Thượng viện Mỹ vất vả với dự luật của Tổng thống Trump

Trong lúc các thượng nghị sĩ Mỹ tất bật thương thuyết nhằm thông qua dự luật gây tranh cãi của Tổng thống Donald Trump, tỉ phú Elon Musk đe dọa sẽ khiến những nghị sĩ ủng hộ dự luật mất ghế trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn dự luật "One Big Beautiful Bill" (tạm dịch: "Đạo luật to lớn đẹp đẽ", viết tắt OBBB) sẽ qua hết ải lưỡng viện Quốc hội Mỹ vào ngày 4.7. Và phiên bản được thông qua tại thượng viện dự kiến sẽ quay lại hạ viện để bỏ phiếu hôm 2.7.

Cuộc bỏ phiếu marathon

Thượng viện Mỹ đã khởi động cuộc bỏ phiếu marathon từ ngày 30.6 (giờ Washington D.C) và kéo dài đến rạng sáng hôm sau. Trong quá trình này, các thượng nghị sĩ không bị hạn chế đưa ra những đề xuất điều chỉnh trước khi dự luật đến ngưỡng cuối cùng là bỏ phiếu, theo AFP.

Sau nửa đêm 30.6, khi phiên bỏ phiếu kéo dài liên tục hơn 17 giờ, Thủ lĩnh đa số tại Thượng viện John Thune nói với cánh báo chí đang chờ tin rằng ông hy vọng cuộc bỏ phiếu đã chuyển sang giai đoạn về đích, và chưa rõ kết quả cuối cùng sẽ theo chiều hướng nào.

Báo USA Today phân tích rằng phe Cộng hòa có thể cầm cự để mất tối đa 3 phiếu cho cả lưỡng viện. Tại Thượng viện, phe Cộng hòa giữ thế đa số 53-47 nhưng đối mặt phe Dân chủ vô cùng đoàn kết và sự "đào ngũ" của ít nhất 2 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa. Nếu Thượng viện thành công phê chuẩn, dự luật sẽ quay lại Hạ viện, nơi phiên bỏ phiếu được lên kế hoạch từ ngày 2.7.

Hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa là ông Rand Paul (bang Kentucky) và ông Thom Tillis (bang Bắc Carolina) đã bỏ phiếu chống lại dự luật. Nếu có thành viên thứ ba phản đối, Phó tổng thống Mỹ JD Vance phải bỏ phiếu quyết định. Còn trong trường hợp con số phản đối lên đến 4 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, dự luật sẽ phá sản.

Khẩu chiến giữa Tổng thống Trump và ông Musk

Trong lúc các thành viên thượng viện làm việc không ngơi nghỉ, Tổng thống Trump liên tục đăng nội dung trên mạng xã hội Truth Social, gọi OBBB "có lẽ là dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu vĩ đại và quan trọng nhất trong lịch sử Mỹ", và nhấn mạnh nếu dự luật không được thông qua, điều này đồng nghĩa dân Mỹ sẽ đối mặt khoản thuế tăng đến 68%, cao nhất trong lịch sử.

Chủ nhân Nhà Trắng cũng chỉ trích dữ dội ông Musk, người đóng góp nhiều nhất cho chiến dịch tranh cử của ông Trump hồi năm ngoái trước khi kịch liệt phản đối OBBB. "Ông Musk có lẽ là người đến nay đã nhận được nhiều trợ cấp nhất trong lịch sử, và nếu không có những khoản này, ông ấy có lẽ phải đóng các cửa hàng và quay về quê hương Nam Phi", Tổng thống Trump viết trên Truth Social. Ông Musk hiện là Tổng giám đốc Tesla, công ty sản xuất ô tô điện.

Đáp trả, ông Musk cảnh báo sẽ dốc sức ủng hộ các ứng viên trong cuộc chiến đoạt ghế nghị viện Mỹ vào giữa kỳ. "(Những người bỏ phiếu thuận) Họ sẽ thất bại trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm sau như thể đó là điều cuối cùng tôi có thể làm trên trái đất này", tỉ phú Mỹ gốc Nam Phi nhấn mạnh.

Các thượng nghị sĩ chuẩn bị tái tranh cử trong năm sau lại bị chia rẽ bởi nhiều điều khoản, trong đó có việc xóa sổ khoảng 1.000 tỉ USD khỏi chương trình trợ cấp y tế Medicaid. Reuters dẫn kết quả phân tích của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ hôm 30.6 dự báo phiên bản dự luật của Thượng viện sẽ khiến nợ công tăng thêm hơn 3.300 tỉ USD trong 10 năm tới, cao hơn 800 tỉ USD so với phiên bản của Hạ viện. Còn theo các cuộc nghiên cứu độc lập, OBBB cuối cùng sẽ mở đường cho tiến trình tái phân bổ của cải từ nhóm 10% nghèo nhất nước sang nhóm giàu nhất của Mỹ.