Thứ trưởng Bộ Công Thương: Sẽ truy vết sữa bột nhập khẩu

Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết sẽ áp dụng quy chuẩn nghiêm ngặt và truy vết sữa bột nhập khẩu nhằm bảo vệ thị trường minh bạch, hỗ trợ sản xuất sữa trong nước.

Bộ Công Thương sẽ ban hành quy chuẩn nghiêm ngặt đối với sữa bột nhập khẩu, kiểm soát chặt nguyên liệu ngay từ khâu hải quan. Ảnh minh họa: Kid Plaza.

Ngày 12/8, Bộ Công Thương phối hợp với Hiệp hội Sữa Việt Nam tổ chức hội thảo phát triển ngành sữa nội địa, với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, nhà khoa học và chuyên gia chăn nuôi.

Chia sẻ tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho rằng việc xây dựng chiến lược ngành sữa lúc này là cần thiết để thống nhất nhận thức, mục tiêu và giải pháp, từ đó đồng bộ hóa sự phát triển trong tương lai.

Sẽ truy vết sữa bột nhập khẩu

Ông nhấn mạnh ngành sữa đóng vai trò đặc biệt vì liên quan trực tiếp đến dinh dưỡng và sức khỏe con người, trong khi số lượng đàn bò cả nước nhiều năm qua gần như không tăng, chỉ khoảng 330.000 con.

Theo Thứ trưởng, một đất nước nông nghiệp không thể mãi phụ thuộc vào nhập khẩu sữa. Ông cho rằng phát triển chăn nuôi bò sữa ở nông thôn vừa tận dụng tiềm năng đất đai, vừa hạn chế "ly hương", giảm áp lực đô thị hóa và giải quyết vấn đề an sinh xã hội.

Ông dẫn chứng một nông dân ở Mộc Châu có thể thu nhập tới 1 tỷ đồng/năm nếu biết kết hợp nông trại tập trung và nông hộ phân tán. Theo Thứ trưởng Công Thương Trương Thanh Hoài, "một đất nước nông nghiệp" như Việt Nam không thể chỉ mãi nhập khẩu sữa. Ảnh: BTC. Về thị trường sữa bột, Thứ trưởng Hoài thừa nhận trong quá trình thực hiện chính sách và quản lý trước đây vẫn tồn tại những hạn chế. Tinh thần hiện nay là nỗ lực khắc phục, làm tốt hơn, đồng thời quản lý toàn bộ chuỗi sản xuất.Một điểm đáng lưu ý được Thứ trưởng nhắc đến là Việt Nam hiện nhập khẩu khoảng 200.000-300.000 tấn sữa bột mỗi năm, tương đương 3 tỷ lít sữa nước."Nếu thay 70% lượng sữa bột nhập khẩu này cần được thay thế bằng sữa tươi trong nước, chúng ta sẽ cần thêm 2 tỷ lít sữa nước nữa, tương đương với khoảng 700.000-800.000 con bò sữa. Điều này cho thấy dư địa để phát triển sữa trong nước là rất lớn", ông nói. Ông cũng thừa nhận một số sản phẩm sữa cao cấp, vi chất đặc biệt chưa thể tự sản xuất, tuy nhiên, con số nhập khẩu này đang quá cao. Do đó, để tạo điều kiện cho sản xuất sữa bột trong nước phát triển, Bộ Công Thương sẽ có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với sữa bột nhập khẩu.Cụ thể, Bộ Công Thương sẽ ban hành quy chuẩn nghiêm ngặt đối với sữa bột nhập khẩu, kiểm soát chặt nguyên liệu ngay từ khâu hải quan và truy vết như với sản phẩm nguy hiểm. Chỉ những lô hàng có thời hạn sử dụng trong giới hạn quy định mới được phép nhập khẩu và việc truy vết sẽ được thực hiện đến tận sản phẩm cuối cùng. Mục tiêu là tạo ra một thị trường công khai, minh bạch và hỗ trợ sản xuất trong nước, bao gồm cả các doanh nghiệp FDI (đầu tư trực tiếp nước ngoài), doanh nghiệp trong nước hay doanh nghiệp nhà nước, miễn là họ sản xuất tại Việt Nam. Các doanh nghiệp đã có đàn bò sữa được khuyến khích chia sẻ kinh nghiệm phát triển, còn các doanh nghiệp chưa có hoặc đang nhập khẩu nhiều cần nêu rõ nhu cầu hỗ trợ từ Nhà nước.Chia sẻ bên lề hội thảo về chủ trương này, ông Nguyễn Quang Trí - Giám đốc Điều hành Marketing Vinamilk - bày tỏ ủng hộ chủ trương tự chủ nguồn nguyên liệu trong nước, coi đây là định hướng "rất đúng đắn" và cam kết thực hiện.

