Thất sơn huyền bí: Huyền thoại cá sấu 5 chèo

Tại hồ sen trước cổng đình Thới Sơn (An Giang) hiện còn tấm bảng vẽ dự án "Hồ cá sấu năm chèo" cùng với mô hình con cá sấu cao 8 m, nhưng cốt sắt đã gỉ sét, trơ khung.

Đây là công trình nhắc lại tích ông Đình Tây nuôi cá sấu 5 chân huyền thoại, nhưng giữa chừng bị bỏ dở vì thiếu kinh phí.

Bửu bối có phép thiêng

Anh Trung, nhà ở gần đình Thới Sơn, kể: "Hồi trước, chỗ này có một cái hồ nước nhỏ, ông bà xưa nói là hồ của ông Đình Tây nuôi cá sấu 5 chèo. Về sau, bà con tín đồ đào rộng thêm, giờ hơn 3 công đất".

Đình Tây tên thật là Bùi Văn Tây, quê quán ở Năng Gù (nay thuộc xã Bình Mỹ, tỉnh An Giang). Là đệ tử của Phật thầy Tây An, ông cùng Tăng chủ Bùi Văn Thân được Phật thầy giao khai hoang sở ruộng vùng Hưng Thới, đồng thời có nhiệm vụ coi sóc ngôi đình Xuân Sơn nên gọi là ông Đình Tây.

Theo Dật Sĩ và Nguyễn Văn Hầu, tác giả Thất Sơn mầu nhiệm (xuất bản 1955), hồi nhỏ ông Đình Tây có học chữ nho, lớn lên thì chuyên nghề ruộng rẫy. Thích ăn trầu, tánh ôn hòa nhưng quả cảm. Người vợ đầu tiên của ông ở Năng Gù, sanh được một con trai. Khi vợ mất, ông cưới bà Trần Thị Của ở làng Thới Sơn, sanh được một trai ba gái. Không rõ ông quy y với Đức Phật thầy năm nào, nhưng khi ông lập trại ruộng ở Thới Sơn, người ta thấy ông đến ở đó cùng với ông Tăng chủ Bùi Văn Thân.

Mộ phần ông Bùi Văn Tây và bà Trần Thị Của được con cháu trùng tu nhiều lần. Cổng vào xây theo lối tam quan, trụ búp sen. Trước mộ có 2 câu đối khoán thủ: "Đình tiền thọ khí thiên niên thọ/Tây đài ảnh một vạn xuân tồn". Theo bia mộ thì ông Đình Tây sinh năm 1826, mất ngày 2.2 âm lịch năm 1914, khác xa với năm sinh năm mất mà các tài liệu trước đã ghi. Theo Dật Sĩ và Nguyễn Văn Hầu trong Thất Sơn mầu nhiệm, ông Đình Tây sinh năm 1802, mất ngày 23.2 năm Canh Dần (1890), thọ 88 tuổi.

Phía trong khu mộ là ngôi nhà thờ, hai bên tường có vẽ mấy bức tranh mô tả ông thả nuôi con cá sấu xuống hồ sen. Số hiện vật ghi là di tích của Phật thầy Tây An để lại cho ông Đình Tây đặt trang trọng trên bàn thờ. Bên dưới hàng chữ Bửu Sơn Kỳ Hương, gồm có 2 cây lao, 1 lưỡi mun cổ phụng, 1 lưỡi câu và 1 đoạn dây bằng tơ.

Lưỡi câu dài một tấc bốn phân rưỡi, ngạnh bén. Lưỡi mun dài ba tấc sáu phân, 2 mũi lao nhọn dài năm tấc. Tất cả được rèn bằng sắt, đầu có chừa lỗ để tra cán. Tuy không có gì đặc biệt, nhưng tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương coi những vật này là bửu bối có phép thiêng. Tục truyền có lần nhà ông Đình Tây bị cháy nhưng sợi dây tơ ấy không hề hấn gì.

