Thêm cơ hội để lao động tự do từ 45 đến 60 tuổi về già có lương hưu?

Người lao động trong độ tuổi từ 45 đến 60 mong muốn nhận được thêm các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước nhằm tạo điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, đảm bảo có lương hưu khi về già.

Ông Lê Văn Xuất (52 tuổi), hiện đang làm nghề tự do tại TP.HCM. Với 10 năm làm công nhân trước đây, ông có mong muốn tham gia BHXH tự nguyện để đủ thời gian hưởng lương hưu. 

Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế khó khăn, mức đóng BHXH hiện tại vẫn là một gánh nặng. Ông Xuất bày tỏ nguyện vọng Nhà nước có chính sách hỗ trợ thêm để những người như ông có thể tiếp tục tham gia BHXH, đặc biệt là với quy định mới của Luật BHXH 2024 cho phép hưởng lương hưu khi chỉ cần đóng đủ 15 năm.

Thực tế cho thấy, nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện để đảm bảo an sinh tuổi già của người lao động lớn tuổi là không ít, nhất là khi Luật BHXH mới đã giảm thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm.

TP.HCM là địa phương đi đầu trong việc đề xuất chính sách hỗ trợ thêm cho người lao động cao tuổi tham gia BHXH tự nguyện để về già có lương hưu.

Cụ thể, BHXH TP.HCM đã có tờ trình gửi Thành ủy và UBND thành phố về các giải pháp thực hiện chỉ tiêu phát triển BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) trên địa bàn. Đề xuất tập trung vào việc hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho người lao động từ 45 đến 60 tuổi.

Đề xuất đề nghị TP hỗ trợ thêm 20% ngoài mức hỗ trợ 20% của Trung ương, giúp người tham gia đủ 15 năm BHXH có thể hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT với mức hưởng 95%.

Đề xuất này dựa trên cơ sở Điều 98 của Luật BHXH năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.

Luật BHXH cũng khuyến khích các địa phương, tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách, có thể hỗ trợ thêm tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện và người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH (trước đây) cho biết: Chính sách BHXH hiện tại đã có sự hỗ trợ nhất định cho người tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, đối với những người cao tuổi, cần có thêm sự hỗ trợ để đảm bảo khi về già có lương hưu. 

Phương án hỗ trợ có thể thực hiện theo lộ trình giảm dần để khuyến khích người dân tự tham gia để đảm bảo quyền lợi khi về già có lương hưu, được cấp thẻ BHYT.

Theo ông Huân, việc thiết kế chính sách hỗ trợ theo hướng linh hoạt, có lộ trình giảm dần mức hỗ trợ sẽ giúp ngân sách nhà nước không bị áp lực quá lớn, đồng thời tạo động lực để người dân chủ động tham gia. Điều này đặc biệt cần thiết với nhóm lao động tự do, lớn tuổi, có thu nhập bấp bênh – những người có nguy cơ cao không đạt đủ thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu.

Ông cũng nhấn mạnh rằng bên cạnh hỗ trợ tài chính, cần đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của việc tham gia BHXH tự nguyện, từ đó thay đổi nhận thức và hành vi tham gia một cách bền vững.