Kiến nghị nhiều giải pháp để phát triển ngành sữa

Tại hội thảo, các chuyên gia và doanh nghiệp cũng góp ý cho Dự thảo Chiến lược phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Mục tiêu là phát huy lợi thế nền nông nghiệp, tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu nội địa, nâng cao tỷ lệ sản phẩm nội, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu; xây dựng ngành chế biến sữa bền vững với chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ phát triển đàn bò, tăng sản lượng sữa tươi đến chế biến sản phẩm giá trị gia tăng cao.

Với dự thảo này, đại diện Vinamilk kiến nghị các cơ quan chức năng tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, đặc biệt là quy trình và quy chuẩn pháp lý, nhằm nâng cao tiêu chuẩn sản phẩm và sản xuất sữa.

Ông Nguyễn Quang Trí, Giám đốc Điều hành Marketing Vinamilk. Ảnh: BTC.

Doanh nghiệp cũng đề xuất có chính sách ưu đãi về thuế và đất đai để hỗ trợ mở rộng, phát triển trang trại chăn nuôi bò sữa.

"Nhà nước có thể hỗ trợ xúc tiến thương mại, giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ kinh doanh trong nước mà còn vươn ra nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu, đặc biệt là tháo gỡ những rào cản kỹ thuật", ông Trí bổ sung.

Ngoài ra, cần duy trì đối thoại thường xuyên giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đáp ứng nhu cầu thị trường và tăng sức cạnh tranh với sản phẩm sữa quốc tế.

Trong khi đó, ông Ngô Minh Hải - Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn TH - đề xuất miễn thuế VAT cho thành phần sữa nguyên liệu.

Theo ông, sữa tươi nguyên liệu hiện không chịu thuế VAT đầu vào, nhưng khi đưa vào chế biến lại phải chịu thuế, nên việc miễn thuế sẽ khuyến khích các nhà sản xuất.

Tập đoàn TH đề xuất miễn thuế VAT cho thành phần sữa nguyên liệu. Ảnh: TH True Milk.

Bên cạnh đó, ông kiến nghị có chính sách trợ giá đầu tư tài sản cố định, hoàn trả một phần chi phí xây dựng trang trại bò sữa để khuyến khích đầu tư; hỗ trợ cung cấp con giống chất lượng cao để nâng năng suất, giảm giá thành và tối ưu hiệu quả chăn nuôi; đồng thời trợ giá một phần lãi suất vay vốn cho người đầu tư vào trang trại bò sữa.

Theo ông Hải, bình quân mỗi nông hộ hiện chỉ sở hữu khoảng 37-38 con bò, đây là mô hình kém hiệu quả. Trong khi ở các nước tiên tiến, một trang trại hiệu quả thường có từ 150 đến 300 con.

Đại diện TH True Milk nhận định "điểm nghẽn" lớn nhất hiện nay là nông dân không thể mở rộng quy mô do thiếu đất, vì vậy cần cơ chế tích tụ, gom đất từ nhiều khu vực để các trang trại có thể mở rộng và nâng cao hiệu quả chăn nuôi...