Thói quen khó bỏ của người Việt âm thầm hủy hoại đường ruột

Các quán ăn vặt vỉa hè thường thu hút rất nhiều bạn trẻ. Ảnh: Duy Hiệu.

Bốn em nhỏ tại thôn Bích Phương, xã Xuân Sinh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa rủ nhau đến tiệm tạp hóa mua bim bim khoai tây và một gói "cay vòi rồng". Chỉ sau khoảng một giờ, hai trong số bốn em là C.V.T. (10 tuổi) và Đ.T.C. (4 tuổi) đột ngột lên cơn co giật, hôn mê sâu.

Gia đình lập tức đưa các cháu đến Bệnh viện huyện Thọ Xuân cấp cứu, sau đó chuyển gấp lên Bệnh viện Nhi Thanh Hóa trong tình trạng nguy kịch.

Tại đây, bác sĩ chẩn đoán cả hai bé bị hội chứng não cấp, rối loạn nhịp tim nặng, nghi ngờ ngộ độc không rõ nguyên nhân. Một khả năng được đặt ra là liên quan chất độc như thuốc diệt chuột chứa Natrifloacetat - một loại hóa chất nguy hiểm.

Sự việc khiến nhiều phụ huynh lo ngại về sự an toàn trong những món ăn vặt tưởng chừng vô hại mà con trẻ dùng hàng ngày. Chị Mai Anh (35 tuổi, Hà Nội) chia sẻ với Tri Thức - Znews: "Tôi thường cho con tiền ăn sáng, nhưng nhiều lần cháu lại dùng để mua quà vặt như que tăm cay, bánh tráng trộn, xiên que vỉa hè. Thậm chí, có lần tôi thấy người bán còn đưa đồ ăn qua rào vào tận sân trường".

Phía sau những món ăn hấp dẫn

Không chỉ ở Thanh Hóa, cảnh tượng học sinh chen chúc quanh những xe đẩy bán quà vặt trước cổng trường cũng diễn ra nhan nhản ở Hà Nội, TP.HCM và nhiều đô thị khác. Những món ăn như xúc xích, khoai tây lắc, bánh tráng trộn, nước ngọt vốn rất "hợp khẩu vị" học sinh, sinh viên... vì rẻ, tiện lợi.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Hồng Nhân, Trưởng khoa Nhi Tiêu hóa - Dinh dưỡng - Lây, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, cho biết: "Trung bình mỗi ngày phòng khám tiếp nhận 10-12 trẻ bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, trong đó 2-4 ca nặng phải nhập viện. Đáng lưu ý, nhiều trường hợp được xác định nghi ngờ liên quan đến việc ăn đồ ăn vặt không rõ nguồn gốc.

Không chỉ gây ngộ độc cấp tính, các loại thực phẩm đường phố còn có thể âm thầm gây hại trong thời gian dài. Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K, cảnh báo nhiều trường hợp ung thư đường tiêu hóa có liên quan mật thiết đến thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, đặc biệt là việc sử dụng thực phẩm nướng, chiên đi chiên lại, hoặc đồ ăn chế biến sẵn không rõ nguồn gốc.

Ông dẫn chứng một bệnh nhân nữ 40 tuổi bán đồ ăn vặt vỉa hè hơn 10 năm nay. Hàng ngày, phần đồ ăn dư được gia đình tận dụng cho bữa cơm. Chỉ đến khi bệnh nhân đi ngoài ra máu mới đi viện khám, nhưng khi đó đã là ung thư đại tràng giai đoạn cuối, di căn.

Nhóm bạn trẻ ăn vặt trên vỉa hè phố Ngô Đức Kế (TP.HCM). Ảnh: Đào Phương.

"Không chỉ riêng người lớn, căn bệnh ung thư đại trực tràng đang ngày càng trẻ hóa. Bác sĩ Nam từng điều trị cho một nam bệnh nhân 30 tuổi, làm việc ở nước ngoài, mắc ung thư đại tràng giai đoạn ba chỉ vì thói quen ăn đồ nhanh, lười vận động, thức khuya", bác sĩ Nam trao đổi với Tri Thức - Znews.

Ăn vặt không xấu, nhưng ăn sai cách hại đủ đường

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong xã hội hiện đại, thói quen ăn vặt ngày càng phổ biến. Vấn đề không nằm ở việc "ăn hay không ăn", mà là ăn như thế nào và kiểm soát lượng calo ra sao.

Thực tế, đa số món ăn vặt phổ biến hiện nay như khoai chiên, xúc xích, bánh ngọt, trà sữa… đều chứa nhiều dầu mỡ, đường và chất phụ gia. Ảnh: TH.

Theo bác sĩ Hưng, nếu biết kiểm soát lượng năng lượng nạp vào, việc ăn vặt không những không gây tăng cân mà còn giúp cắt cơn đói nhanh chóng, đặc biệt trong những khoảng thời gian cách xa bữa chính. Tuy nhiên, số người duy trì được thói quen ăn vặt lành mạnh một cách khoa học không nhiều. Phần lớn lại ăn theo cảm xúc, ăn cho vui miệng hoặc do "nghiện vị", từ đó dẫn đến việc tiêu thụ quá nhiều chất béo, đường, muối và calo rỗng.

Thực tế, đa số món ăn vặt phổ biến hiện nay như khoai chiên, xúc xích, bánh ngọt, trà sữa… đều chứa nhiều dầu mỡ, đường và chất phụ gia. Nếu không kiểm soát, thói quen này có thể đẩy cơ thể vào tình trạng thừa cân, béo phì, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao và rối loạn tiêu hóa.

Đáng lo ngại hơn, ăn vặt không lành mạnh còn khiến người dùng chán ăn trong các bữa chính, lâu dần phá vỡ nhịp sinh học của chế độ dinh dưỡng hàng ngày.

Bác sĩ Hưng khuyến cáo ngay cả khi có thói quen ăn vặt, người dân vẫn nên lưu ý:

"Mọi người nên chú trọng vào bữa chính, đặc biệt là bữa sáng. Thực tế có một nghịch lý là nhiều người ăn sáng qua loa nhưng lại ăn vặt rất nhiều vào đầu buổi chiều, khiến cơ thể rơi vào trạng thái 'ăn bù', gây mất cân bằng dinh dưỡng", bác sĩ Hưng cảnh báo.