Sếp IMF: Việt Nam cần cải thiện khuôn khổ xử lý ngân hàng yếu kém

Chuyên gia Paulo Medas tại IMF đánh giá việc tinh gọn bộ máy và tập trung phát triển kinh tế tư nhân là động lục thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn của Việt Nam.

Tinh gọn bộ máy và phát triển kinh tế tư nhân là động lục thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn của Việt Nam. Ảnh: T.L.

Ông Paulo Medas, Trưởng đoàn công tác của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nhận định kinh tế Việt Nam đã có một khởi đầu mạnh mẽ trong năm 2025, với tốc độ tăng trưởng trong quý đầu tiên đạt 6,9% so cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, triển vọng kinh tế vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu và mức độ bất định cao.

Sau các cuộc thảo luận trong khuôn khổ tham vấn Điều khoản IV năm 2025, đoàn cán bộ của IMF đánh giá việc thực hiện chương trình cải cách tham vọng, trong đó có tinh gọn bộ máy và cải thiện cơ sở hạ tầng, sẽ mở ra cơ hội nâng cao tăng trưởng trung hạn cho Việt Nam.

Đồng thời, việc tập trung phát triển kinh tế tư nhân cũng được nhận định là yếu tố quan trọng đóng góp vào đà tăng trưởng kinh tế.

Còn rủi ro

“Kinh tế Việt Nam đã bật tăng trở lại mạnh mẽ trong năm 2024, đạt mức tăng trưởng 7,1% nhờ xuất khẩu mạnh mẽ, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ổn định và các chính sách hỗ trợ”, ông Paulo Medas nhận định.

Đà tăng trưởng này tiếp diễn trong quý đầu tiên của năm 2025, lạm phát tiếp tục được kiểm soát. Cán cân vãng lai thặng dư ở mức kỷ lục 6,6% GDP trong năm 2024.

Dù vậy, đại diện IMF chỉ ra triển vọng của nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào kết quả đàm phán thương mại. Cùng với đó là tình hình bất định đang gia tăng trên toàn cầu liên quan đến các chính sách thương mại và tăng trưởng kinh tế.

Nếu thực hiện thành công những đổi mới về cơ cấu kinh tế và cơ sở hạ tầng như dự kiến, tăng trưởng kinh tế sẽ được thúc đẩy đáng kể trong trung hạn

Ông Paulo Medas, Trưởng đoàn công tác của Quỹ Tiền tệ Quốc tế

Giả định rằng mức thuế quan cao sẽ thực sự có hiệu lực áp dụng từ quý III. Trong kịch bản đó, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, nếu căng thẳng thương mại toàn cầu dịu đi, triển vọng cho nền kinh tế Việt Nam sẽ cải thiện đáng kể.

“Trong trường hợp căng thẳng thương mại toàn cầu tiếp tục leo thang, hoặc điều kiện tài chính toàn cầu bị thắt chặt, xuất khẩu và đầu tư có thể suy yếu”, ông Paulo Medas cảnh báo.

Ở trong nước, tình trạng căng thẳng tài chính có thể tái diễn do điều kiện tài chính thắt chặt và mức độ vay nợ cao của khu vực doanh nghiệp. Tuy nhiên, IMF chỉ ra nếu thực hiện thành công những đổi mới về cơ cấu kinh tế và cơ sở hạ tầng như dự kiến, tăng trưởng kinh tế sẽ được thúc đẩy đáng kể trong trung hạn.

Khuyến nghị linh hoạt tỷ giá

“Với triển vọng kinh tế đầy bất định này, các ưu tiên chính sách nên tập trung vào giữ vững ổn định tài chính vĩ mô, đồng thời chèo chống nền kinh tế vượt qua những thay đổi. Chính sách tài khóa được hỗ trợ bởi mức nợ công thấp nên gánh vác vai trò chủ đạo trong giảm nhẹ tác động ngắn hạn, đặc biệt trong những kịch bản tiêu cực. Việc đẩy nhanh thực hiện đầu tư công và củng cố các lưới an sinh xã hội sẽ có ý nghĩa quan trọng”, ông Paulo Medas khuyến nghị.

