Thói quen ăn quá nhanh, nhai không kỹ gặp nhiều ở đô thị dễ gây béo phì, hỏng dạ dày

Ăn quá nhanh, nhai không kỹ là thói quen phổ biến ở đô thị, nơi nhịp sống gấp gáp, nhưng thói quen này đã gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe.

ThS Nguyễn Trọng Tín - Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3 - cho hay nhiều người có thói quen này thường xuất hiện triệu chứng ợ hơi liên tục, kèm trướng bụng sau mỗi bữa ăn.

Hiện tượng này được gọi là aerophagia, một thuật ngữ chỉ tình trạng nuốt một lượng không khí đáng kể vào đường tiêu hóa khi ăn uống hoặc nói chuyện.

Tình trạng này thường gặp ở người bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, viêm loét dạ dày tá tràng, khó tiêu - chức năng xảy ra đến từ thói quen ăn quá nhanh, rất có hại cho hệ tiêu hóa.

Lý do là ăn quá nhanh, đưa lượng thức ăn lớn vào miệng, nhai qua loa rồi nuốt liên tục trong thời gian ngắn. Thói quen này phổ biến ở môi trường đô thị, nơi nhịp sống gấp gáp và áp lực công việc khiến thời gian ăn uống bị rút ngắn.

Bác sĩ Tín phân tích quá trình tiêu hóa vốn bắt đầu ngay khi nhìn hoặc ngửi thấy thức ăn, hệ thần kinh phó giao cảm sẽ kích thích tuyến nước bọt, tuyến dạ dày và tuyến tụy tiết dịch tiêu hóa.

Khi nếm và nhai, tuyến nước bọt tiết amylase để phân giải tinh bột, đồng thời động tác nghiền cơ học làm giảm kích thước thức ăn, giúp giảm tải cho dạ dày.

Dạ dày tiếp nhận thức ăn sẽ co bóp trộn đều với dịch vị và nhiều loại enzyme khác nhau để tiêu hóa các chất đạm, mỡ, tinh bột trong thức ăn, đồng thời kiểm soát nhịp tống thức ăn xuống tá tràng.

Toàn bộ chuỗi phản ứng này đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan và cần một khoảng thời gian nhất định để đạt hiệu quả tối ưu.

Nếu chúng ta ăn quá nhanh, cơ thể sẽ không kịp hoàn thiện các phản ứng sinh lý trên, dẫn đến giảm tiêu hóa cơ học.

Thức ăn chưa được nghiền nhỏ, diện tích tiếp xúc với enzyme tiêu hóa giảm, làm cho amylase trong nước bọt hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến dạ dày phải co bóp mạnh hơn để bù trừ, dễ gây mỏi cơ trơn và chậm, làm rỗng dạ dày.

Đồng thời làm quá tải dạ dày đột ngột, khối lượng thức ăn lớn xuống nhanh gây căng giãn mạnh thành dạ dày, làm dễ kích ứng niêm mạc, đặc biệt ở người có sẵn viêm loét sẽ làm triệu chứng nặng nề hơn.

Ngoài ra còn làm rối loạn phối hợp thực quản - dạ dày, khi nuốt liên tục, cơ thắt thực quản dưới phải mở đóng nhanh, tăng nguy cơ trào ngược do áp lực dạ dày cao đẩy acid ngược lên thực quản.

Bên cạnh đó ăn nhanh còn làm giảm tín hiệu báo no. Trung tâm no ở vùng dưới đồi cần khoảng 15-20 phút mới nhận đủ tín hiệu; ăn nhanh khiến lượng calo nạp vào vượt nhu cầu, dẫn đến tăng cân, béo phì. 

Đồng thời còn làm tăng nguy cơ đầy hơi và khó tiêu do nuốt vội thường đi kèm nuốt nhiều không khí, cộng với quá trình tiêu hóa chậm gây ra sinh hơi trong dạ dày và ruột, gây trướng bụng, ợ hơi.

Do đó để có được hệ tiêu hóa khỏe mạnh, chúng ta cần phải ăn uống đúng cách. Khi ăn, cần sử dụng toàn bộ giác quan cho việc ăn như nhìn màu sắc, ngửi hương, cảm nhận vị, lắng nghe âm thanh khi nhai… giúp kích thích tối đa phản xạ tiết dịch tiêu hóa. Bên cạnh đó cần tránh vừa ăn vừa làm việc, xem điện thoại hoặc suy nghĩ căng thẳng.