Huyền thoại "cá sấu thần"

Chuyện kể rằng vào một đêm, Đức Phật thầy Tây An bất ngờ gọi ông Đình Tây đến và bảo rằng ở Láng Linh có người sanh con mà không ai tiếp giúp, vậy ông mau tới đó mà cứu hộ người ta. Vâng lịnh Thầy, ông Đình Tây lập tức tìm tới nơi thì quả nhiên có người đàn bà chuyển dạ đang rên la trong một cái chòi giữa cánh đồng, trong lúc chồng đi vắng. Vậy là ông chặt lau làm giường, đốn đưng làm vách, giúp người đàn bà kia có chỗ sanh đẻ.

Khi trời rạng đông thì người chồng về đến. Biết vợ đã sanh con và nhờ có người cứu giúp, người chồng bèn lạy tạ ơn ông Đình Tây và kể rõ mình tên Xinh, vì nghèo túng nên hằng ngày phải ra đồng bắt rùa, bắt rắn bán kiếm tiền sinh sống qua ngày. Thấy trong giỏ của Xinh có con sấu con mình đỏ, 5 chân, trông rất đẹp, ông Đình Tây tỏ ý muốn mua về nuôi chơi. Vì mang ơn ông Đình Tây vừa giúp vợ mình nên Xinh không bán, mà xin hiến con sấu cho ông Đình Tây.

Khi trở về, ông Đình Tây thuật lại công việc làm phước đã xong và đem con sấu ra khoe với Phật thầy. Nhìn qua, Phật thầy biết vật ấy là con sấu thần, ngài bảo ông Đình Tây hãy đem con sấu giết đi, nếu để lại sau này nó sẽ gây họa lớn. Nghe vậy, ông Đình Tây lo lắng, nhưng thấy con sấu đẹp nên không nỡ giết, bèn lén đem cột dây ở chân rồi thả nó vào hồ sen. Được 3 năm, con sấu to lớn rồi một hôm đứt dây bò đi mất. Vì không dám giấu Đức Phật thầy, ông Đình Tây bèn đem chuyện thuật lại cho ngài rõ. Nghe xong Phật thầy chắt lưỡi than thầm, bèn trao cho ông Đình Tây một lưỡi câu, một sợi dây, một lưỡi mun và hai cây lao, dặn giữ gìn cẩn thận phòng khi trừ con vật ấy.

Một thời gian sau, vào mùa nước nổi, quả nhiên con sấu ấy xuất hiện ở vùng Láng Linh, rượt bắt người, làm cho dân chúng kinh hoàng. Người ta vội báo ông Đình Tây. Nhưng cứ mỗi lần ông mang bửu bối tới nơi thì con sấu ấy mất dạng. Biết cá sấu sợ ông Đình Tây nên mỗi khi thấy nó xuất hiện thì dân chúng hè nhau vừa chạy, vừa la lớn: "Bớ ông Đình ơi! Ông Năm chèo dậy!". Lạ thay, mỗi khi nghe kêu vậy thì con sấu lặn mất.

Đã nhiều phen tới lui mà không lần nào gặp con sấu. Lần chót, ông Đình Tây nán lại Láng Linh ngót nửa tháng mà nó vẫn bặt tăm. Cuối cùng ông bèn nói lớn giữa thanh không rằng: "Nếu sấu thần ngươi chưa tới số thì từ nay hãy yên lặng, đừng nổi lên phá hại xóm làng nữa. Còn như mạng ngươi đã hết thì hãy nên sớm chịu lịnh trời, đừng để ta phải nhọc công chờ đợi". Thế rồi từ đó trở đi, con sấu 5 chân không còn xuất hiện nữa.

Về sau, người ta kể rằng, khi Quản cơ Trần Văn Thành đánh trận tại vùng Bảy Thưa, nhằm mùa nước nổi, quân Pháp sau lưng truy đuổi rất gấp mà trước mặt thì sậy đế dày đặc, ghe chống đi không được. Bất ngờ, sấu thần nổi lên đi trước, rẽ đường rạp sậy cho ghe của Quản cơ Thành dò theo. Nhờ vậy mà ngài và binh sĩ thoát thân mới kịp. (còn tiếp)