Số hóa thủ tục thuế, lợi cả đôi đường

Từng là nỗi ám ảnh của người dân và doanh nghiệp nhưng trong năm 2025, ngành thuế đã có sự bứt phá trong cải thiện thủ tục hành chính nhờ quyết liệt số hóa.

Đầu tiên phải kể đến là việc triển khai hoàn thuế tự động, được ví như cú hích cải cách của ngành thuế. Chúng ta đều biết, hoàn thuế là hành trình "trần ai cực khổ" suốt nhiều thập niên qua với cả người dân và doanh nghiệp (DN). Thậm chí nhiều người vì quá ngán ngại hành trình này, thà mất tiền chứ nhất định không đi hoàn thuế. Công cuộc cải cách hành chính trước đây thực tế cũng chủ yếu tập trung vào lĩnh vực thuế, hải quan nhưng không ăn thua. Chỉ đến bây giờ, khi chúng ta đồng bộ số hóa thì mới thực sự hiệu quả. Hoàn thuế tự động là một minh chứng điển hình.

Theo quy trình mới, người dân không cần nộp hồ sơ giấy mà có thể theo dõi tiến độ xử lý qua cổng thuế điện tử hoặc ứng dụng Etax mobile. Quy trình này giúp tăng cường sử dụng thông tin có sẵn của người nộp thuế, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia, giảm thiểu thời gian và công sức thực hiện nghĩa vụ thuế. Thiết thực nên ngay sau khi áp dụng, hàng vạn người đã thực hiện quyết toán thuế tự động, không chỉ tiện lợi quy trình mới còn từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số quốc gia.

Mới nhất là đề xuất bỏ hồ sơ đăng ký người phụ thuộc, gộp luôn vào thủ tục hành chính (TTHC) đăng ký thuế lần đầu trong dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của luật Quản lý thuế của Bộ Tài chính. Đề xuất nhận được sự ủng hộ của tất cả các bên liên quan bởi hiện nay, người nộp thuế nếu có người phụ thuộc để được giảm trừ gia cảnh (GTGC) phải thực hiện thủ tục đăng ký riêng biệt, thông qua cơ quan chi trả thu nhập hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế. Tuy nhiên, đến kỳ quyết toán thuế, họ vẫn phải nộp hồ sơ kèm thông tin người phụ thuộc dù đã đăng ký. Việc này không chỉ mất thời gian mà còn phát sinh nhiều thao tác trùng lặp cho cả người nộp thuế và cơ quan quản lý, hết sức phiền phức.

Còn theo đề xuất mới, người nộp thuế chỉ cần kê khai một lần thông tin định danh cơ bản của người phụ thuộc, hệ thống sẽ tự động cập nhật vào hồ sơ GTGC. Người nộp thuế vừa tiết kiệm thời gian, công sức vừa hạn chế tối đa rủi ro nhầm lẫn, sai lệch thông tin. Với cơ quan thuế, cải cách này giúp giảm đáng kể số lượng hồ sơ phải xử lý, bảo đảm tính chính xác và nhanh chóng trong việc xác định và cập nhật thông tin người phụ thuộc. Nói chung là lợi cả đôi đường.

Nhìn lại thì ngay từ đầu năm nay, Cục Thuế đã đặt mục tiêu phấn đấu 80% hồ sơ TTHC được xử lý bằng phương thức điện tử; 100% kết quả giải quyết TTHC đang còn hiệu lực được số hóa và sẵn sàng chia sẻ; đạt tối thiểu 90% mức độ hài lòng của người dân, DN… Dù vẫn còn nhiều vướng mắc, trục trặc trong quá trình thực hiện nhưng không thể phủ nhận nỗ lực của ngành này đã tạo thuận lợi rất nhiều cho người nộp thuế so với trước kia.

Đến thời điểm hiện tại, khi chỉ còn quý cuối cùng để đóng cửa năm 2025, Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" của Cục Thuế cũng vừa được Bộ Tài chính phê duyệt. Đây là một trong những bước đi trọng tâm của chương trình cải cách quản lý thuế giai đoạn 2025 - 2030. Mục tiêu của Đề án là hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế, xóa bỏ thuế khoán, thiết lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ kinh doanh và DN, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế theo tinh thần của Nghị quyết 68.

Thực hiện nhanh, hiệu quả, đồng bộ sẽ đóng góp rất lớn vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước trong kỷ nguyên mới.