Tổng Bí thư: 'Chúng ta đã làm được những việc có thể coi là kỳ tích'

Nhìn lại nhiệm kỳ khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định nhiều chủ trương lớn được thể chế hóa, nhiều điểm nghẽn được tháo gỡ, nhiều quyết sách mang tính đột phá được triển khai. Chúng ta đã làm được những việc có thể coi là kỳ tích.

Sáng 5.11, Hội nghị Trung ương 14 khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì, phát biểu khai mạc hội nghị.

Trong phát biểu khai mạc, về báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng khóa XIII trình Đại hội XIV của Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, ngay sau Đại hội XIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã khẩn trương lãnh đạo, chỉ đạo việc nghiên cứu, quán triệt và triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết đại hội với nhiều cách làm mới, bài bản, khoa học và hiệu quả.

Kịp thời xem xét, cho chủ trương xử lý nhiều vấn đề khó, phức tạp, tồn đọng, kéo dài, khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước, đặc biệt là phát triển kinh tế - xã hội.

Lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, an ninh, đối ngoại; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị. Thực hiện nghiêm các nguyên tắc của Đảng, không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo và phong cách, lề lối làm việc...

Tổng Bí thư nhấn mạnh, nhìn lại nhiệm kỳ XIII, chúng ta đã giữ vững định hướng chiến lược; kiên trì xây dựng, chỉnh đốn Đảng; thúc đẩy hoàn thiện thể chế; kiên định ổn định vĩ mô; đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; củng cố quốc phòng - an ninh; mở rộng đối ngoại và hội nhập sâu rộng.

Nhiều chủ trương lớn được thể chế hóa, nhiều điểm nghẽn được tháo gỡ, nhiều quyết sách mang tính đột phá được triển khai. "Chúng ta đã làm được những việc có thể coi là kỳ tích", Tổng Bí thư nêu rõ.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cho biết, với tinh thần tự soi, tự sửa, các ủy viên Trung ương cũng cần đóng góp ý kiến để Trung ương khóa XIV khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Cụ thể như một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai chưa đồng đều; phân cấp, phân quyền chưa thật thông suốt, liên thông dọc - ngang chưa nhịp nhàng, trách nhiệm giải trình có nơi chưa rõ ràng; tổ chức bộ máy có nơi tinh gọn nhưng chưa đi đôi với nâng cao hiệu lực, hiệu quả.

Cùng đó, Tổng Bí thư cũng chỉ rõ, các "điểm nghẽn" về đất đai, thị trường vốn, lao động có kỹ năng... xử lý chưa dứt điểm; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đạt nhiều kết quả nhưng công tác phòng ngừa từ sớm, từ xa cần quyết liệt hơn; truyền thông chính sách chưa đạt yêu cầu "đúng - đủ - kịp thời", niềm tin công chúng có lúc, có nơi bị thử thách.

"Đòn bẩy" quyết định để hệ thống chính trị tinh gọn - minh bạch - hiệu quả

Về sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18 khóa XII, Tổng Bí thư nhấn mạnh, sau 8 năm thực hiện Nghị quyết 18, nhất là giai đoạn từ năm 2024 đến nay, chúng ta đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Bộ máy trong toàn hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương, đã được sắp xếp tinh gọn hơn, rõ chức năng, rõ trách nhiệm, giảm tầng nấc trung gian; tinh giản biên chế gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Hoạt động của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ngày càng hiệu lực, hiệu quả.

Việc triển khai nghiêm túc những bài học kinh nghiệm từ tổng kết Nghị quyết 18 có ý nghĩa then chốt để chuyển hệ thống chính trị từ "cồng kềnh - phân tán" sang tinh gọn - liên thông - hiệu lực - hiệu quả, nhất là khi chúng ta tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và mở ra không gian phát triển mới sau sắp xếp địa giới hành chính cấp tỉnh, cấp xã.

Đây là điều kiện nền tảng để giữ vững ổn định, phát triển, bảo đảm quản trị quốc gia hiện đại, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững, nâng chất lượng sống của nhân dân, hướng tới mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", quốc gia hùng cường, thịnh vượng, trường tồn.

Về ý nghĩa, tổng kết cho thấy phải chuyển từ tư duy "quản lý theo đầu mối hành chính" sang "quản trị theo chức năng - kết quả"; giảm tầng nấc trung gian, làm rõ thẩm quyền và trách nhiệm, "một việc - một cơ quan chủ trì - một người chịu trách nhiệm", gắn phân cấp mạnh với cơ chế kiểm soát quyền lực minh bạch.

Về tầm quan trọng, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp giúp cấp tỉnh tập trung chiến lược, quy hoạch, điều phối liên vùng và các dịch vụ công cấp độ cao, trong khi xã bám dân, giải quyết nhanh nhu cầu hàng ngày; khi ranh giới hành chính được sắp xếp lại, ta có cơ hội tái cấu trúc mạng lưới đô thị - nông thôn, hình thành các cực tăng trưởng, hành lang kinh tế, khai thác quy mô thị trường lớn hơn và giảm chi phí giao dịch cho doanh nghiệp, người dân.

Về giá trị thực tiễn, những bài học đã kiểm chứng gồm: chuẩn hóa quy trình và dữ liệu, liên thông cơ sở dữ liệu quốc gia, vận hành "một cửa - một chuẩn - một lần khai", đo lường bằng sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp. 

Làm được như vậy, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và không gian phát triển mới sẽ trở thành đòn bẩy thể chế, chuyển nguồn lực thành động lực, đưa tiềm năng thành tăng trưởng cao và bền vững, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu 100 năm trong một trật tự khu vực và thế giới đầy biến động.

Để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phát huy hiệu quả tối đa, theo Tổng Bí thư, cần bảo đảm tính liên thông, bổ trợ của chính quyền 3 cấp (Trung ương - tỉnh, thành phố - xã, phường) theo 3 trục: thể chế - nguồn lực - dữ liệu. Trong cấu trúc liên thông ấy, chính quyền Trung ương giữ vai trò điều hành, kiến tạo và bảo đảm thống nhất trên toàn hệ thống.

Khi 3 cấp chính quyền vận hành như một chỉnh thể, Trung ương kiến tạo chuẩn mực và điều phối liên vùng; cấp tỉnh tổ chức chiến lược, phân bổ nguồn lực, giám sát kết quả; cấp cơ sở phục vụ trực tiếp, giải quyết nhanh và phản hồi dữ liệu thực tế, thì mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định, thúc đẩy tăng trưởng nhanh nhưng bền vững, nâng cao phúc lợi, sẽ có nền tảng vững chắc.

"Kết lại, triển khai bài học kinh nghiệm của Nghị quyết 18 theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, liên thông 3 cấp, với Trung ương làm "kiến trúc sư thể chế" sẽ là "đòn bẩy" quyết định để hệ thống chính trị tinh gọn - minh bạch - hiệu quả, qua đó đưa đất nước tiến nhanh, vững chắc tới hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc", Tổng Bí thư nhấn mạnh.