Sau khi được FTSE Russell công bố quyết định nâng hạng từ cận biên lên mới nổi thứ cấp, chứng khoán Việt Nam được xếp vào cùng hạng mục với các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Saudi Arabia và Indonesia, mở ra cơ hội đón làn sóng vốn mới.
Theo kế hoạch, việc nâng hạng chứng khoán VN lên thị trường mới nổi thứ cấp sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 21-9-2026, sau kỳ đánh giá giữa kỳ vào tháng 3-2026.
Quá trình triển khai dự kiến sẽ được thực hiện theo nhiều giai đoạn, với thông tin chi tiết sẽ được FTSE Russell công bố trong báo cáo phân loại thị trường cổ phiếu giữa kỳ tháng 3-2026, dự kiến phát hành vào đầu tháng 4-2026.
Tuy nhiên theo các chuyên gia, đây mới chỉ là khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới, yêu cầu cải cách sẽ ngày càng sâu rộng hơn nữa để đạt những mục tiêu dài hạn trong tương lai.
Sẽ thu hút 6 - 8 tỉ USD và hơn thế nữa...
Ông Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, cho rằng thị trường chứng khoán VN được nâng hạng là một trong những dấu mốc quan trọng trong hành trình phát triển hơn 25 năm qua.
"Thị trường chứng khoán VN được nâng hạng không chỉ tạo cơ hội lớn để VN thu hút nguồn lực vốn ngoại, mà còn là minh chứng rõ ràng cho con đường phát triển đúng đắn và năng lực hội nhập ngày càng sâu rộng của VN vào hệ thống tài chính quốc tế", ông Thắng nói.
Tuy nhiên theo ông Thắng, nâng hạng không phải là đích đến mà là một hành trình đang đi để phát triển VN tăng trưởng chất lượng, minh bạch, bền vững. Trong hành trình đó, từng chặng đường sẽ gắn với quyết tâm, nỗ lực cao nhất để triển khai các giải pháp hiệu quả nhằm đạt được những mục tiêu quan trọng đề ra.
"Chúng tôi kỳ vọng rằng thị trường vốn nói chung và thị trường chứng khoán sẽ chứng kiến một sự thay đổi về chất, không chỉ đón nhận những vốn ngoại chất lượng cao mà đi kèm với đó là yêu cầu cao hơn về quản trị doanh nghiệp hay tính công khai, minh bạch..., góp phần đưa thị trường chứng khoán lên một tầm phát triển mới", ông Thắng nói.
Ông Nguyễn Việt Cường, Phó chủ tịch Chứng khoán KAFI, cho rằng việc chứng khoán VN được nâng hạng sẽ kích hoạt làn sóng mới từ các quỹ đầu tư chuyên phân bổ vào thị trường mới nổi.
Kinh nghiệm từ các thị trường từng được FTSE nâng hạng trước đây cho thấy dòng vốn mới thường chảy mạnh vào sau khoảng 9 - 12 tháng kể từ khi quyết định nâng hạng được công bố.
"Theo tôi, kịch bản nêu trên cũng sẽ tương tự với chứng khoán VN. Ước tính nguồn vốn rót vào thị trường khi lên mới nổi vào khoảng 5 - 7 tỉ USD, sau khi trừ phần rút ra từ các quỹ đầu tư thị trường cận biên. Như vậy, VN có thể thu hút ròng từ 2,5 - 4 tỉ USD sau khi được nâng hạng". ông Cường nhìn nhận.
Tuy nhiên theo ông Cường, các quỹ cũng cần thời gian đánh giá thị trường, xây dựng danh mục, với thời gian 6 - 9 tháng, trước khi có thể giải ngân.
Ông Anthony Le, Phó giám đốc phòng môi giới khách hàng tổ chức Công ty chứng khoán Vietcap, cho rằng việc được nâng hạng sẽ mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường VN cho một nhóm nhà đầu tư hoàn toàn mới - những tổ chức trước đây bị hạn chế đầu tư do giới hạn phân loại thị trường.
