'Siết cho thuê ngắn ngày tại chung cư để bảo vệ cư dân và ổn định thị trường'

Đánh giá về hoạt động cho thuê ngắn hạn trong chung cư, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (Vars) nhận định, mô hình này không chỉ gây phiền toái cho cư dân mà còn tiềm ẩn nguy cơ thất thu ngân sách, tạo ra sự cạnh tranh thiếu công bằng với các mô hình lưu trú chuyên nghiệp như khách sạn, condotel.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Vars, cho rằng phần lớn hoạt động này diễn ra tự phát, không đăng ký kinh doanh, không kê khai thuế và không tuân thủ tiêu chuẩn vận hành. Nhờ vậy, giá thuê thường thấp hơn, thu hút khách nhưng gây mất cân bằng thị trường.

Trong khi đó, theo ông, các dự án chung cư được quy hoạch và phê duyệt trên cơ sở phục vụ người dân ở lâu dài, với các chỉ tiêu về mật độ dân cư, bãi đỗ xe, hạ tầng giao thông, tiện ích công cộng, phòng cháy chữa cháy... Việc hàng loạt căn hộ bị chuyển đổi sang lưu trú ngắn hạn làm tăng đột biến lượng người ra vào mỗi ngày, dễ gây quá tải hạ tầng, ảnh hưởng chất lượng sống cư dân và làm tăng chi phí vận hành, bảo trì tòa nhà. Ngoài ra, công tác kiểm soát người ra vào trở nên khó khăn, tiềm ẩn rủi ro về an ninh trật tự, cháy nổ và các tệ nạn xã hội.

Ông Đính cho rằng cần phân định rõ giữa mục đích ở và mục đích kinh doanh để bảo vệ quyền lợi cư dân, đảm bảo trật tự đô thị và tạo môi trường lưu trú minh bạch, công bằng.

Đồng quan điểm, bà Đỗ Thị Loan, phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, trước đó cũng cảnh báo tình trạng lưu trú ngắn ngày vượt quá quy mô dân số cho phép tại các chung cư đang gây áp lực lớn lên hạ tầng kỹ thuật, chất lượng sống và an ninh trật tự. Theo bà, quy mô dân số trong các dự án chung cư đã được phê duyệt dựa trên khả năng đáp ứng của hạ tầng giao thông, trường học, tiện ích công cộng. Nếu phát sinh lượng khách thuê ngắn hạn quá lớn dẫn đến hệ thống kỹ thuật bị hao mòn nhanh, các hạng mục như thang máy, sân chơi, hồ bơi quá tải, gây mâu thuẫn giữa cư dân cố định và khách vãng lai.

Bà Loan nhấn mạnh nguy cơ mất kiểm soát tạm trú, phát sinh các hành vi vi phạm như tụ tập, ca hát xuyên đêm, tệ nạn xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn phòng cháy chữa cháy và trật tự chung cư. Vì vậy, bà kiến nghị TP HCM sớm tổ chức thanh tra, rà soát các chung cư có dấu hiệu vận hành mô hình Airbnb nhằm kiểm soát tình trạng sử dụng sai mục đích. Đồng thời, thành phố cũng cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế như Singapore, nơi việc cho thuê căn hộ ngoài hệ thống lưu trú được cấp phép là hành vi bất hợp pháp, và ban hành chế tài xử phạt đủ mạnh để răn đe.

Hội môi giới cũng đề xuất Nhà nước sớm ban hành khung pháp lý rõ ràng cho hoạt động cho thuê lưu trú ngắn hạn. Hoạt động này phải được giám sát chặt chẽ, đồng thời áp dụng các quy định về đăng ký kinh doanh, kê khai thuế và tiêu chuẩn an toàn như mô hình lưu trú chuyên nghiệp. Nếu tiếp tục cho thuê ngắn hạn, chủ căn hộ phải có sự đồng thuận của cư dân trong tòa nhà và cam kết không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt chung, tuân thủ tiêu chuẩn vận hành tương tự khách sạn.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đánh giá, các nền tảng như Airbnb bị cho là góp phần đẩy giá thuê và giá bán nhà lên cao, làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở của người dân. Việc siết hoạt động cho thuê ngắn hạn không chỉ tạo điều kiện cho các mô hình lưu trú chính quy phát triển, mà còn giúp giá trị đầu tư căn hộ tiệm cận giá trị sử dụng thực tế.

Khi lợi nhuận từ cho thuê căn hộ ngắn ngày sụt giảm vì bị siết quản lý, nhóm đầu tư lướt sóng hoặc khai thác ngắn hạn sẽ dần rút lui, mở ra cơ hội cho người mua để ở, những người đang cần căn hộ phù hợp với khả năng tài chính. Nhiều đô thị lớn trên thế giới như New York, Amsterdam, Berlin hay Barcelona, nơi chính quyền đã siết chặt, thậm chí cấm cho thuê lưu trú ngắn hạn trong khu dân cư nhằm đối phó với khủng hoảng nhà ở.

Hồi tháng 2, UBND TP HCM đã ban hành quy định không cho phép dùng căn hộ cho thuê lưu trú du lịch (thuê ngắn hạn, theo ngày, giờ, Airbnb...) trong các dự án chung cư. Quy định này sau đó đã vấp phải nhiều phản ứng từ nhà đầu tư dịch vụ lưu trú Airbnb.

Hiện thành phố giao Sở Du lịch nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý, lấy ý kiến các bên liên quan để đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế và kiểm soát an ninh, trật tự. Thành phố cũng dự kiến ứng dụng công nghệ giám sát hoạt động kinh doanh, hướng tới quản lý hiệu quả và bền vững loại hình này.

Phương Uyên