Trật khớp chuỗi xương con là tình trạng ba xương nhỏ trong tai giữa (xương búa, xương đe và xương bàn đạp) bị tách rời khỏi vị trí ban đầu, gián đoạn quá trình truyền rung động âm thanh từ màng nhĩ đến tai trong.
Ngay sau khi ngã, anh Hải đau nhói ở tai phải, ù tai, nghe kém kèm chảy dịch, 7 ngày sau không bớt nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám.
Kết quả nội soi thấy màng nhĩ của anh Hải thủng 1/4 trước dưới. Đo thính lực và chụp CT phát hiện một phần xương búa gián đoạn (tách khỏi) màng nhĩ, nghe kém hỗn hợp độ ba hướng dẫn truyền (gián đoạn chuỗi xương con). ThS.BS.CKII Phạm Thái Duy, Trung tâm Tai Mũi Họng, chẩn đoán người bệnh thủng nhĩ do chấn thương kèm trật khớp chuỗi xương con.
Về cơ chế, bác sĩ giải thích khi ngã, vùng tai anh Hải đập mạnh xuống sàn, va chạm đột ngột tạo ra sóng áp lực lớn truyền qua ống tai ngoài, dồn trực tiếp lên màng nhĩ. Áp suất trong ống tai ngoài tăng khiến vòi eustache (có nhiệm vụ cân bằng áp suất hai bên màng nhĩ) không kịp mở ra để điều hòa áp suất trong tai giữa. Khi chênh lệch áp suất vượt quá khả năng đàn hồi của màng nhĩ dẫn đến rách, thủng màng nhĩ. Ngoài sóng áp lực làm thủng màng nhĩ, lực cơ học còn truyền sâu vào hòm nhĩ, nơi có chuỗi xương con. Xương búa vốn bám và di chuyển cùng màng nhĩ, khi bị chấn động mạnh, lực kéo căng vượt quá độ đàn hồi của mô sợi màng nhĩ khiến cán xương búa trật khỏi điểm bám với màng nhĩ gây mất thính lực.
Tình trạng đáng lo ngại là nhiều năm nay tai trái của anh Hải bị viêm tai xương chũm nên thính lực giảm. Nay tai phải bị chấn thương, nguy cơ mất thính lực cao ở cả hai tai. Bác sĩ Duy chỉ định người bệnh phẫu thuật chỉnh hình tai phải và vá nhĩ, bảo tồn tối đa thính lực. Lý do là màng nhĩ thủng do chấn thương hoặc thay đổi áp suất lớn có thể tự lành, sức nghe dễ hồi phục. Tuy nhiên nếu thủng nhĩ kèm theo trật khớp chuỗi xương con trong tai giữa, tình trạng nghe kém sẽ không cải thiện dù màng nhĩ đã lành.
"Nếu không phẫu thuật để tái lập chuỗi truyền âm, nguy cơ cao mất hoàn toàn thính lực", bác sĩ Duy giải thích.
Bệnh nhân được phẫu thuật gỡ mô xơ dính, chỉnh hình xương búa khớp vào màng nhĩ, sau đó lấy mảnh ghép từ sụn của màng sụn nắp tai đặt vào lỗ thủng, cố định mảnh ghép.
Hậu phẫu, sức khỏe người bệnh ổn định, xuất viện sau một ngày. Khi tái khám, màng nhĩ kín, tai khô, vết mổ lành thương tốt, thính lực cải thiện tốt.
Theo bác sĩ Duy, trật khớp chuỗi xương con ít gặp vì các xương này rất nhỏ và được cố định bên trong tai giữa. Triệu chứng trật khớp chuỗi xương con gồm mất thính lực, ù tai, chóng mặt, liệt mặt... Thủng màng nhĩ do chấn thương thường gây đau nhói đột ngột, ù tai, nghe kém, cảm giác đau nhức sâu trong tai, chảy máu tai, chóng mặt nếu có tổn thương đến hệ thống tiền đình ốc tai.
Bác sĩ khuyến cáo người có triệu chứng bất thường sau chấn thương va chạm vùng tai nên đi khám bác sĩ Tai Mũi Họng càng sớm càng tốt. Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, các môn thể thao mạo hiểm để tránh chấn thương.
Uyên Trinh
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh tai mũi họng tại đây để bác sĩ giải đáp |