SpaceX mất thêm tổ hợp Starship

Sáng qua (28.5, giờ VN), SpaceX phóng tổ hợp tên lửa đẩy - phi thuyền Starship trở lại sau 2 lần thất bại và lần đầu tiên kể từ khi nhà sáng lập Elon Musk rời khỏi Nhà Trắng.

Khoảng 30 phút kể từ khi rời bệ phóng, phi thuyền Starship đã nổ tung trong quá trình quay lại khí quyển. Cả tên lửa đã tách ra trước đó cùng chung số phận và không thể quay lại để tái sử dụng, theo Reuters.

Chuyện gì xảy ra cho Starship?

Reuters đưa tin Starship là tổ hợp hai tầng tên lửa - phi thuyền lớn nhất và uy lực nhất thế giới từng được con người phát triển tính đến thời điểm hiện tại. Tầng đầu tiên là tên lửa đẩy Super Heavy cao 71 m và tầng trên cùng là phi thuyền Starship (gọi tắt Ship) cao 52 m. Khi được lắp ráp hoàn chỉnh, Starship đạt chiều cao 123 m, vượt xa tên lửa đẩy Falcon 9 nổi tiếng của SpaceX chỉ cao 70 m.

Super Heavy được trang bị 33 động cơ Raptor. Còn Ship được lắp 6 động cơ Raptor để có thể tiếp tục đi vào quỹ đạo trái đất sau khi tách khỏi tên lửa đẩy. Cả hai tầng đều được thiết kế để thu hồi và tái sử dụng cho lần phóng tiếp theo. Mục tiêu lâu dài của Starship là đưa con người đến sao Hỏa và các cuộc phóng thử nghiệm của SpaceX đóng vai trò quan trọng cho tương lai của ngành không gian Mỹ.

Chuyến bay thử nghiệm lần 9 diễn ra sáng qua (giờ VN). Giai đoạn đầu hoàn toàn suôn sẻ, và phi thuyền Ship tách khỏi tên lửa đẩy Super Heavy với việc kích hoạt 6 động cơ để đi tiếp. Thế nhưng, sau khi tổ hợp động cơ của phi thuyền ngừng hoạt động theo kế hoạch, đội ngũ SpaceX mất quyền kiểm soát đối với Ship.

Theo tờ The New York Times, khi di chuyển được nửa đường, tàu Ship xảy ra tình trạng rò rỉ nhiên liệu và bắt đầu xoay vòng mất kiểm soát. Con tàu được sử dụng trong chuyến bay thử không được trang bị năng lực chống chịu trước nhiệt độ cao trong quá trình quay lại bầu khí quyển nên nổ tung. Những mảnh vụn của xác tàu rơi xuống Ấn Độ Dương, cách xa vùng dân cư.

Cửa bên của tàu Ship cũng gặp trục trặc nên con tàu không thể phóng nhóm 8 vệ tinh mô hình mang theo. Mục tiêu của SpaceX là thử nghiệm cách thức Starship có thể được sử dụng để đưa vệ tinh vào quỹ đạo trong tương lai.

Bên cạnh đó, do tàu bị tổn thất sớm hơn dự kiến, SpaceX không thể thực hiện một số cuộc thử nghiệm được lên kế hoạch. Một trong số đó là thu thập những thông số cho lá chắn nhiệt của phi thuyền. Vì thế, đội ngũ SpaceX sẽ tìm cách đạt mục tiêu này trong chuyến bay thử nghiệm kế tiếp. SpaceX cũng mất liên lạc với Super Heavy và tên lửa đẩy nổ tung trước khi lao xuống Vịnh Mỹ.

Cú cược của SpaceX

Trước vụ thử mới nhất, Starship đã trải qua 8 chuyến bay thử nghiệm, với 4 chuyến thành công và 4 chuyến kết thúc bằng những vụ nổ. Theo tờ The Washington Post, SpaceX đang đặt cược vào cách tiếp cận "thất bại sớm, rút kinh nghiệm nhanh". Sau khi biết thông tin về việc tổn thất tên lửa đẩy lẫn phi thuyền, tỉ phú Musk phát biểu trên X (tên cũ Twitter) rằng sẽ đẩy nhanh tiến độ của ba chuyến bay thử nghiệm kế tiếp, với tần suất 3 - 4 tuần/chuyến.

Cuộc thử nghiệm của SpaceX diễn ra trong bối cảnh Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) tìm cách thúc đẩy chương trình Artemis đang bị hoãn tiến độ. Mục tiêu của chương trình này là đưa phi hành gia quay lại mặt trăng vào năm 2027. NASA đã đầu tư khoảng 4 tỉ USD vào Starship. Trong khi đó, Công ty Blue Origin của tỉ phú Jeff Bezos cũng có hợp đồng chế tạo phi thuyền đưa con người đáp lên mặt trăng.

SpaceX phải chứng minh có thể hoàn tất một loạt các thách thức đầy khó khăn, như tiếp liệu cho Starship trên quỹ đạo, vận chuyển phi hành gia đến mặt trăng. Thế nhưng các cuộc thử nghiệm liên tục kết thúc bằng những vụ nổ đồng nghĩa mục tiêu quay lại mặt trăng vào năm 2027 khó có thể thực hiện.