Ăn thuần chay giúp chúng ta trẻ lâu hơn

Cuốn sách này mang đến những kiến thức bổ ích về dinh dưỡng, giúp người đọc xây dựng chế độ ăn hợp lý, từ đó giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Ăn nhiều rau và trái cây rất tốt cho sức khỏe. Ảnh minh họa: PNO.

“Chay - mặn phối hợp” là một trong những từ có ít lượng thông tin nhất. Ai mà không từng ăn cả rau cả thịt chứ, trừ khi bạn nằm trong chưa đến 1% người ăn thuần chay (vegan).

Chính bởi lẽ đó, nó cũng là một trong những từ có ảnh hưởng sâu rộng nhất vì ngoài hiệu quả trực tiếp là khuyến khích mọi người chấp nhận hiện trạng thì không cần tạo bất kỳ thay đổi nào.

Kết quả của việc không thay đổi là chúng ta ngày càng có nhiều bệnh nhân, và nhiều bệnh viện được xây dựng hơn. Vì những căn bệnh thời hiện đại hầu hết đều do ăn uống mà ra.

Bất kể là chương trình dưỡng sinh hay giảng viên cộng đồng, bất kể là chuyên gia dinh dưỡng hay quần chúng đang hóng hớt, sự kết hợp chay - mặn luôn thường trực trên miệng. Ở Mỹ cũng như vậy, chỉ là họ không có tiếng nói mấy thôi.

Năm ngoái, trên bục phát biểu tại cuộc họp thường niên về y học và dinh dưỡng quốc tế được tổ chức tại Washington, một chuyên gia dinh dưỡng có thâm niên đã giới thiệu một nghiên cứu chống lão hóa. Bà đã thực hiện nghiên cứu phân tích rất toàn diện về từng chất dinh dưỡng một. Tất nhiên, bà phát hiện ra rằng càng ăn chay thì càng có lợi trong việc chống lão hóa.

Nhưng khi nhìn kỹ thiết kế thực đơn của bà, thịt gà bỗng nhiên lọt vào trong tầm mắt, dù chỉ chiếm một tỷ lệ cực kỳ nhỏ mà thôi. Buổi sau, tôi đến trước và hỏi bà có cơ sở nào để thêm thịt gà vào thực đơn không. Bà ấy bắt đầu ấp úng và lảng tránh. Đến cuối cùng, tôi phát hiện không có nguyên nhân khoa học nào cả, chỉ là thêm vào theo thói quen.

Điều nghiêm khắc nhất của nghiên cứu khoa học kỹ thuật là để thói quen ăn uống cá nhân làm ảnh hưởng, chưa kể đến cuộc sống hàng ngày. Công việc và cuộc sống của chúng ta thường bị ảnh hưởng bởi cách nhìn hoặc sở thích không được chứng minh bằng số liệu. Đây chính là “coi đó là chuyện đương nhiên”.

Theo Bách khoa toàn thư Baidu: “Nếu dựa vào điều mà bạn ‘coi là chuyện đương nhiên’, kết luận (phán đoán) mà bạn nhận được sẽ là sai lầm liên miên. Điều này cực kỳ nguy hại đối với nghiên cứu khoa học…

Chúng ta buộc phải loại bỏ những phương thức tư duy sai lầm này, sử dụng logic kết hợp với khoa học tự nhiên, khoa học xã hội cho tư duy khoa học. Có như vậy, chúng ta mới có thể rút ra kết luận chính xác. Bằng không, cho dù chân lý ở ngay trước mắt, chúng ta cũng sẽ không nhận ra”.

Trên thực tế, những người chủ trương kết hợp chay - mặn cũng có logic của họ: thức ăn mặn cung cấp một số chất dinh dưỡng, thức ăn chay cung cấp một số chất dinh dưỡng khác, phối hợp với nhau có phải là đầy đủ dinh dưỡng không?

Theo logic này, tôi cũng có thể nói: Trong thức ăn mặn có một số chất độc, trong thức ăn chay cũng có một số chất độc khác, kết hợp lại có phải là càng độc hơn không?

Vì vậy, “coi là chuyện đương nhiên” không thể có được kết luận khách quan, điều cần làm là đi sâu phân tích xem rốt cuộc trong cơ cấu khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta kết hợp đồ chay nào và đồ mặn nào. Những món đó có lợi cho sức khỏe hay không.

Thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể cung cấp cái gì? Carbohydrate, protein, chất béo không bão hòa; vitamin, khoáng chất; chất xơ; chất chống oxy hóa, hóa chất thực vật… Những chất dinh dưỡng quan trọng nhất này có thể được cung cấp bởi thực phẩm có nguồn gốc thực vật.

Thực phẩm có nguồn gốc động vật có thể phối hợp với cái gì?

Cholesterol: Làm tắc nghẽn mạch máu của chúng ta… Chất béo bão hòa/chất béo chuyển hóa (trans fat): gây ra bệnh đái tháo đường, béo phì, các bệnh tim mạch và mạch máu não, hội chứng rò rỉ ruột…

Protein động vật: thúc đẩy ung thư, tụt canxi, sỏi thận… nội tiết tố, chất kháng sinh…

Vitamin B₁₂, vitamin D và axit béo không bão hòa ω-3 (omega 3) rất quan trọng đối với sức khỏe nhưng chế độ ăn uống toàn thực vật có tính khoa học và hợp lý hoàn toàn có thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu của chúng ta.

Theo quan điểm này, thực phẩm có nguồn gốc động vật không nên phối hợp với bất cứ chất dinh dưỡng nào mà thực phẩm có nguồn gốc thực vật cung cấp; phối hợp tạo ra độc.