Sức mạnh của người dám nghĩ lại

Bạn đã bao giờ rơi vào một cuộc tranh luận mà càng nói, người đối diện càng khăng khăng giữ vững quan điểm của họ chưa? Dù bạn có lý lẽ, có dẫn chứng, nhưng đối phương vẫn không hề lay chuyển.

Trong thế giới thay đổi từng ngày, tác giả cuốn sách Dám nghĩ lại, Adam Grant cho rằng: kỹ năng quan trọng nhất không phải là biết thật nhiều, mà là biết khi nào cần dừng lại để suy nghĩ lại. Và nếu muốn giúp người khác cũng học được điều đó, ta phải thay đổi cách trò chuyện từ tranh luận để thắng sang đối thoại để hiểu.

Adam gọi đây là “tư duy của nhà khoa học”, tức là luôn tò mò, khách quan và sẵn sàng thừa nhận rằng mình có thể sai. Nhà khoa học không tranh luận để chứng minh, mà để khám phá. Cũng như Elon Musk từng nói: “Tôi luôn tự hỏi mình sai ở đâu”. Chính tinh thần ấy giúp ông liên tục đổi hướng: từ xe điện, tên lửa đến trí tuệ nhân tạo mà vẫn dẫn đầu. Hay Satya Nadella - CEO của Microsoft, đã hồi sinh tập đoàn này chỉ bằng việc thay đổi văn hóa: từ “biết tất cả” sang “luôn học hỏi”.

Cả hai nhân vật trên đều chỉ ra cùng một bài học: muốn thay đổi suy nghĩ người khác, hãy tạo điều kiện để họ tự nhìn thấy điều mới. Bởi mọi thay đổi thật sự đều khởi đầu không từ lý lẽ, mà từ cuộc trò chuyện khiến ta cảm thấy được lắng nghe.

Khi đối thoại trở thành hành trình cùng thay đổi

Adam Grant nhấn mạnh rằng, giúp người khác “nghĩ lại” không phải là thuyết phục họ, mà là đồng hành cùng họ trong hành trình khám phá một góc nhìn mới. Điều này đòi hỏi sự tinh tế: biết khi nào nên hỏi, khi nào nên im lặng, và khi nào nên mời gọi người đối diện cùng suy ngẫm.

Khi đối thoại trở thành hành trình cùng thay đổi. Ảnh: Pinterest

Đừng vội phản bác hay đưa lý lẽ ngay. Hãy khơi gợi sự tò mò bằng những câu hỏi khiến họ tự soi chiếu niềm tin của mình như: “Bạn đã từng gặp tình huống nào khiến bạn phải suy nghĩ khác đi chưa?”, hay “Điều gì khiến bạn tin rằng đây là cách duy nhất đúng?”, … Những câu hỏi như vậy không chỉ hạ thấp rào chắn phòng thủ, mà còn gieo vào tâm trí họ một hạt mầm nghi ngờ tích cực. Và khi hạt mầm ấy nảy nở, điều quan trọng nhất là lắng nghe. Mọi quan điểm đều bắt nguồn từ một trải nghiệm, một ký ức hay một vết thương nào đó. Khi ta lắng nghe bằng sự tôn trọng, người đối diện sẽ cảm thấy an toàn để tự nhìn lại chính mình.

Đến khi sự tin cậy hình thành, hãy mở ra cánh cửa cho một khả năng mới. Đừng nói “bạn sai”, mà nhẹ nhàng chia sẻ: “Tôi từng nghĩ giống bạn, nhưng sau khi đọc Dám nghĩ lại, tôi nhận ra có một góc nhìn khác. Bạn có muốn nghe thử không?”

Khoảnh khắc đó, cuộc trò chuyện không còn là trận chiến thắng - thua, mà trở thành hành trình đồng sáng tạo, nơi cả hai cùng trưởng thành hơn về mặt tư duy.

Sức mạnh thầm lặng của người dám nghĩ lại

Trong thời đại mà mọi thứ thay đổi chỉ sau một bản cập nhật phần mềm, “biết nghĩ lại” không còn là kỹ năng xa xỉ, mà là năng lực sống còn. Adam Grant viết: “Nếu bạn có thể làm chủ nghệ thuật tái tư duy, bạn sẽ thành công hơn trong công việc và hạnh phúc hơn trong cuộc sống”.

Sách Dám nghĩ lại.

Những người thành công nhất không phải là người luôn đúng, mà là người luôn mở lòng. Họ hiểu rằng thay đổi không đồng nghĩa với thất bại; ngược lại, đó là bước tiến giúp ta tối ưu quy trình, tìm ra cơ hội mới và sống linh hoạt hơn trong thế giới đang chuyển động không ngừng.

Giúp người khác thay đổi không bắt đầu từ việc thuyết phục, mà từ việc dám lắng nghe và khiêm tốn nghĩ lại. Bởi đôi khi, sức mạnh lớn nhất không nằm ở lời nói, mà ở sự tĩnh lặng đủ để người khác tự tìm thấy con đường của họ. Và trong kỷ nguyên mà ai cũng muốn được nghe, có lẽ người biết dừng lại để nghĩ lại và lắng nghe chính là người tạo ra thay đổi thật sự.