Đoàn cán bộ IMF khuyến nghị Việt Nam cần tập trung cao độ vào việc kiểm soát kỳ vọng lạm phát.

IMF nhấn mạnh vai trò cực kỳ quan trọng của việc để tỷ giá hối đoái biến động linh hoạt hơn. Đây được xem là chiếc van giúp nền kinh tế Việt Nam điều chỉnh và hấp thụ những cú sốc từ bên ngoài một cách hiệu quả.

Các ưu tiên chính sách nên tập trung vào giữ vững ổn định tài chính vĩ mô, đồng thời chèo chống nền kinh tế vượt qua những thay đổi

Ông Paulo Medas, Trưởng đoàn công tác của Quỹ Tiền tệ Quốc tế

Đoàn cán bộ cũng cho rằng Ngân hàng Nhà nước có thể xem xét nới lỏng chính sách tiền tệ nếu lãi suất toàn cầu giảm và lạm phát trong nước được kiềm chế như dự kiến. Tuy nhiên, việc cảnh giác cao độ trước các áp lực lạm phát mới, đặc biệt là từ các cú sốc bên ngoài, là điều không thể bỏ qua.

Để nâng cao hiệu quả điều hành, đoàn cán bộ IMF kêu gọi Việt Nam hiện đại hóa toàn diện khuôn khổ chính sách tiền tệ. Một điểm đáng chú ý là gợi ý thay thế cơ chế chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng bằng một "khuôn khổ an toàn được cải tiến", nhằm tăng cường sự minh bạch và bền vững cho hệ thống.

“Để tăng cường khả năng chống chịu cho hệ thống ngân hàng, cần ưu tiên củng cố giám sát ngân hàng, xây dựng các đệm vốn và thanh khoản, và cải thiện hơn nữa khuôn khổ xử lý ngân hàng yếu kém”, ông Paulo Medas nhấn mạnh.

Động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trung hạn

IMF đánh giá cao các kế hoạch cải cách đầy tham vọng của Việt Nam, xem đây là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong trung hạn. Tuy nhiên, đoàn cán bộ nhấn mạnh: “Điều mấu chốt vẫn là việc thực hiện trên thực tế”.

IMF đặc biệt hoan nghênh những định hướng lớn của Việt Nam, bao gồm tinh gọn bộ máy để tăng hiệu quả, chú trọng phát triển kinh tế tư nhân, và kế hoạch đẩy mạnh quy mô đầu tư công.

“Một yêu cầu quan trọng nữa là cần xây dựng, thực hiện những cải cách cụ thể để cải thiện cơ sở hạ tầng chủ chốt cho nền kinh tế (chẳng hạn, hạ tầng logistics, năng lượng), củng cố sự vận hành của các thị trường vốn, tăng cường giáo dục và đào tạo, nâng cao năng suất”, đoàn cán bộ nêu.

Để các dự án đầu tư quy mô lớn mang lại lợi ích tối đa, IMF nhấn mạnh sự cần thiết của việc củng cố quản lý đầu tư công và áp dụng chiến lược tài khóa vĩ mô lành mạnh. Điều này sẽ giúp bảo vệ tốt sức khỏe của nền tài chính công, tránh các rủi ro nợ nần.

Bên cạnh đó, các nỗ lực tăng cường quản trị kinh tế, đặc biệt là củng cố cơ chế phòng chống rửa tiền, là rất cần thiết và được IMF ủng hộ.

Cuối cùng, IMF khuyến nghị Việt Nam cần sớm khắc phục những khoảng trống về dữ liệu thống kê kinh tế.

“Mức độ phát triển của thống kê kinh tế chưa theo kịp với tốc độ tăng trưởng nhanh của nền kinh tế, và cần khẩn trương khắc phục những khoảng trống, bất cập về dữ liệu để phục vụ việc hoạch định chính sách và quản lí rủi ro hiệu quả”, đoàn cán bộ nêu.

Việc thực thi quyết liệt các cải cách này sẽ là chìa khóa để Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng, đảm bảo tăng trưởng bền vững và nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế.