Thu 1 đồng nhưng phải hoàn đến 39 đồng, đến lượt ngành hồ tiêu kiến nghị bỏ thuế VAT

Sau khi ngành lương thực và cà phê kiến nghị Chính phủ loại gạo và cà phê nhân ra khỏi danh mục hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) 5%, đến lượt ngành hồ tiêu đề xuất điều chỉnh chính sách thuế này do lo ngại ảnh hưởng.

Thu thuế VAT chỉ 55 tỉ, hoàn đến 2.135 tỉ đồng

Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) vừa có công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội và các bộ ngành liên quan kiến nghị xem xét về thuế giá trị gia tăng (VAT). Theo tính toán của ngành hàng này, nếu áp thuế VAT 5% thì Nhà nước chỉ thu được 1 đồng nhưng phải hoàn đến 39 đồng, sẽ tạo ra nhiều bất hợp lý.

VPSA phân tích, ngành hồ tiêu trong nước hiện nay có sản lượng sản xuất ước đạt khoảng 200.000 tấn mỗi năm. Trong đó, đến 190.000 tấn (chiếm 95%) được xuất khẩu và chỉ 10.000 tấn (chiếm 5%) được tiêu thụ nội địa.

Trong thị trường nội địa, chỉ có khoảng 5.000 tấn trong số này (chiếm 2,5%) là được chế biến sâu và tiêu thụ trong nước. Vì vậy, Nhà nước chỉ thu được thuế VAT từ phần sản phẩm này. Phần lớn sản lượng còn lại sẽ xuất khẩu không phải chịu thuế VAT nên doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hoàn lại phần này.

Theo tính toán, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu đạt 1,3 tỉ USD, trong đó thuế VAT 5% cho toàn bộ ngành sẽ lên tới 65 triệu USD. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1,6 triệu USD (tương đương khoảng 42 tỉ đồng) thu được từ sản phẩm tiêu thụ nội địa. Phần còn lại 63,4 triệu USD sẽ được hoàn lại cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Tương tự, nhóm cây gia vị khác với tổng sản lượng xuất khẩu khoảng 200.000 tấn cũng chỉ dành khoảng 5.000 tấn chế biến tiêu dùng trong nước. Tính chung toàn ngành gia vị Việt Nam, với tổng lượng xuất khẩu hơn 400.000 tấn (theo con số năm 2024) thì chỉ khoảng 10.000 tấn tiêu và gia vị các loại được tiêu thụ nội địa.

Như vậy, nguồn thu thuế VAT cho Nhà nước thực chất ước đạt chỉ 55 tỉ đồng. Ngược lại, số thuế dự kiến được hoàn khoảng 2.135 tỉ đồng (gấp gần 39 lần).

Xem xét áp dụng thuế khoán xuất khẩu 0,5%

Để hỗ trợ ngành hồ tiêu và gia vị phát triển ổn định, bền vững, VPSA đã đưa ra các kiến nghị.

Cụ thể, áp dụng mức thuế GTGT 0% đối với nguyên liệu đầu vào dùng để sản xuất hàng xuất khẩu. Bỏ cơ chế hoàn thuế với các sản phẩm hồ tiêu và gia vị xuất khẩu, do hiệu quả thấp, tạo áp lực vốn lớn và dễ phát sinh rủi ro gian lận.

Xem xét áp dụng thuế khoán xuất khẩu 0,5%, giúp Nhà nước thu ngay tại khâu giao dịch, hỗ trợ doanh nghiệp chủ động dòng tiền, rút ngắn vòng quay vốn.

Duy trì thuế GTGT 5% với sản phẩm tiêu thụ trong nước. Đề nghị lùi thời điểm thực thi Luật Thuế GTGT mới để có thêm thời gian đánh giá, điều chỉnh phù hợp với thực tiễn.

"Các kiến nghị này sẽ góp phần xây dựng một môi trường thuế minh bạch, hiệu quả, vừa hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ với ngân sách, vừa tạo điều kiện thúc đẩy ngành phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam", VPSA kỳ vọng.