Các công ty chứng khoán quốc tế ước tính, dòng vốn đầu tư ròng từ khối ngoại có thể đạt 6 - 8 tỉ USD và trong kịch bản tích cực, con số này có thể lên đến 10 tỉ USD, bao gồm cả dòng vốn chủ động (active funds) và dòng vốn thụ động (ETF) - trong đó vốn chủ động được dự báo chiếm phần lớn.
Nhưng vẫn còn rất nhiều việc cần làm
Cũng theo ông Cường, FTSE Russell là một trong những tổ chức xếp hạng và cung cấp chỉ số đầu tư lớn nhất thế giới. "Nhiều quỹ đầu tư - cả chủ động lẫn thụ động - sử dụng đánh giá của FTSE như tiêu chí đầu tiên để quyết định phân bổ vốn. Tổng tài sản được quản lý dựa trên các chỉ số của FTSE ước tính khoảng 3.000 tỉ USD", ông Cường nói.
Nhưng mục tiêu tiếp theo của VN là cần đạt được tiêu chuẩn nâng hạng của MSCI - một tổ chức có mức độ ảnh hưởng và quy mô dòng vốn lớn hơn nữa. "Nếu VN được cả FTSE Russell và MSCI công nhận là thị trường mới nổi, đó sẽ là bước tiến vượt bậc, mở ra cánh cửa lớn để đón thêm hàng chục tỉ USD vốn đầu tư quốc tế", ông Cường kỳ vọng.
Để đáp ứng các tiêu chí khắt khe hơn trong tương lai, theo ông Cường, VN cần tiếp tục minh bạch hóa hoạt động thị trường, đa dạng hóa sản phẩm đầu tư và hoàn thiện khung pháp lý linh hoạt hơn. "Cả FTSE Russell và MSCI đều coi việc bảo vệ nhà đầu tư là tiêu chí trọng yếu. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo rủi ro được giảm thiểu và quyền lợi nhà đầu tư - đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài - được bảo vệ tối đa", ông Cường cho biết.
Trong khi đó, theo một số chuyên gia, việc đầu tư vào thị trường chứng khoán VN từ nước ngoài từ trước đến nay vẫn luôn gặp khó khăn. Ông Owens Huang, Giám đốc danh mục đầu tư tại Dalton Investments, cho biết các nhà đầu tư sẽ cần nhiều tháng để hoàn tất thủ tục và nhận mã định danh trước khi có thể tham gia thị trường.
"Việc hạn chế về tỉ lệ sở hữu nước ngoài khiến một số cổ phiếu bị đẩy giá lên cao, buộc nhà đầu tư ngoại phải trả mức giá cao hơn so với nhà đầu tư trong nước", ông Owens Huang cho biết.
Bà Vũ Ngọc Linh, Giám đốc bộ phận phân tích và nghiên cứu thị trường Vinacapital, lại cho rằng thị trường chứng khoán VN vẫn phụ thuộc rất nhiều vào hai ngành chủ chốt là tài chính (37%) và bất động sản (19%). Trong khi đó, cơ cấu ngành đa dạng hơn sẽ giúp thị trường phản ánh tốt nền kinh tế nói chung và giảm sự phụ thuộc quá mức vào ngân hàng và bất động sản.
Dù vậy, theo bà Linh, làn sóng IPO sắp tới sẽ thúc đẩy vốn hóa thị trường, cân bằng lại cơ cấu ngành của thị trường. Và sự đa dạng này cũng giúp tăng thanh khoản thị trường, thu hút nhiều nhà đầu tư hơn với các chiến lược và khẩu vị rủi ro khác nhau.
"Về lâu dài, một thị trường đa dạng sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và hỗ trợ sự phát triển liên tục của thị trường vốn", bà Linh khẳng định.
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn