con vùng trồng cao su, đặc biệt là các khu vực dân tộc thiểu số, biến những vườn cao su không chỉ là nguồn sinh kế mà còn là nơi gắn kết cộng đồng.

* Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về lộ trình và những thách thức mà VRG đang đối mặt khi triển khai chiến lược này?

- Ông Lê Thanh Hưng: Chiến lược đến năm 2030 của chúng tôi không chỉ là mục tiêu, mà là một lộ trình hành động cụ thể, đồng bộ trên toàn hệ thống. Chúng tôi xác định lộ trình này sẽ diễn ra theo ba bước chính.

Đầu tiên là giai đoạn nền móng và chuẩn bị. VRG tập trung hoàn thiện chính sách, quy chuẩn về tăng trưởng xanh, đồng thời thí điểm ở các đơn vị chủ chốt để rút kinh nghiệm. Đây là giai đoạn đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực.

Sau khi có những mô hình thành công, chúng tôi sẽ bước vào giai đoạn tăng tốc, nhân rộng đồng bộ trên toàn hệ thống. Mọi đơn vị, từ trồng trọt đến nhà máy, đều phải áp dụng tiêu chuẩn sản xuất xanh, tối ưu hóa quy trình và dữ liệu. Cuối cùng là giai đoạn hoàn thiện, củng cố vị thế như một tập đoàn hàng đầu thế giới về cao su bền vững.

Tất nhiên để hiện thực hóa lộ trình này, chúng tôi lường trước bốn thách thức lớn. Thứ nhất là bài toán về vốn để đầu tư cho công nghệ xanh, hiện đại. Thứ hai là việc thay đổi tư duy, thói quen sản xuất của hàng chục nghìn người lao động, đây là một thách thức không hề nhỏ.

Thứ ba là vấn đề đồng bộ hóa trên một hệ thống khổng lồ, đa ngành, đa vùng miền. Và cuối cùng là áp lực từ thị trường với các tiêu chuẩn xanh, truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe.

Minh bạch chỉ số xanh

* Ông có thể chia sẻ sâu hơn về hiệu quả và kế hoạch nhân rộng các mô hình kinh tế tuần hoàn để giải quyết chất thải và tạo ra giá trị mới không?

- Ông Lê Thanh Hưng: Kinh tế tuần hoàn không chỉ là một khái niệm, mà là một hướng đi chiến lược mà VRG đã và đang triển khai rất hiệu quả. Sáng kiến này đã giúp chúng tôi giải quyết triệt để vấn đề chất thải, giảm thiểu ô nhiễm và giảm áp lực về chi phí xử lý.

Về mặt kinh tế, kinh tế tuần hoàn đã tạo ra một chuỗi giá trị mới ngay trong nội bộ tập đoàn, như có thể tự sản xuất phân bón hữu cơ từ chính "chất thải" trong quá trình sản xuất để bón lại cho cây. Điều này giúp giảm chi phí đầu vào, tăng hiệu quả sản xuất và tạo ra một nguồn thu nhập mới từ sản phẩm phân bón này.

Bên cạnh đó chúng tôi cũng đã, đang nghiên cứu và phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn khác như tái sử dụng nước thải sau khi xử lý đạt chuẩn; dùng gỗ cao su làm chất đốt sinh học cho các nhà máy. Đến thời điểm hiện nay, hầu như toàn bộ các nhà máy chế biến cao su của chúng tôi đều sử dụng lò sấy bằng nhiên liệu biomass, thay vì sử dụng dầu DO.

Bằng cách này chúng tôi sẽ giải quyết triệt để vấn đề chất thải, biến chúng thành nguồn tài nguyên và tạo ra những chuỗi giá trị mới, mang lại lợi ích kép về cả kinh tế lẫn môi trường, đồng thời củng cố vững chắc nền móng cho sự phát triển bền vững của VRG.

* VRG đang xây dựng hệ thống đo lường, giám sát và công bố thông tin về các chỉ số "xanh" ra sao?

- Ông Lê Thanh Hưng: Trong bối cảnh hiện nay, việc minh bạch và đáng tin cậy trong các chỉ số phát triển bền vững (ESG) không chỉ là yêu cầu, mà còn là thước đo uy tín của một doanh nghiệp. VRG hoàn toàn ý thức được điều này và đang xây dựng một chiến lược bài bản để giải quyết.

Để đảm bảo các chỉ số "xanh" của VRG là chính xác và đáng tin cậy, chúng tôi tập trung vào ba trụ cột chính.

Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như GRI (Global Reporting Initiative) giúp chúng tôi có một hệ thống đo lường, phân loại dữ liệu một cách nhất quán, có thể so sánh được với các doanh nghiệp hàng đầu trong khu vực và trên thế giới.